D/DOCK: ‘We moeten naar een hybride samenleving’

4 november 2013, 12:29

Om ouderenzorg te verbeteren moeten we volgens Francesco Messori, ontwerper en partner bij D/DOCK, geen verpleeghuizen meer bouwen, maar de ouderen onderdeel maken van onze samenleving en een productieve rol geven. Volgens hem moeten we naar een “hybride samenleving waar alle functies gemengd zijn”.

Tekst Lisa Wagemans

“We plaatsen de ouderen in een verpleeghuis en ervaren dat vervolgens als negatief, maar we willen ook niet onze eigen ouders in huis nemen”, stelt Messori. “Dat moet veranderen”, zegt hij, “We moeten het ouderenprobleem ons eigen probleem maken. Onze samenleving moet empathischer worden”. Voor Messori betekent empathie dat we betrokken zijn bij het ‘probleem’ en niet denken vanuit het budget.

Om zijn stelling kracht bij te zetten stelt hij: “Als de architect zich het zorgprobleem eigen maakt, zou hij samen met zijn partners actief op zoek gaan naar financiering in het
geval een budget niet toereikend is. Zo zou hij een goede leefomgeving creëren voor ouderen.” De rol van de architect moet volgens hem dan ook veranderen. “De architect moet durven te vernieuwen en moet ontwerpen met liefde en emotie, zoals bij de Amsterdamse School”.

Betrokkenheid
Het project De Vallei is een voorbeeld van ontwerpen met ‘liefde en emotie’, volgens Messori. In dit project is, voor zorginstelling Arkin, een handleiding gecreëerd voor de ideale huisvesting van de psychiatrische zorg. “Vaak zijn psychiatrische woningen ontworpen vanuit een ‘angst’ voor woede aanvallen bij de cliënten, waardoor een overdreven veilige situatie wordt gecreëerd. Dit heeft soms het tegenovergestelde effect”, vertelt Messori. “In het ontwerp en de handleiding van D/DOCK zijn er geen afgesloten ruimtes of beveiliging die een opgesloten gevoel geven. Dat geeft rust. Hier kunnen mensen bijvoorbeeld buiten in de zon zitten.”

Messori zegt altijd het probleem eerst zelf te willen ervaren voordat hij een ontwerp maakt, zodat hij zich het probleem ‘eigen kan maken’. Voor De Vallei liet hij zich opnemen in een psychiatrische instelling, waardoor hij de frustratie ontdekte die bij opsluiting kan ontstaan

Messori ontdekte op deze manier ook hoe belangrijk het interieur is. “Ouderen ervaren vooral de ruimte en het interieur waarin zij leven. Het exterieur is daardoor minder belangrijk voor hun.” Als voorbeeld geeft hij de verlichting in verpleeghuizen, die vaak de hele dag lang en op elke plek met dezelfde aantal lux brandt. “Dat is eigenlijk heel onnatuurlijk. Het licht verandert gedurende de dag en buiten zijn er plekken met schaduw en plekken in de zon. Die verschillen moeten ook in een gebouw te ervaren zijn.”

Dat nog niet wordt ontworpen vanuit het interieur komt volgens Messori doordat in de huidige verpleeghuizen de zorgorganisaties de macht hebben en zorg centraal staat. “De macht moet naar de bewoners. Als de bewoner en het wonen weer centraal komen te staan, wordt ruimte en interieur ook belangrijker.”

Hybride samenleving
Volgens Messori moeten in de toekomst geen speciale plekken voor de ouderen, zoals verpleeghuizen, meer gebouwd worden. “We moeten naar een hybride samenleving waar alle functies gemengd zijn”, stelt hij. Naar zijn idee moeten verschillende generaties door elkaar wonen en kan in een ziekenhuis bijvoorbeeld een basisschool worden opgenomen. Hij pleit ook voor mantelzorg:
“De wijkbewoners zorgen voor de ouderen in de buurt”.

In de huidige maatschappij zijn mensen, zo merkt Messori op, maar vijfentwintig jaar productief en leveren ze vervolgens niets meer op voor de maatschappij. “Ouderen moeten weer productief deelnemen in onze samenleving”, stelt hij. “Ouderen zouden langer moeten doorwerken en kunnen investeren in de samenleving en economie, met hun vermogen en kennis”.

Als voorbeeld noemt hij de kinderopvang. “Ouderen kunnen op de kinderen passen terwijl de ouders geld verdienen.” Verder zijn ouderen rijk aan kennis en ervaring. “Die kennis moet aan de jongere generatie worden doorgegeven”, vertelt Messori. Naar zijn mening kunnen ook dementerende ouderen een zinvolle bijdrage leveren aan de maatschappij.

“Wij bevinden ons nu in een crisis, dit is hét moment om veranderingen in gang te zetten”, stelt Messori. “Ik merk dat de mensen ook willen veranderen, zij zijn verder dan de overheid. Architecten kunnen er voor zorgen dat die nieuwe wereld ook daadwerkelijk komt”.

Trefwoorden

zorg d/dock

1	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
2	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april
5	Mid-rise Milaan dinsdag, 23 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Plan om drijvende ‘kathedraal’ te realiseren uit afvalmateriaal in Amsterdam

29 juni 2023

D/Dock lanceert app waarmee werkplek in hotel gereserveerd kan worden

10 september 2020

Inrichting meegenomen in integraal kleurconcept

13 november 2013

Rijke historie richtinggevend bij renovatie Krasnapolsky

20 juni 2016

Long stay-hotel biedt thuisgevoel

18 april 2016

D/DOCK realiseert 'lifestyle-werkomgeving'

6 januari 2016

Ontwerpen voor dementerenden

12 november 2013

Uitgebreid lezingenaanbod Material Xperience

4 februari 2015

Terugblik op 10 interviews over ouderenzorg

15 november 2013

Google: het gezonde kantoor

19 maart 2014

Flexibele leeromgeving voor Brede School Brunssum

23 april 2014

'Verpleeghuizen verspillen miljard per jaar'

6 maart 2015

Eerste steen Zorghotel De Eiken gelegd

25 oktober 2013

Ontwerpleidraad voor dementerenden ouderen

22 oktober 2013

Meer zelfstandigheid in woonzorgcentrum

17 oktober 2013

Oogziekenhuis: "Hier kent iedereen de interieurarchitect"

28 oktober 2013

Hoe het kantoor steeds meer als een hotel wordt (en andersom)

13 maart 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

Gisteren, 15:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

Gisteren, 13:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

Gisteren, 12:15

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

Gisteren, 10:47

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.