CiWoCo 1.0 (Kavel 20E Buiksloterham)
4 mei 2020
Buiksloterham in Amsterdam-Noord was tot voor kort een industrieterrein zoals er zoveel zijn. Hoe anders is dat nu. Het gebied is een proeftuin, waar de gemeente Amsterdam alle ruimte geeft aan circulair wonen. Wat hier wordt gebouwd, moet herbruikbaar zijn. Duurzaam en demontabel. Hoe dat uitpakt, blijkt onder meer uit project CiWoCo, wat staat voor Circulair Woonwerk Complex. De negen appartementen en drie stadswoningen op kavel 20E in Buiksloterham komen uit de koker van architectenbureau GAAGA, dat met dit project de prestigieuze ARC19 Innovatie Award won.
Transparant, met al dat glas. Slim gebruik van daglicht. En dan die combinatie met al die duurzame materialen. Wie een eerste blik werpt op CiWoCo, ziet direct dat hier iets bijzonders staat. Kijk alleen al dat vele hout in de gevels. Het is azobé hardhout, zeer hard en afkomstig van oude damwanden. Hergebruikt dus, zoals zoveel toepassingen in het project doordacht en duurzaam zijn toegepast. De twee gebouwen die samen CiWoCo vormen zijn mede dankzij een prefab casco van beton vrijwel geheel demontabel. Leidingen, riolering en elektra bevinden zich achter voorzetwanden en verlaagde plafonds. En ingestorte installaties? Die heeft de draagvloer niet, zodat GAAGA de vloer relatief dun heeft gehouden en daarmee bespaard op materiaal.
De blik op herbruikbaar
Binnen CiWoCo is niets hetzelfde, elke woning en elk appartement heeft z’n eigen, unieke details. Dit als resultaat van de bouwgroep die GAAGA oprichtte en waarmee het de bewoners nauw bij het project betrok. Zo ook voor wat betreft de materiaalkeuze, waarbij de groep zich volgens Arie Bergsma van GAAGA meerdere eisen oplegde. “We hebben zoveel mogelijk herbruikbare materialen gebruikt, waaronder aluminium. Ook konden we grotere overspanningen maken door de vloeren zo licht mogelijk te houden. Dat vroeg minder dragende kolommen en wanden en houdt de woningen flexibel voor aanpassingen in de toekomst.”
Ventilatie als flexibele bijdrage
Die vrije plattegronden, ook dát is circulair bouwen, benadrukt Bergsma. “De woningen van CiWoCo zijn eenvoudig en snel aan te passen. En maakt een nieuwe toepassing een woning flexibeler? Dan zetten we die oplossing graag in.” Oók waar het gaat om de ventilatie. Doordat de bouwgroep vaste leidingen wilde voorkomen, was balansventilatie geen optie. Dus werd gezocht naar een alternatief. En werd dat ook gevonden, met de directe integratie van het Invisivent NL raamventilatierooster van Renson met het RT 72 Reflex raamsysteem van Kawneer. De totaaloplossing bundelt een opwaartse luchtstroming met een zelfregelende klep, wat koudeval voorkomt. Bergsma: “Bewoners hebben geen last van tocht, in plaats daarvan neemt hun wooncomfort toe.”
Smalle kozijnen verhogen wooncomfort
Met de roosters over het gehele kozijn komt lucht veel gelijkmatiger de woningen binnen. Bovendien ziet de productcombinatie er mede dankzij de donkere antracietkleur chique uit. Zo vindt ook Erik Grootscholte, bewoner van één van de CiWoCo-appartementen. Vanuit zijn nieuwe woning kijkt hij uit op de groene, collectieve binnentuin. Ook komt het daglicht ver zijn woning binnen, vooral dankzij al dat glas over een lengte van bijna acht meter. Zoveel licht; daar dragen de smalle kozijnen van het raamsysteem alleen maar toe bij. “Al dat licht is heel comfortabel”, vertelt Grootscholte, die ook tevreden is over hoe de roosters zijn weggewerkt. “Daardoor vallen ze totaal niet op. Bovendien, kijk je van buiten naar de kozijnen, dan valt op hoe strak ze uitpakken binnen het lijnenspel van de houten gevels. De combinatie komt de uitstraling van m’n appartement ten goede.”
Aluminium voor een duurzame keuze
De totaaloplossing van Renson en Kawneer is onafhankelijk getest, scoort hoog op wind- en waterdichtheid en versterkt zo de isolatiewaarde van een woning. Bovendien is ook met de toepassing van aluminium sprake van een duurzame keuze, stelt Eric Amory, die namens OntwerpJeWoning het ontwerpproces voor de bouwgroep begeleidde. “Aluminium is tot in lengte van jaren te recyclen. Ook is het onderhoudsvrij én erg sterk. Die eigenschappen sluiten naadloos aan bij de behoefte aan veel glas. Met de keuze voor aluminium hebben we de kozijnen smal kunnen houden. En dat pakt met die ranke profielen mooi uit.”
Goed verwerkbaar
Hoe goed de totaaloplossing de woningen ook isoleert en hoe mooi die er ook uitziet: het product moet bij montage wél goed verwerkbaar zijn. Veel, zo niet alles draait om een soepel proces, zo weten ze bij Alkondor Hengelo maar al te goed. Het bedrijf is gevelspecialist en voorzag de woningen van CiWoCo onder meer van de aluminium kozijnen en schuifpuien. “Efficiency is voor ons heel belangrijk”, vertelt Jan Bergman, adjunct-directeur bij Alkondor Hengelo. “We werken al langer met de raamsystemen van Kawneer. Ze zijn modulair van opzet, onze monteurs kunnen er snel en soepel mee overweg. Dat was in Buiksloterham niet anders.”
Betere dichting van het hele element
CiWoCo is het eerste project waar de totaaloplossing van Renson en Kawneer is toegepast. Dat vroeg extra aandacht, vertelt Bergman, al verliep de montage ook deze keer vlot. “De oplossing is goed doordacht, de aanwijzingen en voorzieningen helpen de monteur het kozijn op de juiste manier in het stelkozijn te plaatsen. Dat zorgt voor een nauwkeurige bevestiging, waardoor ook de dichting van het totale element toeneemt. Het rooster van Renson heeft een vierzijdige aanslag én verstevigingen, zodat de montage soepel verloopt zonder dat het rooster vervormt.” Uiteindelijk zijn een raamsysteem en ventilatierooster kwetsbare producten, benadrukt Bergman. “Juist daarom vind ik het zo knap dat Renson en Kawneer tot zo’n robuuste oplossing zijn gekomen. De kwaliteit van beide leveranciers komt er absoluut in samen.”