Zeeland en Zuid-Holland presenteren inventarisatie geschenkwoningen

12 mei 2021, 17:12

Na de Watersnoodramp van 1953 schoot een aantal landen Nederland te hulp met prefab woningen; een ruim deel van deze ‘geschenkwoningen’ staat er 68 jaar later nog steeds. De provincies Zeeland en Zuid-Holland hebben de woningen in kaart gebracht, in de hoop dat dit bijdraagt aan het behoud van deze bijzondere woningen.

Nederland ontving na de Watersnoodramp hulp uit de hele wereld, in de vorm van bijvoorbeeld voedsel, dekens, zandzakken, kleding en speelgoed. Een bijzondere gift kwam uit Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Frankijk: deze landen schonken prefab woningen om dakloos geraakte gezinnen een nieuw huis te geven.

Houten prefab met ongekend comfort
Naast woningen schonken landen ook wijkgebouwen, scholen en kruisgebouwen. Verder ontvang Nederland, om de bouw mogelijk te maken, extra bouwmateriaal. In totaal schonken de zes landen 860 houten prefab woningen. De woningen werden verdeeld over de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant aan de hand van het aantal verwoeste woningen.

Hoewel de eerste reacties op de houten huizen niet bijzonder enthousiast waren, raakten de bewoners van de geschenkwoningen snel overtuigd van de kwaliteit van hun nieuwe huis. De woningen, zeker die uit Scandinavië, bleken voor het Nederlandse klimaat veelal goed geïsoleerd. Daarnaast boden de woningen, uitgerust met aparte kamers, een ruime woonkeuken en een douche meer comfort dan veel bewoners daarvoor hadden gekend.

Dat de geschenkwoningen, ook wel watersnoodwoningen genoemd, bij nader inzien goed functioneerden, mag blijken dat er nog veel bestaan. Van de 661 woningen die Zeeland en Zuid-Holland en Zeeland kregen toebedeeld, staan er nog 540 overeind. Anderzijds schijnen veel van de nog bestaande woningen ingrijpend en onherkenbaar verbouwd, of dreigt sloop.

Inventarisatie en bescherming
Zeeland en Zuid-Holland hebben gezamenlijk de stichting Dorp, Stad en Land opdracht gegeven een inventarisatie te maken van de houten geschenkwoningen. De provincies vinden het belangrijk dat de woningen behouden blijven als tastbare herinnering aan een ingrijpende gebeurtenis in de geschiedenis en de hulp die landen vervolgens gaven.

Toch hebben de geschenkwoningen op dit moment geen beschermde status en de provincies hebben geen concrete plannen om de woningen te gaan beschermen. “Het is aan gemeenten en andere belanghebbenden om zorgvuldig om te gaan met dit erfgoed”, meldt provincie Zeeland.

“Zo kunnen zij de inventarisatiegegevens gebruiken bij eventuele bescherming van deze karakteristieke woningen als beeldbepalend pand, gemeentelijk monument of beschermd dorpsgezicht.”

De resultaten van de inventarisatie zijn te lezen en bekijken in de digitale publicatie ‘Geschenkwoningen Watersnoodramp 1953 in kaart en beeld’. Alle nog bestaande geschenkwoningen in Zeeland en Zuid-Holland zijn ook online te zien in de Kaart Cultuurhistorie Zeeland (kaartlaag ‘Watersnoodramp’) en de Cultuurhistorische Atlas Zuid-Holland (kaart 3a; e. Geschenkwoningen).

Trefwoorden

prefab woning woningbouw zeeland watersnoodsramp zuid-holland watersnoodwoningen geschenkwoningen stichting dorp, stad en land

1	Het Binnenhof – Gebouw C krijgt onder houten dakspanten extra werkplekken woensdag, 18 juni
2	Het Binnenhof – voormalig Ministerie van Koloniën krijgt extra werkplekken op zolder maandag, 16 juni
3	Rijksmonumentale Schiedamse branderij krijgt herbestemming als boetiekhotel woensdag, 18 juni
4	Archiprix 2025 kent vier winnaars en twee eervolle vermeldingen dinsdag, 17 juni
5	Arons en Gelauff en Civic Architects presenteren ontwerp The Emerald in Bajeskwartier dinsdag, 17 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Vrees in Zuid-Holland dat De Jonge regie op woningbouw overneemt

10 april 2024

Watersnoodwoning in Openluchtmuseum opent

28 maart 2014

Watersnoodmuseum uitgebreid en verbouwd

22 april 2009

Politieke partijen verwachten na stikstofcrisis problemen met water

10 juni 2021

Provincies: maak geschenkwoningen Watersnoodramp rijksmonument

2 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team aan de Schie geselecteerd voor volgende fase binnenstadscampus Erasmus MC

Vandaag, 09:34

De aanbesteding voor de volgende fase van de binnenstadscampus van Erasmus MC in Rotterdam is gewonnen door Team aan de Schie, een combinatie van Vakwerk Architecten en Cepezed.

Transformatie kantoor naar woongebouw Het Veem in Hengelo voltooid

Gisteren, 15:54

Het voormalige UWV-kantoor, gelegen in de spoorzone van Hengelo, onderging een transformatie naar ontwerp van Bloot Architecture. Het nieuwe woongebouw Het Veem biedt plaats aan 93 appartementen en commerciële ruimte op de begane grond.

Definitief ontwerp voor raadzaal gemeente Amsterdam door De Twee Snoeken

Gisteren, 10:45

De Twee Snoeken heeft vorige week zijn definitief ontwerp voor de raadzaal in het stadhuis van de gemeente Amsterdam gepresenteerd. Toegankelijkheid, het duale stelsel, duurzaamheid en de Amsterdamse identiteit staan centraal in het ontwerp.

Voormalige telefooncentrale herbestemd tot woon-werkgebouw met optopping

18 juni, 4:15

Een oude telefooncentrale aan de Kamerlingh Onneslaan in Amsterdam is naar ontwerp van Ronald Janssen Architecten herbestemd tot woon-werkcomplex. Het project betreft transformatie, optopping en functiemenging, met behoud van het bestaande casco.

Prominente ontwikkelaars committeren zich aan bouw biobased woningen

Gisteren, 09:42

Acht ontwikkelaars hebben afgesproken dat in 2028 minstens dertig procent van hun nieuwbouwwoningen tot vijf bouwlagen biobased zal zijn.

BoogieWood winnaar van de eerste Gouden Hijskraan

18 juni, 5:31

Op de vastgoedbeurs Provada heeft de gemeente Den Haag de Gouden Hijskraan 2025 uitgereikt aan het woningbouwproject BoogieWood.

Den Haag wil eigen warmtebedrijf oprichten

18 juni, 10:09

Het warmtebedrijf moet inwoners van de Hofstad helpen om te stoppen met het gebruik van aardgas.

OVV: ontwerpfout en gebrek aan controle bij ingestorte parkeergarage

17 juni, 11:43

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die heeft onderzocht hoe het kon gebeuren dat alle hellingen op 26 mei 2024 inzakten.

Nieuwegein wist niet van veranderingen in bouw ingestorte parkeergarage

17 juni, 10:59

De gemeente wist niet dat de bouw van de vorig jaar ingestorte parkeergarage op sommige punten anders was uitgevoerd en deed daarom geen extra controles.