De countouren van wat later het stadscentrum en het Weerwater zouden worden

Het stadscentrum en het Weerwater in 2021

Het Weerwater vanaf de zuidoever in 1987

Het Weerwater vanaf de zuidoever in 2021, met links het Floriadeterrein in aanbouw

De Hogering, de rondweg van Almere tussen de latere wijken Noorderplassen-West, Muziekwijk en Kruidenwijk (1977)

De Hogering in 2021, met links de uitgegraven Noorderplassen en rechts daarvan duizenden nieuwe woningen

Het tracé van de Hollandse Brug, de westelijke toegangsweg van Almere, in aanleg (1965)

De Hollandse Brug in 2021

Het westelijk deel van Almere Haven in ontwikkeling (1976)

De huidige binnen- en buitenhaven van Almere Haven en de aangrenzende woonwijk (2021)

Het pas aangelegde Muiderstrand (1973)

Het Muiderstrand anno 2021, met onder meer de wijk Duin in aanbouw

Boek toont fascinerend beeld van ontwikkeling Almere

25 april 2022, 14:24

Vorige week is het boek Almere vanuit de wolken verschenen. Aan de hand van bijzondere luchtfoto’s van Bart Hofmeester en zijn bedrijf AeroCamera uit de periode 1964-1999 en nieuwe foto’s van Roel Dijkstra wordt de ontwikkeling van de stad getoond.

Almere is een van de weinige steden in de wereld waarvan het ontstaan vanaf het prille begin kon worden vastgelegd op de gevoelige plaat. Zelfs de aanleg van de grond waarop de achtste stad van Nederland ligt is gefotografeerd, het zuidelijke deel van Flevoland werd pas vanaf 1959 ingepolderd. Fotograaf Bart Hofmeester (1921-2001) legde alles vanaf het eerste moment vast.

In een periode van 35 jaar heeft Hofmeester ruim 25.000 luchtfoto’s van Almere gemaakt, van het werkeiland van waaruit Zuidelijk Flevoland werd ingepolderd tot het moment waarop de stad voor een groot deel klaar was. Twee jaar geleden stelde Michel Langendijk er een tentoonstelling over samen, aangevuld met nieuwe luchtfoto’s door Dijkstra, nu is er het bijbehorende boek.

Het 250 pagina’s tellende Almere vanuit de wolken is een zeer fascinerend boek geworden, niet alleen voor inwoners en liefhebbers (ja, die bestaan) van de stad, maar ook voor architecten en andere ruimtelijke professionals. Dat zit hem er vooral in doordat constant vroege en latere foto’s van dezelfde plek naast elkaar worden gelegd, waardoor je als lezer echt ziet wat er gebeurd is.

Abstracte kunstwerken
Van Hofmeester zijn veel foto’s van nog maagdelijke polderlandschappen gebruikt. Nu zijn dat op zich al kleine, abstracte kunstwerken van grote vlakken, strakke lijnen en (drainage)rasters, maar de contouren van de wijken, kanalen en groen die er later zouden verrijzen zijn ook al zichtbaar. Je blijft kijken en inbeelden waar later bijvoorbeeld De Fantasie of het stadhuis zijn gebouwd.

Boven dit artikel staat een luchtfoto uit 1977 van wat later het stadscentrum zou worden. Te zien is onder meer het profiel van het Weerwater, dat dan nog landschap is. Aanvankelijk was het ook niet de bedoeling dat dit kunstmatige meer er zou komen, maar naar een idee van stedenbouwkundige Teun Koolhaas werd er toch ‘weer water’ (daar is de naam van afgeleid) gerealiseerd op een plek dat eeuwenlang onderdeel is geweest van de Zuiderzee.

Interessant is ook om te zien dat er in de nog jonge geschiedenis van Almere al de nodige gebouwen zijn gesloopt en vervangen door nieuwbouw die hedendaagse bezoekers als vanzelfsprekend zullen voorkomen. Neem beeldbepalende gebouwen aan het Weerwater, zoals de Blob van Will Alsop en The Wave van René van Zuuk, die zijn deze eeuw op de plek gekomen waar twee wooncomplexen stonden die pas in 1985 waren opgeleverd.

Zo zijn van alle stadsdelen oude en nieuwe luchtfoto’s geplaatst, die letterlijk een beeld schetsen van hoe Almere zich vanaf het allereerst begin heeft ontwikkeld. Langendijk hanteert een chronologische volgorde, vanaf het werkeiland Almere halverwege de jaren zestig en het eerste stadsdeel Haven tot en met Almere Poort, Pampus, Oosterwold en het Floriadeterrein.

Brans Stassen
Het boek is ook van tekst voorzien, maar die zijn minimaal gehouden, zodat het kijken de boventoon kan voeren. Er wordt onder meer kort een geschiedenis gegeven en er is een voorwoord van de voor Almere invloedrijke stedenbouwkundige Brans Stassen. Volgens hem is Almere niet zozeer een stad, als wel een stedelijke regio inclusief het bijbehorende landschap. Dit maakt dat de meerkernige stad meer trekken heeft van het naburige Gooi dan bijvoorbeeld van Amsterdam.

Almere vanuit de wolken, uitgegeven door Uitgeverij Watermerk, is verkrijgbaar voor 39.95 euro

Trefwoorden

bart hofmeester almere fotografie flevoland floriade brans stassen teun koolhaas

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
5	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Vakjury kiest Vliervelden van KettingHuls als winnaar Architectuurprijs Almere

21 juni 2022

Eerste fase woonbuurt New Brooklyn in Almere opgeleverd

4 januari 2023

Oppositie wil meer ambitie in ruimtelijk toekomstplan Flevoland

14 december 2023

Almere koopt Hortus-terrein terug van ontwikkelcombinatie

5 juni 2024

Raad Almere tegen 2,2 miljoen voor jubileumjaar na debacle Floriade

7 februari

Bijleveld: houding raadsleden droeg niet bij aan imago Floriade

22 november 2024

Restauratie land art-werken Sea Level en Aardzee kan starten

13 februari 2024

Hogeschool Windesheim Almere installeert lector Urban Innovation

29 juni 2023

De Voetnoot vijfde monument in Almere

4 maart 2024

Video('s): Almere Boven

18 december 2020

Expositie met luchtfoto's toont ontwikkeling Almere

14 augustus 2020

Floriade Expo 2022 als basis voor een groene stadswijk

13 april 2022

Eerste drie woningen WikiHouse-wijkje Almere in gebruik

10 juni 2021

Almere start proef met bouwen door buurtbewoners

1 juni 2021

Wildgroei

18 mei 2021

Almeerderhout moet uitgroeien tot eigentijds stadsbos

6 mei 2021

Eerste landschapsvisie voor Flevoland vastgesteld

6 april 2021

Almere gaat actiever sturen bij woningbouwopgave

31 maart 2021

Urhahn: 'Oostflank MRA belangrijkste bouwlocatie in regio Amsterdam'

24 februari 2021

Stadhuispromenade Almere wordt nieuw stadspark

4 januari 2021

Vergroende Esplanade Almere officieel geopend

9 oktober 2020

Parlement steunt versnelde woningbouw Almere

4 maart 2020

Boek belicht Tiny Houses in Almere

11 september 2019

Almere benoemt politiebureau OMA tot gemeentelijk monument

10 april 2019

Buro Sant en Co wint pitch stationsgebied Almere

16 januari 2019

Quist Wintermans Architekten ontwerpt slingerende Weerwaterbrug

6 december 2018

Architect Will Alsop (70) overleden

14 mei 2018

Versterking IJsselmeerdijk gaat 267 miljoen euro kosten

2 mei 2022

Floriadepaviljoen biedt inzicht in duurzaam kleuringsproces wol

10 juni 2022

Tentoonstelling over verleden, heden en toekomst van Almere

16 juni 2022

Wethouders Almere opgestapt om slechte resultaten Floriade

24 juni 2022

Directeur Floriade verwacht opnieuw minder bezoekers

1 augustus 2022

Floriade verwacht de gewenste 680.000 betalende gasten te halen

6 september 2022

Verlies Floriade loopt weer verder op voor Almere

6 oktober 2022

'Rijk moet groter deel kosten Floriade voor zijn rekening nemen'

10 oktober 2022

Flevoland wil Almere 2,2 miljoen coronasteun voor Floriade geven

25 november 2022

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

The Natural Pavilion krijgt tweede leven op dezelfde plek

19 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Almere ziet af van bouw kunstmuseum M.

9 februari 2023

Critici: Floriade Almere nog veel grotere flop dan voorgespiegeld

28 februari 2023

Nederlandse Tuinbouwraad stopt met Floriade

12 april 2023

Floriade eindigt met geraamd tekort van 103,3 miljoen euro

26 april 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

16 mei, 2:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.