Nederland als vegan-land heeft vele positieve effecten

15 april 2024, 16:24

Stel: iedereen eet geheel plantaardig en de import van veevoer komt tot stilstand. Wat betekent dit voor Nederland? Strootman Landschapsarchitecten en de Universiteit Leiden onderzochten het en concluderen: meer ruimte voor natuur, biodiversiteit, klimaatadaptatie en recreatie, meer rechtvaardigheid en positieve effecten voor de economie.

Veganisten streven ernaar geen dieren, of iets dat van dieren afkomstig, te eten of gebruiken. Ze eten geen vlees en, nuttigen ook geen zuivelproducten en gebruiken geen leer, bont, dons en gelatine, bijvoorbeeld, of producten waarvoor dierproeven zijn gedaan. Nederland als veganistisch land; Strootman Landschapsarchitecten en de Universiteit Leiden onderzochten waarin dat zou kunnen resulteren.

“Het is een denkoefening, geen plan”, benadrukt Strootman Landschapsarchitecten. Centrale thema’s in het ontwerpende onderzoek zijn klimaatrechtvaardigheid en ruimtegebruik. In het ontwerpende onderzoek is veganisme vooral opgevat als een streven naar niet-dierlijke voedselvoorziening; de keuzes voor dieet en productiemethoden blijken daarbij sterk gekoppeld aan het ruimtevraagstuk in ons land. “Radicaler geformuleerd: Nederland kent geen tekort aan ruimte”, stelt het architectenbureau prikkelend.

Het Nederlandse landbouwsysteem is gericht op export: 80% van het hier geproduceerde voedsel wordt geëxporteerd, terwijl 75% van ons voedsel in de supermarkt juist is geïmporteerd, zeggen de onderzoekers. In (ook) eigen land gaat de hoge concentratie van vee en intensieve voedselproductie gepaard met veel afwenteling: stankoverlast, luchtvervuiling, eutrofiëring, broeikasgassen, bodemdaling, bodemdegradatie, problemen met dierenwelzijn, et cetera.

Ons huidige voedselsysteem legt daarnaast een grote claim op grond buiten Nederland. Dat leidt daar bijvoorbeeld tot ontbossing, met alle negatieve gevolgen voor biodiversiteit, milieu en klimaat.

Bovendien betekenen de negatieve effecten die het systeem wereldwijd heeft ook onrechtvaardigheid tegenover kwetsbare groepen en de komende generaties. Zo zijn mensen met een laag inkomen relatief vaak de dupe, omdat zij zich minder goed kunnen beschermen tegen de gevolgen van het veranderende klimaat en de slechtere milieukwaliteit, aldus de onderzoekers.

Het kan anders
Het ontwerpende onderzoek gaat uit van een veganistisch dieet en een gezonde hoeveelheid voedsel volgens de Schijf for Life, een voedingsadvies dat aansluit op klimaat-, milieu-, en gezondheidsdoelen. Verder gaat het onderzoek uit van aanzienlijk minder voedselverspilling ten opzichte van nu (daar moet dus ook iets aan gebeuren), een aanzienlijk minder gebruik van kunstmest en geen gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Aan elke voedingscategorie binnen de Schijf for Life (vet, eiwit, zetmeel, groente & fruit) hebben de onderzoekers verschillende voorbeeldgewassen gekoppeld die in Nederland kunnen worden geteeld. Volgens de architecten en de universiteit betekent de – gehele of nagenoeg gehele – verdwijning van veeteelt uit Nederland niet de ondergang van de agrarische sector. Integendeel: “Er moeten dan juist meer boeren bij.”

Voldoende ruimte
Uit het onderzoek blijkt volgens de landschapsarchitecten en de universiteit dat binnen onze landsgrenzen, op natuurinclusieve wijze, een gezond en volledig plantaardig dieet kan worden geproduceerd voor 20 miljoen Nederlanders. Tegelijkertijd blijft er nog voldoende ruimte over om diverse maatschappelijke ambities in te vullen, zoals het behalen van natuurdoelen, het verbeteren van de landschappelijke kwaliteit, het vergroenen van de steden en het opvangen van de bevolkingsgroei, stellen de onderzoekers.

Een omslag naar een veganistisch Nederland zou positief uitpakken voor het klimaat, voor de natuur, klimaatrechtvaardigheid, welzijn en gezondheid van mensen en dieren - en ook nog eens voor de economie, aldus het onderzoek. Econoom Max van der Sleen maakte een Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) en becijferde dat Nederland als vegan-land de potentie heeft om de landelijke economie over een periode van 20 tot 25 jaar zo op en om te bouwen dat de brede welvaart in Nederland toeneemt.

Onderzoekers
Het ontwerpend onderzoek werd uitgevoerd door Strootman Landschapsarchitecten (Berno Strootman, Lotte Embregts, Lisa Peters) en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) (Joran Lammers, Jan Willem Erisman). Het is financieel mogelijk gemaakt door de Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting, die teams van deskundigen uit de drie domeinen van ruimtelijk ontwerp, onderzoek en beleid opriep om te onderzoeken hoe de klimaattransitie in onze leefomgeving op rechtvaardige wijze kan worden vormgegeven.

Het rapport kan hier worden gedownload

Trefwoorden

veganistisch klimaat ontwerpend onderzoek voedselsysteem universiteit leiden van eesteren-fluck & van lohuizen stichting veeteelt landbouw natuur strootman landschapsarchitecten agrocultuur milieu centrum voor milieuwetenschappen leiden

1	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
2	Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart vrijdag, 5 december
3	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
4	Met Lighthouse is voorlopig hoogste toren van Eindhoven opgeleverd donderdag, 4 december
5	Holterbergdistrict Amsterdam Zuidoost herontwikkeld tot gemengde wijk donderdag, 4 december

Gerelateerde nieuwsberichten

CRa pleit bij kabinet voor 'New Deal' tussen boer en maatschappij

10 september 2020

Commissie vindt kabinetsplannen voor landelijk gebied onvoldoende

16 april 2024

Van der Leeuwprijs 2022 toegekend aan De Voedseltuin

4 november 2022

Welke functies vervult de supermarkt in de toekomst?

28 oktober 2022

Agrotopia – publiek toegankelijke kas voor onderzoek naar stedelijke voedselproductie

25 januari 2022

Kindcentrum met openbare route naar het voedselbos

10 augustus 2021

CBS: minder natuur en bos in Nederland, meer plekken bebouwd

3 mei 2024

Kraaijvanger en Braaksma & Roos presenteren World Food Center Experience

23 juli 2021

Bouwkunde-kantine TU Delft wordt geheel vegetarisch

4 mei 2021

Circulair paviljoen voor eten in de toekomst

28 augustus 2018

EU-natuurherstelwet komt er tóch, landen stemmen in

17 juni 2024

Bestemmingsplan noordelijk deel Hembrugterrein onherroepelijk

14 juni 2023

Subsidie provincie Utrecht om landbouwgrond om te vormen naar bos

26 juni 2024

RIVM: klimaatverandering raakt mensen in bestaansonzekerheid hard

28 november 2024

Strootman Landschapsarchitecten wint aanbesteding variantenstudie zoet-zoutovergang Afsluitdijk

14 februari 2023

Strootman Landschapsarchitecten wint tender bij nieuwe wijk in Barendrecht

25 mei 2022

Strootman en De Zwarte Hond maken masterplan voor Twents TSB-terrein

12 mei 2021

Strootman Landschapsarchitecten maakt visie voor passantenhaven Lochem

6 mei 2021

Groningen met Groenplan genomineerd voor Innovatiehoofdstad Europa

6 augustus 2020

Nederlandse onderneming lanceert internationale architectuurprijsvraag voor 'landmark' klimaatactie

15 januari

Strootman Landschapsarchitecten krijgt opdracht voor woonwijk Zuidlaren

31 juli 2020

Team met FARO en Strootman wint tender in Leeuwesteyn Utrecht

28 april 2020

Eurocommissaris bepleit bescherming goede landbouwgrond

24 maart

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Studioninedots en Felixx presenteren ontwerp transformatie voormalige Niemeyerfabriek

2 uur geleden

Het uit meerdere gebouwen bestaande complex wordt een ‘broedplaats’ met bedrijven, kennisinstellingen en een culturele publieksfunctie.

Stadsbestuur Zwolle akkoord met ontwikkelvisie Singelpark

4 uur geleden

Het college van B&W van Zwolle heeft zijn goedkeuring gegeven aan de ontwikkelvisie voor het Singelpark. In de visie wordt de Zwolse singel een samenhangend park met tegelijkertijd meerdere sferen en programma’s.

Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart

Vandaag, 11:51

Ontwikkelcombinatie Rotterdams Tij is gestart met de bouw van woongebouw Atlas 1. Het pand, dat naast de Essalammoskee in Rotterdam-Zuid komt te staan, omvat 135 woningen en maakt deel uit van de Colosseumplot.

CRa op zoek naar nieuwe Rijksbouwmeester

Vandaag, 10:25

Het College van Rijksadviseurs is gestart met de zoektocht naar een nieuwe Rijksbouwmeester. Deze persoon volgt Francesco Veenstra op, die in september volgend jaar afscheid neemt in deze functie.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

Vandaag, 13:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

Vandaag, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.