Zeeland en Zuid-Holland presenteren inventarisatie geschenkwoningen

12 mei 2021, 17:12

Na de Watersnoodramp van 1953 schoot een aantal landen Nederland te hulp met prefab woningen; een ruim deel van deze ‘geschenkwoningen’ staat er 68 jaar later nog steeds. De provincies Zeeland en Zuid-Holland hebben de woningen in kaart gebracht, in de hoop dat dit bijdraagt aan het behoud van deze bijzondere woningen.

Nederland ontving na de Watersnoodramp hulp uit de hele wereld, in de vorm van bijvoorbeeld voedsel, dekens, zandzakken, kleding en speelgoed. Een bijzondere gift kwam uit Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Frankijk: deze landen schonken prefab woningen om dakloos geraakte gezinnen een nieuw huis te geven.

Houten prefab met ongekend comfort
Naast woningen schonken landen ook wijkgebouwen, scholen en kruisgebouwen. Verder ontvang Nederland, om de bouw mogelijk te maken, extra bouwmateriaal. In totaal schonken de zes landen 860 houten prefab woningen. De woningen werden verdeeld over de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant aan de hand van het aantal verwoeste woningen.

Hoewel de eerste reacties op de houten huizen niet bijzonder enthousiast waren, raakten de bewoners van de geschenkwoningen snel overtuigd van de kwaliteit van hun nieuwe huis. De woningen, zeker die uit Scandinavië, bleken voor het Nederlandse klimaat veelal goed geïsoleerd. Daarnaast boden de woningen, uitgerust met aparte kamers, een ruime woonkeuken en een douche meer comfort dan veel bewoners daarvoor hadden gekend.

Dat de geschenkwoningen, ook wel watersnoodwoningen genoemd, bij nader inzien goed functioneerden, mag blijken dat er nog veel bestaan. Van de 661 woningen die Zeeland en Zuid-Holland en Zeeland kregen toebedeeld, staan er nog 540 overeind. Anderzijds schijnen veel van de nog bestaande woningen ingrijpend en onherkenbaar verbouwd, of dreigt sloop.

Inventarisatie en bescherming
Zeeland en Zuid-Holland hebben gezamenlijk de stichting Dorp, Stad en Land opdracht gegeven een inventarisatie te maken van de houten geschenkwoningen. De provincies vinden het belangrijk dat de woningen behouden blijven als tastbare herinnering aan een ingrijpende gebeurtenis in de geschiedenis en de hulp die landen vervolgens gaven.

Toch hebben de geschenkwoningen op dit moment geen beschermde status en de provincies hebben geen concrete plannen om de woningen te gaan beschermen. “Het is aan gemeenten en andere belanghebbenden om zorgvuldig om te gaan met dit erfgoed”, meldt provincie Zeeland.

“Zo kunnen zij de inventarisatiegegevens gebruiken bij eventuele bescherming van deze karakteristieke woningen als beeldbepalend pand, gemeentelijk monument of beschermd dorpsgezicht.”

De resultaten van de inventarisatie zijn te lezen en bekijken in de digitale publicatie ‘Geschenkwoningen Watersnoodramp 1953 in kaart en beeld’. Alle nog bestaande geschenkwoningen in Zeeland en Zuid-Holland zijn ook online te zien in de Kaart Cultuurhistorie Zeeland (kaartlaag ‘Watersnoodramp’) en de Cultuurhistorische Atlas Zuid-Holland (kaart 3a; e. Geschenkwoningen).

Trefwoorden

prefab woning woningbouw zeeland watersnoodsramp zuid-holland watersnoodwoningen geschenkwoningen stichting dorp, stad en land

1	2024: van de nieuwe Omgevingswet tot het Bal der Verbeelding maandag, 23 december
2	2024: een overzicht van alle prijzen maandag, 23 december
3	Fijne feestdagen, en een mooi, gelukkig en succesvol 2025! maandag, 23 december
4	2024 in vijftien boeiende longreads dinsdag, 24 december
5	2024 in tien columns door Joost Ector dinsdag, 24 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Vrees in Zuid-Holland dat De Jonge regie op woningbouw overneemt

10 april

Watersnoodwoning in Openluchtmuseum opent

28 maart 2014

Watersnoodmuseum uitgebreid en verbouwd

22 april 2009

Politieke partijen verwachten na stikstofcrisis problemen met water

10 juni 2021

Provincies: maak geschenkwoningen Watersnoodramp rijksmonument

2 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart

19 december, 4:37

In het Brainpark Rotterdam is gisteren, 18 december, de bouw van de eerste 741 woningen in het Max Euwe Kwartier gestart. Het gaat om 430 huurwoningen in het middensegment en 311 huurwoningen in het hogere en topsegment.

Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart

19 december, 11:41

In Eindhoven is gestart met de bouw van de Victoriatoren. De 92 meter hoge toren, die komt te staan aan het in aanleg zijnde Victoriapark nabij het PSV-stadion, biedt ruimte voor 369 appartementen.

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december, 10:38

Na een enorme leegloop van leden vorig jaar zijn er dit jaar minstens vijftig leden bijgekomen, plus nog eens vijftig bureaus die een proeflidmaatschap hebben afgesloten, vertelt de BNA-directeur aan Architectenweb.

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december, 12:29

Een samenwerkingsverband met Groosman en stedenbouwkundig bureau Voids is geselecteerd voor het deelproject Beekhof in de nieuwe wijk Stadsoevers in Roosendaal.