Boek biedt persoonlijk beeld van architect H.P. Berlage

17 november 2022, 15:49

Bij uitgeverij Prometheus is het boek Heb ik dat gemaakt? De vormende jaren van H.P. Berlage, Bouwmeester verschenen. Zoals de titel al verraadt, beschrijft auteur Max van Rooy de periode vóór de glanzende loopbaan van de invloedrijke architect. Het levert een persoonlijk beeld op van een architect

Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) is een architect die er bij iedereen die iets met architectuur heeft is ingeramd. De man die de beroemde, naar hemzelf vernoemde Beurs in Amsterdam ontwierp, evenals het Haagse Gemeentemuseum, Plan Zuid en tal van andere monumentale gebouwen en plannen. Hij geldt bovendien als een belangrijke overgangsfiguur van het negentiende-eeuwse naar het moderne bouwen, al verschillen de meningen erover of hij echt een modernist was.

Berlage is ook een architect die je alleen van zijn werk en de architectuurencyclopedieën kent - zijn levensloop of wat voor persoon hij was, is voor de meeste mensen een raadsel. Daarom is het aardig en interessant dat Max van Rooy nu een biografie over de man heeft geschreven, helemaal omdat de auteur een kleinzoon van Berlage is. De informatie die alleen van familieleden kan komen en de persoonlijke foto’s (alleen al de prachtige vakantiekiekjes) maken het boek des te intiemer.

Van Rooy focust zich in zijn boek op de jeugd en vormende jaren van Hein (ooit geweten dat de man Hein heette?) Berlage, waarin hij zich als telg uit een gegoede Amsterdamse familie ontwikkelde tot een uitmuntend architect en vaardig netwerker. We lezen over de jonge ‘Heintje’ en zijn familie, de oude en nieuwe gebouwen die hem omringden en de vorming van zijn ideeën. En niet te vergeten, het ontstaan van zijn old boy’s network waaraan hij later veel opdrachten dankte.

Ook de invloeden van Pierre Cuypers (door een verhuizing naar de Vondelstraat kwamen Berlage en zijn familie letterlijk binnen zijn imprerium-in-opbouw te wonen), Karl Friedrich Schinkel (die geldt als Berlages held) en Gottfried Semper komen aan bod. Daarnaast wijdt Van Rooy hoofdstukken aan Berlages vormende reizen door Zwitserland, Duitsland en Italië, voornamelijk als onderdeel van zijn Grand Tour, evenals Berlages eerste betrekking bij het bureau van Theodor Sanders.

De grote geesten zwegen allemaal
Van Rooy laat Berlages invloed op zijn familie en hemzelf niet onbesproken. In zijn eigen jonge jaren had de auteur er een grondige hekel aan, altijd maar weer die Berlage! Op latere leeftijd raakte hij toch gefascineerd door zijn grootvader, die hij niet gekend heeft. Ook Van Rooy merkte dat er nauwelijks persoonlijke verhalen over zijn opa bestonden, al zal dat ook komen doordat de man geen prater was, net als bijvoorbeeld zijn neef en schilder Albert Verwey. “De grote geesten zwegen allemaal in die dagen”, zo tekent Van Rooy op uit de mond van Verweys dochter.

De opdracht voor de Beurs is ongeveer het eindpunt van het boek. Na de oplevering van zijn meest befaamde gebouw (1903) verzuchtte hij tegen de directeur van de levensverzekeringmaatschappij De AlgemeeneChris Verwey: heb ik dat gemaakt? De toen al bewonderde Berlage was er niet over verbaasd dat hij architect was geworden, hij was dat het zijn bestemming was; de twijfel gold meer zijn ontwerpen, schrijft Van Rooy. Niets menselijks blijkt de monumentale Berlage vreemd.

Column
Heb ik dat gemaakt? is verkrijgbaar voor 34.99 euro. Architectenweb-columnist Kirsten Hannema, die de eindredactie verzorgde, wijdde onlangs een column aan het boek.

Trefwoorden

boek berlage hendrik petrus berlage h.p. berlage max van rooy

1	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
2	Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch donderdag, 13 november
3	Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort maandag, 17 november
4	Bedrijfsgebouw uit hergebruikte materialen voor garagebedrijf dat gespecialiseerd is in oude Volvo’s woensdag, 12 november
5	MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal vrijdag, 14 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Edelherten vreten door Berlage ontworpen tuinen op Veluwe kaal

31 juli 2023

Boek verschenen over 'vergeten' compagnon van Berlage

20 september 2024

Boek belicht recent gerenoveerde Obrechtsjoel en zijn architect

4 juli 2023

Boek over Jaap Bakema, architect met een missie

17 augustus 2023

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni

Lekker loeren

18 oktober 2022

Kunstmuseum Den Haag: een gedroomd museum, bijgeschaafd door de gemeente

26 februari 2021

Expositie belicht relatie directeur Glasfabriek met befaamde architecten

28 oktober 2020

Eigen stek voor Concertgebouworkest officieel geopend

21 januari 2019

Viering honderd jaar Plan Zuid

31 augustus 2017

BNA bestaat 175 jaar

16 februari 2017

Eindgemaal reageert op architectuur binnen plan-Berlage

9 augustus 2017

Tilburg koopt glazen zaal Beurs van Berlage

30 januari 2015

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Ontwerpend onderzoek van Bright, Bura en Polyfern naar mogelijke ontwikkeling van Almere Pampus

Gisteren, 16:45

Team Pampus* presenteert het Ontwerpend Onderzoek Masterplan voor Boven- en Ondergrond voor Almere Pampus.

BDG Architecten verbouwt Enschedese kwekerij tot De Stadskas

Gisteren, 15:22

Op de plek van de huidige kweekkas aan de Blijdensteinbleekweg verrijst een grotendeels houten gebouw met onder meer horeca, een winkelfunctie en uiteraard een kas.

Expositie in Kunsthal belicht eerdere toeristische periode Rotterdam

Gisteren, 13:41

In de afgelopen tien, vijftien jaar is Rotterdam uitgegroeid tot een stad die veel toeristen trekt. Dat laatste was in de negentiende eeuw en in de eerste decennia van de twintigste eeuw ook al het geval.

Zelfsluitende Vlotterkering in Steyl vormt tevens 'balkon aan de Maas'

Gisteren, 11:37

In het Limburgse Steyl is de Vlotterkering in werking gesteld. De kering, die het kloosterdorp veilig moet houden bij hoogwater in de Maas, fungeert in rust als een plek om te genieten van het zicht op de rivier.

Vereniging Eigen Huis: criteria energielabel onduidelijk voor huiseigenaar

Gisteren, 14:26

Huiseigenaren weten niet goed wat nodig is om een label op te krikken, constateert Vereniging Eigen Huis in een onderzoek.

Amnesty: Nederlands bouwbedrijf betrokken bij arbeidsuitbuiting Saoedi-Arabië

Gisteren, 10:16

Strukton heeft een rol gespeeld bij de uitbuiting van arbeidsmigranten bij de bouw van een metro in Riyad, meldt Amnesty International.

Verbouwing Binnenhof kost 2,7 miljard euro, zomer 2031 klaar

17 november, 1:19

De laatste officiële inschatting van een einddatum was ‘op zijn vroegst eind 2028’, maar het jaartal 2030 stond ook al in documenten.

Vlaanderen aansprakelijk voor Limburgse schade in tramdebacle

17 november, 9:36

De Vlaamse regering is aansprakelijk voor de miljoenen euro's aan kosten die zijn gemaakt rond de afgeblazen tramlijn tussen Maastricht en het Belgische Hasselt.

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

14 november, 2:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

14 november, 9:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Ga naar het nieuws-archief