UNStudio presenteert ontwerp voor kabelbaan over het IJ
18 juni 2018, 9:15
In opdracht van de Stichting IJbaan heeft UNStudio een ontwerp gemaakt voor een kabelbaan die aan de westzijde van Amsterdam het IJ oversteekt. Deze zogeheten IJbaan is een burgerinitiatief van Amsterdammers Bas Dekker en Willem Wessels, gesteund door de gemeente Amsterdam, om middels crowdfunding een nieuwe verbinding over het IJ te realiseren. De IJbaan moet voor het 750-jarig jubileum van Amsterdam in 2025 gerealiseerd zijn.
De kabelbaan moet een schone en snelle openbaarvervoersverbinding vormen tussen de nieuwe woongebieden in Amsterdam-West en in Amsterdam-Noord. Het ontwerp bestaat uit drie ranke pylonen en twee stations: NDSM Marina op de noordoever en Minervahaven op de zuidoever.
De kabelbaan is zo ontworpen dat het traject in de toekomst naar believen uitgebreid kan worden met een derde station en/of extra verbindingen naar de Hemknoop, treinstation Sloterdijk en het Westergasfabriekterrein.
In 4,6 minuten
De kabelbaan moet in eerste instantie een lengte van anderhalve kilometer overspannen. De reistijd van de ene naar de andere kant bedraagt dan 4,6 minuten; de gemiddelde snelheid is 21,6 km/u. De passagierscabines moeten een capaciteit van 32 tot 37 passagiers krijgen. Ook zijn er fietscabines met plek voor vier tot zes fietsen voorzien.
“Een kabelbaan is een uiterst duurzaam openbaarvervoerssysteem”, stelt architect Ben van Berkel van UNStudio. “Het is een heel snelle en groene manier van reizen, die heel aantrekkelijk is voor fietsers, forensen, studenten, bewoners en bezoekers.”
“Je ziet in Amsterdam een groeiende behoefte aan verbindingen over het IJ”, vervolgt Van Berkel. “De stad groeit enorm en zo’n ‘luchtbrug’ bijdraagt aan de ontwikkeling van de hele regio. Vervoer door de lucht ontlast ook de toenemende druk op de infrastructuur op de grond. Het is niet alleen efficiënt maar ook leuk. Mensen gaan de stad op een hele nieuwe manier zien en ervaren.”
Tot 136 hoogte
De torens aan weerzijden van het water moeten een hoogte van 46 en 105 meter krijgen, de toren in het midden moet tot 136 meter rijken, om de vrije doorvaart van grote schepen over het IJ te garanderen. Doordat de torens niet te zien zijn vanaf de grachtengordel vormt de kabelbaan volgens UNStudio geen bedreiging voor de werelderfgoed-status daarvan.
“De vormtaal reflecteert het robuuste industriële verleden van de havens en de scheepskranen”, stelt UNStudio: “Door de drie pylonen – verwijzend naar de drie kruizen van het Amsterdamse wapen – als het ware op poten te zetten, krijgen ze een speels, eigentijds en dynamisch karakter.”
Stations als ontmoetingsplekken
De stations van de kabelbaan moeten niet alleen nieuwe knooppunten worden waar voetgangers, fietsers en openbaar vervoer samenkomen, maar moeten ook bestemmingen op zichzelf worden. Het Minervahaven-station is bedoeld als nieuwe ontmoetingsplek voor de nieuwe buurt met een ‘urban plaza’ aan het water en horecagelegenheid. Het NDSM Marina-station op de noordoever moet een transporthub worden met een bushalte, fietsenstalling en een uitzichtpunt.
De kabelbaan sluit volgens UNStudio aan bij de ambitie van de gemeente Amsterdam om een hotspot voor stedelijke innovatie te zijn in Europa te zijn, met duurzaam ‘all electric’ openbaar vervoersysteem.
“Wij verwachten dat deze snelle en frequente verbinding tussen West en Noord behalve als regulier vervoer ook een aantrekkingskracht zal hebben op het fietsverkeer, omdat het de bestaande fietsnetwerken aan weerszijden van het IJ met elkaar verbindt”, vertelt initiatiefnemer Bas Dekker van Stichting IJbaan. “De kabelbaan geeft een architectonisch interessante toevoeging aan het stads- en havenbeeld en draagt hierdoor ook bij aan spreiding van het toerisme in de stad.”
Ook kabelbaan in Gotenburg
Onlangs won UNStudio de prijsvraag voor de kabelbaan die in Gotenburg moet verrijzen. Daar gaat het om een drie kilometer lange verbinding tussen de oude binnenstad en de nieuwe stadsdelen aan de overkant van de rivier, bestaande uit zes torens en vier stations. De oplevering van die kabelbaan staat gepland voor 2021.