Noorderparkbad Amsterdam
7 april 2017
Het Noorderparkbad is na veertig jaar de opvolger van het Floraparkbad. In het zwembad domineren ronde en golvende vormen. Het omringende park en het gebouw lopen daardoor vloeiend in elkaar over. Net als de vroegere badhuizen in de buurt wil het Noorderparkbad een ontmoetingsplek zijn. Het zwembad is het meest duurzame van Nederland, maar dat is niet alles. In mei 2016 werd het Noorderparkbad uitgeroepen tot winnaar van de Amsterdamse Architectuurprijs 2016. Vak- en publieksjury waren het roerend met elkaar eens dat het Noorderparkbad het beste Amsterdamse gebouw van 2015 is. En als kers op de taart kreeg het zwembad op zwembadbeurs Piscine Global in Lyon de prestigieuze titel ‘mooiste publieke zwembad ter wereld’, berichtte Het Parool.
Het gemeentelijke zwembad past dankzij de lichte en luchtige architectuur perfect in zijn omgeving, zo vond de jury van de Amsterdamse Architectuurprijs. ‘De houten structuur verzacht de overgang tussen binnen en buiten en nodigt mensen uit het zacht golvende paviljoen, gesitueerd in het hart van het park, binnen te gaan’. Het ontwerp van het Noorderparkbad komt van de Architekten Cie uit Amsterdam, in opdracht van de gemeente Amsterdam. Vaessen Algemeen Bouwbedrijf uit Raamsdonksveer was de aannemer, Stef van Delft uit Kaatsheuvel de gevelbouwer en Kawneer uit Harderwijk de systeemleverancier.
Een paviljoen in het park
De Architekten Cie ontwierp het nieuwe Noorderparkbad in de vorm van een paviljoen dat de hoofdentree van het gerenoveerde Noorderpark markeert, om het verouderde Floraparkbad te vervangen. ‘Door in te zetten op het verzachten van de overgang tussen landschap en gebouw en het afbreken van de typerende schaal van een zwembadaccommodatie beoogt het Noorderparkbad een paviljoen in het park te zijn’, vertelt Branimir Medic van de Architekten Cie. Het gebouw sluit aan op de architectuur van de omringende wijk met zijn glooiende, gemetselde gevels, terwijl de houten draagconstructie het interieur een warme uitstraling geeft. ‘Het afgeronde volume en golvende regengordijn zijn de bemiddelaars tussen gebouw en park. Twee op elkaar gestapelde volumes bepalen de vorm van het gebouw. Door het bovenste volume naar achteren te plaatsen past het gebouw goed bij de schaal van de omgeving. Daarnaast zorgt de setback ervoor dat er tot diep in het gebouw licht komt.’
Golvend regengordijn
Het meest opvallende element aan het Noorderparkbad is het golvende regengordijn. Volgens Medic is het in eerste instantie een educatief element: ‘Het gordijn communiceert hoezeer het zwembad verbonden is met water. Op een regenachtige dag stroomt het water als een sijpelende waterval langs het gordijn naar beneden en laat de bezoeker zien hoe regenwater zwemwater wordt. Op zonnige dagen glinstert het gordijn als een gestolde waterval, terwijl op winterse dagen de ijskristallen het gebouw omtoveren tot een ijspaleis. Daarnaast markeert het gordijn op theatrale wijze de entrees van het zwembad: het wordt omhooggetrokken en begeleidt de bezoeker het zwembad binnen.’
De ambitie van de gemeente Amsterdam was het maken van een zeer duurzaam zwembad. Die ambitie zie je terug in alle aspecten van het gebouw: de compacte vorm, de plattegrond waarin de kleedkamers en kantoren als een warme jas rond de zwembaden met hoge temperaturen liggen, de zonnecollectoren op het dak voor het verwarmen van de buitenbaden, en het genoemde gordijn om de gevel waarlangs regenwater naar een (ondergronds) reservoir wordt afgevoerd voor hergebruik.
Mooiste zwembad ter wereld
Medic was ook de aanwezige architect in Lyon om de prijs voor ‘mooiste publieke zwembad ter wereld’ in ontvangst te nemen. Naast deze prijs en de Amsterdamse Architectuurprijs 2016 werd het Noorderparkbad ook genomineerd voor de BNA beste gebouw van het jaar 2016. Het splinternieuwe zwembad, met focus op duurzaamheid, opende in april 2016 als opvolger van het verouderde Floraparkbad. En dat is te zien: vergeleken met het oude bad is de energierekening verlaagd met 75%!
Duurzame producten
Om bij te dragen aan het duurzame karakter dat het zwembad moest krijgen zijn aluminium ramen, kozijnen en toegangsdeuren van systeemhuis Kawneer gebruikt. Stef van Delft Aluminium heeft deze geleverd en gemonteerd. ‘Wij werken uitsluitend met systeemhuis Kawneer en hebben voor het Noorderparkbad gebruik gemaakt van het type RT 62. Vanwege de architectonische eisen is voor dit werk een speciaal profiel ontwikkeld met een smalle aanzichtsbreedte.’ In overleg met de afdeling Project Solutions van Kawneer is een afwijkende detaillering gemaakt dat het aluminium kozijn zonder overgang direct op het massief houten stelkozijn liet aansluiten. Dit creëerde een onzichtbaar aluminium deurkozijn.
De RT 62 van Kawneer
Het RT 62 geïsoleerde raam- en deursysteem van Kawneer is een modulair opgebouwd systeem. Het modulaire systeem bestaat uit een aluminium binnen- en buitenschaal waarbij de verschillende vormgevingen toegepast kunnen worden. Tussen de binnen- en buitenschaal in is een grote variatie aan voorzieningen mogelijk. Verschillende isolatiewaardes (standaard, Reflex, HI+ met gepatenteerd AlcoaTherm), brandwerende en inbraakwerende voorzieningen kunnen worden aangepast zonder concessies te hoeven doen of de binnen- of buitenschaal aan te passen. Andersom kan ook alleen de buitenschaal worden aangepast met de vormgeving van uw wens, zonder hierbij concessies te hoeven doen aan de functionele eigenschappen. Alle modulaire systemen van Kawneer zijn met elkaar te combineren. Ook biedt de RT 62 veel vormgevingsmogelijkheden. Zo is bijvoorbeeld de standaard vlak uitvoering mogelijk, maar ook de GT 70 S renovatievormgeving, houtrenovatie vormgeving of uitvoering met verborgen vleugel. De geringe inbouwdiepte van slechts 62 mm maakt het systeem geschikt voor zowel woningbouw en utiliteitsbouw als renovatie.
Samenwerking
De ramen en deuren van Kawneer zijn in de kleur RAL 8022 gemoffeld. Er is gebruik gemaakt van een 2-laagssyteem, waarbij de ramen en deuren zijn behandeld volgens Qualicoat Seaside. Het aluminium heeft eerst een Chroom VI vrije voorbehandeling gehad, waarbij het extra is afgebeitst met minimaal 2 g/m2, in plaats van de gebruikelijke 1 g/m2. Dat biedt extra weerstand tegen corrosie en is vooral gewenst in kustgebieden, maar ook bij zwembaden waar oxides in de lucht hangen. Vervolgens is een epoxy polyester primerlaag aangebracht, voorzien van een topcoating in de kleur RAL 8022. Tot slot zijn ze ingepakt voor transport naar Stef van Delft waar ze verder geassembleerd zijn tot de uiteindelijke ramen en deuren.
Naast de gevelkozijnen heeft Stef van Delft ook een dertigtal toegangsdeuren, binnenkozijnen en -puien geleverd en gemonteerd, ook uitgevoerd in het Kawneer RT-systeem. Van Delft: ‘Ook voor de binnenpuien is in overleg met de architect een afwijkende detaillering ontwikkeld. De montage is gefaseerd uitgevoerd en heeft al met al een week of vier in beslag genomen.’ De afwijkende detaillering van de aluminium ramen en kozijnen laat zien hoe gemakkelijk producten van Kawneer te modificeren zijn op wens van de opdrachtgever, architect of klant.