Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’

De helft van de door MVRDV ontworpen schijf en de helft van de gerenoveerde laagbouw die oorspronkelijk door Aldo en Hannie van Eyck is ontworpen – daarin heeft een grote dienstverlener zich nu gevestigd. Aan Hollandse Nieuwe de opdracht om het interieur van beide bouwdelen te ontwerpen en deze onderling met elkaar te verbinden. Met Christiaan Fokkema, architect en partner van Hollandse Nieuwe, maakte Architectenweb een rondwandeling door het gebouwencomplex.

Het is een fascinerende ervaring om bovenin de laagbouw, vanaf een van de dakterrassen daar, via een trap door te kunnen steken de hoogbouw in, waar je dan terechtkomt op de laagste kantoorverdieping daar. De trap die dit mogelijk maakt kon in samenwerking met MVRDV toegevoegd worden.

De laagbouwclusters van Tripolis zijn oorspronkelijk ontworpen door Aldo en Hannie van Eyck en werden in 1994 opgeleverd. Naar ontwerp van MVRDV zijn twee van de drie clusters in de afgelopen jaren gerenoveerd. Het derde cluster wacht nog op renovatie.

Langs de ringweg A10 is naar ontwerp van MVRDV een stevige kantoorschijf toegevoegd aan het bestaande ensemble. MVRDV omschrijft zijn ontwerp graag als een beschermend gebaar, en het moet gezegd dat de gebouwen erachter nu ook echt in de luwte van de autosnelweg liggen, wat de kwaliteit van de ruimte tussen de gebouwen, maar ook de dakterrassen op de gebouwen, veel goeds doet. Maar het is natuurlijk ook een behoorlijk bruut gebaar, waarbij de gefacetteerde clusters van de Van Eycks geconfronteerd worden met een veel grootschaliger en abstracter gebouw dat de clusters deels ook opslokt.

Op de plek waar de laagbouwclusters in de hoogbouwschijf belanden heeft MVRDV een soort stolpruimte ontworpen: een open ruimte achter een vlies van glas. De door Hollandse Nieuwe toegevoegde trap bevindt zich precies in die stolpruimte. Het bureau vond daar de ideale plek voor het bedrijfsrestaurant. Via de nieuwe trap is dat direct bereikbaar vanuit de hoogbouw en met mooi weer loop je zo de vele dakterrassen op die op de laagbouw zijn ontworpen.

De verbinding omschrijft architect Christiaan Fokkema als een ‘groene long’. Het groen van de dakterrassen is doorgetrokken de stolpruimte in en komt onderin de hoogbouw ook weer terug. Het is een binnen-buitentuin.

Het is interessant om te zien dat vanuit de combinatie van bestaande en nieuwe bebouwing een driedimensionale kantoorwereld is ontstaan met geweldige dakterrassen op de vierde, vijfde en zesde verdieping, met verschillende paviljoens daarop voor kleine bijeenkomsten, maar ook mogelijkheid tot private dining. En dan is er dus binnen een stolpruimte met een unieke ruimtelijkheid, van waaruit je over de autosnelweg naar de Zuidas daarachter kijkt.

Het door de opdrachtgever gevraagde programma is door Hollandse Nieuwe op elegante wijze verdeeld over de bebouwing. De laagbouw is ingericht voor ontmoeting, overleg en samenwerking; de hoogbouw is ingericht op geconcentreerd werken.

In de laagbouw is er een meanderende route ontworpen die eigenlijk al begint in de parkeergarage en dan via de entree omhoog loopt via bestaande en nieuwe trappen. Deze trappen stimuleren beweging en samenwerking en leiden dus naar het bedrijfsrestaurant op de hoogste verdieping van waar de route dus verder gaat de hoogbouw in.

Negen kroonluchters

Hun ontwerp hadden Aldo en Hannie van Eyck geordend rond achthoekige atria. De kantoorruimtes lagen daar steeds in vier korte vleugels omheen. In de loop van de tijd waren sommige van die atria dichtgezet om extra kantoorruimte te realiseren. In het deel waar Hollandse Nieuwe nu aan ontwerpen heeft was dat ook zo. Om de grondgedachte van het oorspronkelijke ontwerp eer aan te doen, heeft Hollandse Nieuwe daar wat op bedacht.

Voor de harten van de laagbouw heeft VanTot in samenwerking met Hollandse NIeuwe in totaal negen ‘kroonluchters’ ontworpen. Daar waar de atria dichtgezet zijn, zijn het lagere en bredere kroonluchters geworden. Daar waar er daadwerkelijk atria zijn, hangen er smallere en hogere kroonluchters. Om het licht een natuurlijke dimensie te geven, pulseert het rustig.

De atria hadden Aldo en Hannie van Eyck de vorm van een achthoek gegeven. Voor de gevel maakten ze echter weer gebruik van tienhoeken. En dan waren de verschillende clusters ten opzichte van elkaar ook nog gedraaid. Het resultaat is een veelhoekig complex waarin je voorheen echt wel kon verdwalen, omschrijft Christiaan.

Door in de harten van de clusters steeds de genoemde kroonluchters toe te voegen is nu echter weer een heldere ruimtelijke ritmiek ontstaan. Door de kroonluchters steeds een net ander ontwerp te geven en te combineren met verschillende programma’s daaronder is navigeren nu veel eenvoudiger geworden.

Op de begane grond hebben de receptie en de koffiebar hun logische plek gevonden onder een grote kroonluchter. Op de verdiepingen zijn er meestal zitjes en pantries onder geplaatst. En boven in de laagbouw is de uitgiftebalie van het bedrijfsrestaurant ook onder zo’n kroonluchter geplaatst.

In de laagbouw heeft Hollandse Nieuwe een diversiteit aan ruimtes ontworpen waarin klanten ontvangen kunnen worden en waarin al dan niet met klanten samengewerkt kan worden. De grootste vergaderzaal heeft twee annexen, waarin teams zich tijdens een lange vergadering even kunnen terugtrekken.

In een enkellaagse vleugel, die onderdeel is van het gebouw, heeft Hollandse Nieuwe een auditorium ontworpen waarin ook eenvoudig videoconferences plaats kunnen vinden. Het was passen en meten om het auditorium hier een plek te geven, legt Christiaan uit. Het ligt tussen twee gekromde gevels en omdat het een gemeentelijk monument betreft konden die gevels ook niet verder uit elkaar gezet worden. Het levert een wat aparte, asymmetrische zaal op die dankzij een slim ontwerp van Hollandse Nieuwe echt werkt. Uiteindelijk zorgt dat voor een zaal met echt een eigen karakter.

Geen corner offices

Om daar geconcentreerd te kunnen werken is de hoogbouw voorzien van cellenkantoren. Medewerkers zitten daar steeds in tweetallen in. Niemand heeft een vaste werkplek of een kantoor voor zich alleen – alles wordt gedeeld. Op de plek waar er corner offices hadden kunnen zijn, heeft Hollandse Nieuwe aanlandplekken ontworpen.

De rechtlijnigheid van het ontwerp van MVRDV heeft Hollandse Nieuwe omarmt door in de hoogbouw ook gewoon lange, rechte gangen te ontwerpen. Door de ruime toepassing van glas en hout zijn het geen onprettige gangen.

De indeling van de vloeren is verder wat je ervan verwacht. Met de kantoren langs de gevels, blijft er een middenzone over waarin naast trappen en liften ruimte is voor vergaderruimtes, bergingen en toiletten.

Halverwege de lange vloeren is er steeds een open deel met een pantry, wat beplanting en de kluisjes. In het open deel zit ook het ondersteunend personeel.

Circulair materiaalgebruik

De opdrachtgever zat voorheen centraal op de Zuidas in een kantoortoren waarin overal marmer te zien was. De focus op duurzaamheid en welbevinden heeft hier een heel ander soort omgeving opgeleverd, waarin hout, planten, terrazzo en kroonluchters de toon zetten. De opdrachtgever was nadrukkelijk op zoek naar zo’n andere werkomgeving, benadrukt Christiaan.

De in het interieur toegepaste beplating bestaat voor 95% uit afvalhout, vertelt hij verder. Het terrazzo betreft een zogeheten bioterrazzo op basis van natuurlijke binders. Bijna al het meubilair is afkomstig van het vorige kantoor of hergebruikt. Om folies op het glas te vermijden, is bij vergaderruimtes gebruikgemaakt van flute glas – glas dat door middel van groeven ondoorzichtig is geworden.

In de laagbouw is de plafondhoogte iets beperkter. Dat bracht Hollandse Nieuwe ertoe om de installaties daar te verbergen achter strekmetalen plafondplaten. Doordat je daar ook nog doorheen kunt kijken, ervaar je zo nog extra hoogte.

Wat betreft de installaties stond Hollandse Nieuwe voor een voldongen feit. Die waren al door MVRDV ontworpen en konden niet meer aangepast worden. Op de meeste plekken konden ze goed verborgen worden, maar op een aantal plekken is het tot grote spijt van Christiaan ook niet gelukt. Op die plekken zijn de installaties nu daarom maar in het zicht gelaten.

In het gebouwencomplex huurt de opdrachtgever 18.000 m² kantoorruimte. Het interieur is Breeam Outstanding en Well Platinum gecertificeerd.