Copyright: Fenixloods II in Rotterdam ( Kim Bouvy)
Copyright: Projectatelier Rotterdam ( Kim Bouvy)
Copyright: Projectatelier Brussel ( Bas Bogaerts)
Copyright: Projectatelier 2050 An Energetic Odyssey ( IABR/tungstenpro)
Copyright: iShack Stellenbosch Zuid-Afrika ( Megan King)
Copyright: Hackable Cityplot Amsterdam ( Stadslab Buiksloterham)
Copyright: Living Necropolis, Manilia (Filippijnen) MARC22 John Tubles + Sarkis Sarkisyan)
Copyright: CMAP Human City Project ( IABR)

IABR-2016: handen en hoofd niet meer gescheiden

26 april 2016, 10:48
Afgelopen weekend is de IABR-2016 van start gegaan. De zevende editie van de architectuurbiënnale, die plaatsvindt in de Rotterdamse Fenixloods II, staat in het teken van The Next Economy. Opvallend hierbij is de terugkeer van het ‘maakproces’ in de stad.

Tekst Ronnie Weessies

Utrecht is een stad die blaakt van gezondheid. De bevolking behoort tot gezondste van Nederland en zal waarschijnlijk ook op wereldniveau een goede indruk maken. Toch is voor de huidige editie van de IABR een speciaal atelier in het leven geroepen dat zich richt op de gezondheidsproblematiek in de Domstad. Binnen Utrecht zijn de contrasten namelijk groot.

De bewoners van Overvecht maken de hoogste zorgkosten van het land en leven liefst twaalf jaar korter dan hun buren in de wijken Tuindorp, Voordorp en Wittevrouwen. Om deze hardnekkige verschillen het hoofd te bieden en daarop beleid voor stadsontwikkeling te maken, hebben de gemeente Utrecht en de IABR in een gezamenlijk atelier naar oplossingen gezocht.

Die zijn -kort gezegd- gevonden in een ingrijpende verdichting van het stedelijk gebied, waarbij vooral in een wijk als Overvecht en gebieden zoals de Merwedekanaalzone kansen liggen. Op die manier ontstaat meer draagvlak voor voorzieningen in de buurt, zullen bewoners zich op gezondere wijze verplaatsen en worden lokale economische en sociale netwerken versterkt.

Bij de zevende editie van de IABR draait het wederom om ‘stad maken’, met deze keer de nadruk op The Next Economy. Hoe kunnen steden zich voorbereiden op een volgende fase in hun bestaan, waarin oude (economische) modellen zijn uitgewerkt en de ongelijkheid groeit? En, niet te vergeten, dat in een eeuw die zich ontwikkelt als een tijdperk van ongekende verstedelijking?

In vier projectateliers hebben ontwerpers en andere deskundigen antwoorden gezocht op zulke vragen; naast Utrecht deden ze dat in Rotterdam, Groningen en Brussel. Verder is in twee afzonderlijke ateliers in kaart gebracht wat de implicaties zijn van het oogsten van windenergie op de Noordzee en hoe een duurzaam ontwikkelingsmodel voor de kust van Albanië kan worden ontworpen.

Productieve stad
Om ons tot de stadsateliers te beperken: opvallend is hierbij met name de terugkeer van de productieve stad. Steden zijn niet langer vooral diensteconomieën, ook het ‘maken’ wordt weer wezenlijk onderdeel van het stedelijke huishouden. Lokale producten en hernieuwde ambachtelijkheid nemen de plek in die de uit de stad verbannen industrie ooit hebben achtergelaten.

Volgens de curatoren en deelnemers aan de ateliers maakt deze ontwikkeling steden in economische zin weerbaarder. Zo ontstaan bijvoorbeeld nieuwe kansen voor mensen die buiten de boot vallen in een op diensten gerichte werkcultuur. Wie weet kan het projectatelier Brussel op die manier wel bijdragen aan een oplossing voor de problematiek in wijken als Molenbeek.

Hoofdcurator van de IABR Maarten Hajer wijst nog op een ander belang van productieve steden. “Laatst ben ik in China geweest. Bij ons in het Westen heerst nog altijd het idee van: hier wordt alles bedacht en daar produceren ze het. Nou, dat is allang niet meer zo, kan ik je vertellen. Een Chinese app als WeChat is bijvoorbeeld een stuk geavanceerder dan WhatsApp bij ons.”

Productieve steden als middel tegen overvleugeling door opkomende economieën, kortom. Daarbij past een mentaliteit die Hajer omschrijft als ‘handen en hoofd zijn niet langer gescheiden’. Dat brengt ons op een tweede opvallende eigenschap die de projectateliers van deze IABR kenmerkt: bestaande structuren spelen een belangrijke rol in het stedelijke versterkingsproces.

Netwerk van ‘maakmilieus’
In de expositiemaquette van projectatelier Rotterdam is het historische netwerk van ‘maakmilieus’ in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zelfs prominent zichtbaar gemaakt, door het uit te tekenen tussen moderne lagen van infrastructuur als snelwegen en spoor. Deze herwaardering van de zogenaamde High Streets verbetert de onderlinge verbinding en versterkt de lokale maakeconomie.

Bij projectatelier Groningen is ingezet op het versterken van de bestaande geografie en economie in de gehele provincie, door deze in te richten op energietransitie. ‘Nordic City’ bestaat volgens de makers uit een krachtige, compacte stad met een kwaliteitsbewuste waaier van duurzame dorpen eromheen. Stad en Ommeland worden bij elkaar gehouden door een gedeelde energieambitie en -economie.

Attractiever
De zevende IABR is boeiender en attractiever dan de vorige editie uit 2014, die maar weinig mensen wist te bekoren. Bovendien inspireert de Fenixloods II als ruimte voor een hedendaagse architectuurbiënnale meer dan de museale omgeving van de Kunsthal. Vanwege de gehalveerde subsidie is de IABR deze keer wel wat kleiner, maar evengoed ben je er als bezoeker wel een dagje zoet.

Wie alle projectateliers wil begrijpen, doet er goed aan om de catalogus te raadplegen. Want zoals het een tentoonstelling over ruimtelijk ontwerp betaamt, zijn sommige onderdelen iets te abstract om ze in hun geheel te kunnen bevatten. In de stand van Brussel hebben ze dit euvel enigszins ondervangen door een verhelderende documentaire van twaalf minuten te tonen.

IABR-2016-The Next Economy duurt tot en met 10 juli. Naast de hoofdtentoonstelling is er een uitgebreid programma, met onder meer lezingen, debat en speciale ‘atelierdagen’

Trefwoorden

iabr–2016–the next economy maarten hajer fenixloods rotterdam iabr

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Foto's uitreiking Architectenweb Awards 2025
4 uur geleden

BDG en LAP ontwerpen plan met 24 woningen op plek oud zwembad Bilthoven
Gisteren, 14:03

Vakwerk Architecten uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2025
5 november, 10:00

Fenix, kunstmuseum over migratie, is Publiek gebouw van het Jaar 2025
5 november, 9:55

Provincies focussen op agrarisch natuurbeheer tegen stikstof
Gisteren, 15:11

Corporatiewoning harder geraakt door klimaatverandering
Gisteren, 10:46

Arons en Gelauff benoemt drie associates
4 november, 12:05

DigiBouw 2025 – enkele tips
4 november, 11:14

Limburg trekt vijftig miljoen uit voor woningbouw bij intercitystations
3 november, 5:13

Corporaties lenen voor het eerst honderd miljard bij Waarborgfonds
3 november, 9:51
Ga naar het nieuws-archief
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
BEWI IsoBouw
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan