Architecten 'gegijzeld' door aanbestedingscultuur

20 juli 2015, 18:00
Disproportionele investeringen, 'uitloging' van de branche en uitbuiting van personeel – de conclusies van de door architect Rudy Uytenhaak uitgevoerde enquête onder 40 vakgenoten naar de praktijk van aanbestedingen van overheidsopdrachten liegen er niet om. Uit het onderzoek komt een beeld naar voren van een branche die vastzit in een desastreuze neerwaartse spiraal. Eruit stappen is echter ook geen optie: dan komen de noodzakelijke referenties in het geding.

Gemiddeld genomen moet een architectenbureau zich 24 keer opgeven voor een aanbesteding, om vervolgens 4 keer geselecteerd te worden en dan 1 keer te winnen. Van de gegunde opdrachten wordt vervolgens 22% niet uitgevoerd. Dat is een van de resultaten van het onderzoek naar de aanbestedingspraktijk dat Rudy Uytenhaak onder 40 vakgenoten gehouden heeft.

Het is de afgelopen jaren vaker geconstateerd: bij aanbestedingen van overheidsopdrachten wordt van architecten veel werk gevraagd. "Onder het mom van het aanvragen van een offerte wordt er aan architecten gevraagd een flink deel van het eigenlijke werk alvast te verrichten", schrijft Uytenhaak. "Niet zelden wordt er door de inschrijvende architecten tezamen al meer dan 50% of zelfs 80% van het tenslotte op te dragen werk verricht."

Uitbuiting van personeel
Tegenover al dit werk in de selectiefase staat over het algemeen een lage vergoeding. Zelfs bij winst kunnen bureaus de gemaakte kosten vaak niet terugverdienen. In veel gevallen wordt er namelijk onder de kostprijs aanbesteed. Ook zijn veel ontwerpopdrachten beperkt tot de DO-fase en reiken ze niet verder. "Het spreekt voor zich dat zich dit wreekt en leidt tot veel onbetaald overwerk", schrijft Uytenhaak. "Architecten, hun medewerkers en veelal jongeren en stagiairs komen terecht in een systeem dat uitbuiting distribueert."

Uit zijn enquête blijkt de actiebereidheid onder architecten laag te zijn. Architectenbureaus zitten vast, concludeert Uytenhaak: door de hoge referentie-eisen bij veel aanbestedingen moeten de bureaus wel mee doen. Zonder opdrachten geen referenties en dus geen opdrachten. Om maar niet buiten de boot te vallen blijft iedereen meedoen.

Aanbevelingen
Een groot pijnpunt bij de aanbestedingen, zo blijkt uit de enquête, is het feit dat de beoordeling van de ontwerpen vaak zeer ontransparant is. Dan heb je zoveel werk gedaan en dan doet de jury het met twee nietszeggende zinnen af, zo is de beleving. Dat steekt. Vandaar de aanbeveling van Uytenhaak: geef een serieuze verantwoording voor de gemaakte keuze en maak zowel de ingediende plannen als de beoordeling hiervan integraal openbaar.

In de conclusies van zijn onderzoekt roept Uytenhaak verder op tot de benoeming van een deskundige tekeningenlezer of ontwerper in de jury. Ook stelt hij voor de aanbestedingen in zijn geheel lichter te maken. In plaats van een selectie op basis van ontwerp, kan volgens hem ook een selectie plaatsvinden op basis van bezoeken aan bureaus. Een programma van eisen van 600 pagina's kan soms beter in 2 pagina's samengevat worden. Als er dan toch behoefte is aan een ontwerp, zorg dan voor een redelijke vergoeding hiervan. En laat torenhoge referentie-eisen achterwege, aldus Uytenhaak.

Zorgt de aanbestedingenpraktijk voor uitbuiting van personeel? Reageer hieronder of discussieer mee in de LinkedIn-groep van Architectenweb.

Lees op Blendle het interview met Rudy Uytenhaak terug over zijn enquête dat afgelopen vrijdag in De Volkskrant gepubliceerd is.

Trefwoorden

aanbestedingen enquete rudy uytenhaak

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel Architects en Snøhetta ontwerpen Huis van Cultuur en Bestuur in Delfzijl
Vandaag, 09:33

JADE architecten en Jessica Nielsen ontwikkelden biobased en energiezuinig gebouw met onderin ruimte voor eigen kantoor
Vandaag, 09:00

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut
Gisteren, 17:07

Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk
Gisteren, 13:02

ABN AMRO verwacht verdere stijging huizenprijzen
2 uur geleden

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen
1 april, 2:25

Opnieuw meer hypotheekaanvragen
1 april, 9:55

4,5 miljoen euro subsidie voor isoleren Amsterdamse monumenten
31 maart, 2:50

Prijzen nieuwbouwkavels opnieuw gestegen
31 maart, 2:24

Wateroverlast en bodemdaling kunnen woningbouw bedreigen
27 maart, 10:36
Ga naar het nieuws-archief
Atag Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Specifier

Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan