Nederland als vegan-land heeft vele positieve effecten

15 april 2024, 16:24

Stel: iedereen eet geheel plantaardig en de import van veevoer komt tot stilstand. Wat betekent dit voor Nederland? Strootman Landschapsarchitecten en de Universiteit Leiden onderzochten het en concluderen: meer ruimte voor natuur, biodiversiteit, klimaatadaptatie en recreatie, meer rechtvaardigheid en positieve effecten voor de economie.

Veganisten streven ernaar geen dieren, of iets dat van dieren afkomstig, te eten of gebruiken. Ze eten geen vlees en, nuttigen ook geen zuivelproducten en gebruiken geen leer, bont, dons en gelatine, bijvoorbeeld, of producten waarvoor dierproeven zijn gedaan. Nederland als veganistisch land; Strootman Landschapsarchitecten en de Universiteit Leiden onderzochten waarin dat zou kunnen resulteren.

“Het is een denkoefening, geen plan”, benadrukt Strootman Landschapsarchitecten. Centrale thema’s in het ontwerpende onderzoek zijn klimaatrechtvaardigheid en ruimtegebruik. In het ontwerpende onderzoek is veganisme vooral opgevat als een streven naar niet-dierlijke voedselvoorziening; de keuzes voor dieet en productiemethoden blijken daarbij sterk gekoppeld aan het ruimtevraagstuk in ons land. “Radicaler geformuleerd: Nederland kent geen tekort aan ruimte”, stelt het architectenbureau prikkelend.

Het Nederlandse landbouwsysteem is gericht op export: 80% van het hier geproduceerde voedsel wordt geëxporteerd, terwijl 75% van ons voedsel in de supermarkt juist is geïmporteerd, zeggen de onderzoekers. In (ook) eigen land gaat de hoge concentratie van vee en intensieve voedselproductie gepaard met veel afwenteling: stankoverlast, luchtvervuiling, eutrofiëring, broeikasgassen, bodemdaling, bodemdegradatie, problemen met dierenwelzijn, et cetera.

Ons huidige voedselsysteem legt daarnaast een grote claim op grond buiten Nederland. Dat leidt daar bijvoorbeeld tot ontbossing, met alle negatieve gevolgen voor biodiversiteit, milieu en klimaat.

Bovendien betekenen de negatieve effecten die het systeem wereldwijd heeft ook onrechtvaardigheid tegenover kwetsbare groepen en de komende generaties. Zo zijn mensen met een laag inkomen relatief vaak de dupe, omdat zij zich minder goed kunnen beschermen tegen de gevolgen van het veranderende klimaat en de slechtere milieukwaliteit, aldus de onderzoekers.

Het kan anders
Het ontwerpende onderzoek gaat uit van een veganistisch dieet en een gezonde hoeveelheid voedsel volgens de Schijf for Life, een voedingsadvies dat aansluit op klimaat-, milieu-, en gezondheidsdoelen. Verder gaat het onderzoek uit van aanzienlijk minder voedselverspilling ten opzichte van nu (daar moet dus ook iets aan gebeuren), een aanzienlijk minder gebruik van kunstmest en geen gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Aan elke voedingscategorie binnen de Schijf for Life (vet, eiwit, zetmeel, groente & fruit) hebben de onderzoekers verschillende voorbeeldgewassen gekoppeld die in Nederland kunnen worden geteeld. Volgens de architecten en de universiteit betekent de – gehele of nagenoeg gehele – verdwijning van veeteelt uit Nederland niet de ondergang van de agrarische sector. Integendeel: “Er moeten dan juist meer boeren bij.”

Voldoende ruimte
Uit het onderzoek blijkt volgens de landschapsarchitecten en de universiteit dat binnen onze landsgrenzen, op natuurinclusieve wijze, een gezond en volledig plantaardig dieet kan worden geproduceerd voor 20 miljoen Nederlanders. Tegelijkertijd blijft er nog voldoende ruimte over om diverse maatschappelijke ambities in te vullen, zoals het behalen van natuurdoelen, het verbeteren van de landschappelijke kwaliteit, het vergroenen van de steden en het opvangen van de bevolkingsgroei, stellen de onderzoekers.

Een omslag naar een veganistisch Nederland zou positief uitpakken voor het klimaat, voor de natuur, klimaatrechtvaardigheid, welzijn en gezondheid van mensen en dieren - en ook nog eens voor de economie, aldus het onderzoek. Econoom Max van der Sleen maakte een Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) en becijferde dat Nederland als vegan-land de potentie heeft om de landelijke economie over een periode van 20 tot 25 jaar zo op en om te bouwen dat de brede welvaart in Nederland toeneemt.

Onderzoekers
Het ontwerpend onderzoek werd uitgevoerd door Strootman Landschapsarchitecten (Berno Strootman, Lotte Embregts, Lisa Peters) en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) (Joran Lammers, Jan Willem Erisman). Het is financieel mogelijk gemaakt door de Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting, die teams van deskundigen uit de drie domeinen van ruimtelijk ontwerp, onderzoek en beleid opriep om te onderzoeken hoe de klimaattransitie in onze leefomgeving op rechtvaardige wijze kan worden vormgegeven.

Het rapport kan hier worden gedownload

Trefwoorden

veganistisch klimaat ontwerpend onderzoek voedselsysteem universiteit leiden van eesteren-fluck & van lohuizen stichting veeteelt landbouw natuur strootman landschapsarchitecten agrocultuur milieu centrum voor milieuwetenschappen leiden

1	Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug donderdag, 25 september
2	Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start woensdag, 24 september
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 25 september
4	Leren van Almere dinsdag, 23 september
5	Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best Of AFFR 2025! dinsdag, 23 september

Gerelateerde nieuwsberichten

CRa pleit bij kabinet voor 'New Deal' tussen boer en maatschappij

10 september 2020

Commissie vindt kabinetsplannen voor landelijk gebied onvoldoende

16 april 2024

Van der Leeuwprijs 2022 toegekend aan De Voedseltuin

4 november 2022

Welke functies vervult de supermarkt in de toekomst?

28 oktober 2022

Agrotopia – publiek toegankelijke kas voor onderzoek naar stedelijke voedselproductie

25 januari 2022

Kindcentrum met openbare route naar het voedselbos

10 augustus 2021

CBS: minder natuur en bos in Nederland, meer plekken bebouwd

3 mei 2024

Kraaijvanger en Braaksma & Roos presenteren World Food Center Experience

23 juli 2021

Bouwkunde-kantine TU Delft wordt geheel vegetarisch

4 mei 2021

Circulair paviljoen voor eten in de toekomst

28 augustus 2018

EU-natuurherstelwet komt er tóch, landen stemmen in

17 juni 2024

Bestemmingsplan noordelijk deel Hembrugterrein onherroepelijk

14 juni 2023

Subsidie provincie Utrecht om landbouwgrond om te vormen naar bos

26 juni 2024

RIVM: klimaatverandering raakt mensen in bestaansonzekerheid hard

28 november 2024

Strootman Landschapsarchitecten wint aanbesteding variantenstudie zoet-zoutovergang Afsluitdijk

14 februari 2023

Strootman Landschapsarchitecten wint tender bij nieuwe wijk in Barendrecht

25 mei 2022

Strootman en De Zwarte Hond maken masterplan voor Twents TSB-terrein

12 mei 2021

Strootman Landschapsarchitecten maakt visie voor passantenhaven Lochem

6 mei 2021

Groningen met Groenplan genomineerd voor Innovatiehoofdstad Europa

6 augustus 2020

Nederlandse onderneming lanceert internationale architectuurprijsvraag voor 'landmark' klimaatactie

15 januari

Strootman Landschapsarchitecten krijgt opdracht voor woonwijk Zuidlaren

31 juli 2020

Team met FARO en Strootman wint tender in Leeuwesteyn Utrecht

28 april 2020

Eurocommissaris bepleit bescherming goede landbouwgrond

24 maart

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland

2 uur geleden

Het kabinet heeft die ‘regionale grootschalige woningbouwlocaties’ opgenomen in de Ontwerp-Nota Ruimte een plan voor de ruimtelijke indeling van Nederland in 2050.

Arcam houdt expositie over wonen op veertig vierkante meter

4 uur geleden

Hoe ontwerp je een thuis op slechts veertig vierkante meter? En hoe bouw je een gemeenschap in gebouwen waar privéruimte schaars is?

Sanne van Manen – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

Inleiding.Drijvende kracht achter Platform Woonopgave is architect Sanne van Manen. Zij heeft het platform opgericht, leidt de belangrijkste onderzoeken, initieert samenwerkingen met andere partijen en draagt de analyse en aanbevelingen overal uit.

Nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum voor outdoorwinkelketen Bever

26 september, 3:07

In het ontwerp van met name het hoofdkantoor hebben Bureau Kroner en landschapsarchitect Smartland veel aandacht besteed aan de balans tussen architectuur en natuur.

Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft

14 minuten geleden

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.

Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State

3 uur geleden

In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.

Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland

26 september, 12:12

Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.

Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort

26 september, 10:23

De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.