Sea Level, Richard Serra

Aardzee, Piet Slegers

Herstel De Groene Kathedraal van Marinus Boezem

Observatorium van Robert Morris

Werkzaamheden bij Observatorium van Robert Morris

Werkzaamheden bij Sea Level van Richard Serra, april 2022

Meting bij Deltawerk// van RAAAF/Atelier de Lyon

Restauratie land art-werken Sea Level en Aardzee kan starten

13 februari 2024, 11:45

De provincie Flevoland kent subsidie toe aan de gemeente Zeewolde en het Flevo-landschap voor de restauratie van de landschapskunstwerken Sea Level van Richard Serra en Aardzee van Piet Slegers. Met haar positieve besluit geeft de provincie het startschot voor de werkzaamheden aan beide werken, die naar verwachting in de eerste helft van 2024 plaatsvinden.

Flevoland kent de gemeente Zeewolde een bedrag van 175.000 euro toe als bijdrage aan de restauratie van het werk van Serra. Het Flevo-landschap ontvangt 225.000 euro voor de aanpak Slegers’ werk.

Opnieuw opbouwen
Het betonnen kunstwerk van Serra, dat is geïnstalleerd in 1996, kreeg in 2011 een grijze verflaag als maatregel tegen beschadigingen en graffiti. De verflaag vertoont nu zelf tekenen van verwering, waarbij ook delen van het beton loslaten. Aangezien aanpassingen aan het werk waarschijnlijk geen optimaal resultaat opleveren, is de wens vanuit de studio van Richard Serra om het werk grondig te herstellen.

Vorig jaar is al besloten om het kunstwerk opnieuw op te bouwen. De kunstenaar draagt bij met een bedrag van 1 miljoen euro. Met de toekenning van 175.000 euro door de provincie is de financiering nu rond. Het bedrag was al gereserveerd binnen de Impuls Beheer en Behoud Landschapskunstwerken.

Beter zichtbaar
Bij het landschapskunstwerk Aardzee, dat stamt uit 1982, worden de bestrate taluds en schelpenranden aangepakt, waardoor de welvingen in het werk weer beter zichtbaar zijn. Ook geeft Flevo-landschap de twee bruggen weer de oorspronkelijke kleur groen. Eerder heeft de organisatie al de bomen in het kunstwerk vervangen.

De bestrating op de taluds wordt ditmaal aangebracht op een betonnen onderlaag om het bollen van de wanden en de groei van onkruid tegen te gaan, legt de organisatie uit. De werkzaamheden worden in nauw overleg met de twee zonen van Slegers uitgevoerd; één van hen was ook bij de uitvoering van het kunstwerk in 1982 betrokken.

Over Sea Level en Aardzee
Het werk van Serra in landschapspark de Wetering in Zeewolde bestaat uit twee betonnen wanden van elk 200 meter lang. De bovenzijde van de wanden geeft de zeespiegel aan, waardoor je als bezoeker beseft op de voormalige zeebodem te lopen. “Wie langs het waterkoude beton loopt, kan het gevoel krijgen kopje onder te gaan en weer boven te komen”, zegt stichting Land Art Flevoland. ‘Sea Level’ is één van de slechts drie werken die Serra in beton heeft bedacht en uitgevoerd.

Ook het werk kunstwerk Aardzee roept de zee die hier ooit golfde in herinnering. Na zijn bezoek aan de plek beoogde locatie besloot Slegers de bewegingen van de Zuiderzee te laten terugkomen in de vlakke polder. Met zijn omvang van vijf hectare is het werk even groot als de omliggende landbouwkavels. Schelpenpaden leiden langs glooiende, begroeide heuvels. De met klinkers bekleedde zijden van de heuvels benadrukken de opstuwende krachten van de golvende zee. Abelen staan als boeien in het landschap.

Masterplan voor herstel en digitalisering
Het herstel van beide landschapskunstwerken past in het masterplan, dat is gericht op het opknappen van meerdere kunstwerken in de land art-collectie van Flevoland. Eerder renoveerde de gemeente Almere De Groene Kathedraal (1996) van Marinus Boezem, door de bomen die in slechte staat waren te vervangen door nieuwe. Het Flevo-landschap verving de houten onderdelen van de toegangspoort van Robert Morris’ Observatorium (1977); ook werd de aanlooproute aangepast om de beleving van het kunstwerk te verbeteren.

Onderdeel van het masterplan is het digitaal vastleggen van alle land art in Flevoland, momenteel tien werken in totaal. Dit digitaal vastleggen gebeurt door PelserHartman, specialist in het 3D-scannen, modelleren en monitoren van gebouwen, installaties en objecten. Met 3D-laserscanners worden de werken vanuit alle hoeken gemeten om zo een compleet digitaal beeld van de vorm van het kunstwerk en het terrein eromheen te creëren.

Op basis van deze nauwkeurige scans kunnen technische tekeningen worden gemaakt, die onder meer helpen bij toekomstige werkzaamheden en restauraties. Ook worden schaalmodellen gemaakt, waarmee de kunstwerken tijdens exposities naast elkaar zijn te zien. Het masterplan wordt ondersteund door de VriendenLoterij, het Mondriaan Fonds en het BPD Cultuurfonds.

Trefwoorden

landschapskunstwerk 3d-scannen zeewolde richard serra landschapskunst land art stichting land art flevoland pelserhartman flevoland piet slegers

1	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
2	2025 in veertien interviews met architecten over hun sport woensdag, 24 december
3	Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026! woensdag, 24 december
4	2025 in acht podcasts door Michiel van Raaij maandag, 29 december
5	2025 in tien columns door Joost Ector maandag, 29 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Boek: Land Art Live, over de bijzondere Flevoland-collectie

23 februari 2021

Landschapskunst als herinnering aan vorming Flevoland

9 oktober 2019

Deltawerk // is een kunstwerk, een monument en een pleidooi

10 oktober 2018

Zevende landschapskunstwerk Flevoland geopend

17 oktober 2016

Landschapskunst en experiment tegelijk

7 juli 2014

Crowdfunding moet reconstructie van grote glas-in-betonwand in Leiden mogelijk maken

27 februari

Landbouwgeschiedenis Retie vertaald in landschapsobjecten

9 mei 2019

Christo wilde omhullen om te laten zien

2 juni 2020

Jubileumeditie BIG ART strijkt neer in Het Slotervaart

23 september 2024

Skyspace van Turrell voor universiteit Houston

16 juli 2012

Christo kondigt nieuw groot project aan

28 april 2015

Oppositie wil meer ambitie in ruimtelijk toekomstplan Flevoland

14 december 2023

Eerste landschapsvisie voor Flevoland vastgesteld

6 april 2021

Lelystad viert vijftigjarig bestaan

21 september 2017

Lichtkunstwerk slaat symbolische brug bij Fort van Hoofddorp

18 juli 2024

Boek toont fascinerend beeld van ontwikkeling Almere

25 april 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.