Azatlyk-plein, Naberezjnye Tsjelny, door DROM

Azatlyk-plein, voormalige situatie

Azatlyk-plein, aanpassing DROM

Azatlyk-plein, masterplan DROM

Azatlyk-plein, axonomterie

Azatlyk-plein, accessoires

Azatlyk-plein, zomer

Azatlyk-plein, herfst

Azatlyk-plein, winter

Azatlyk-plein, Naberezjnye Tsjelny, door DROM

Azatlyk-plein, voormalige situatie

Azatlyk-plein, aanpassing DROM

Azatlyk-plein, masterplan DROM

Azatlyk-plein, axonomterie

Azatlyk-plein, accessoires

Azatlyk-plein, zomer

Azatlyk-plein, herfst

Azatlyk-plein, winter

DROM verandert sovjetplein in levendige publieke ruimte

27 mei 2020, 14:51

Het in Rotterdam gevestigde architectenbureau DROM heeft het ooit belangrijkste plein van de stad Naberezjnye Tsjelny in Rusland nieuw leven ingeblazen. Het monotone Azatlyk-plein is opgedeeld in een aantal sferen, met verschillende functies en vormgeving.

Naberezjnye Tsjelny is de tweede stad van de Russische deelrepubliek Tatarstan en is in de jaren 1970 gebouwd als een typische ‘monogorod’, een monostad. Werk en leven werden gedomineerd door slechts een industrie: de Kamaz-vrachtwagenfabriek, leggen Timur Karimullin, Sofia Koutsenko en Timur Shabaev, de oprichters van DROM uit.

Relict
Het centrale Azatlyk-plein was ontworpen rond een centrale as, die het gemeentehuis moest verbinden met het Lenin-museum, dat nooit is gebouwd. Inmiddels had het zijn functie als sociale ontmoetingsplek verloren en was het eentonige plein niets meer dan een relict van de sovjetgeschiedenis.

DROM heeft de belangrijke verbindingsas over het plein richting een rand van het gebied verlegd. Daar verbindt de as, omzoomd met dicht opeen geplante bomen, de aangrenzende woonbuurten met een nieuwe promenade en paviljoens. Het plein biedt de bezoekers nu verschillende speeltuinen, een café, een eetstalletje en een uitkijkplatform.

Verschillende sferen
Het voormalige centrale deel van het plein heeft het architectenbureau opgedeeld in drie verschillende pleinen met elk een eigen karakter. Oostelijk ligt het ‘Evenementenplein’, voorzien van een roze betonnen plaveisel; het biedt onder andere plek aan de wekelijkse markt.

Aangrenzend legt het ‘Groene plein’, waar de bezoekers kunnen ontspannen op een ruim bemeten grasveld en genieten van de seizoensgebonden veranderingen die de stedelijke plantsoenendienst verzorgt. Op het groene veld is een houten amfitheater gerealiseerd.

Tot slot is er het ‘Cultuurplein’, voorzien van een fontein en een nieuw, ondiep bad waar kinderen op hete zomerdagen in kunnen spelen. Elk plein heeft zijn eigen ankerprogramma, in samenhang met de promenade. Het amfitheater doet tevens dienst als café en het ronde bad fungeert ’s winters als ijsbaan. Het cirkelende uitkijkplatform, in het kenmerkende Kamaz-oranje geschilderd, voegt een verticaal element toe.

Lokale bijdragen
Voor elk plein heeft DROM een eigen bestratingspatroon ontworpen. Voorts hebben de architecten de pleinen voorzien van meubels en verlichting, ontwikkeld en vervaardigd in nauwe samenwerking met lokale producenten. Daarmee heeft DROM hun economisch willen laten meedelen in het project, ook met het oog op toekomstig onderhoud.

Zo zijn de zitelementen gemaakt door een lokale betonfabriek. De hoofdconstructie voor het spiraalvormige kijkplatform is gemaakt volgens de productietechniek voor gasleidingen en de verlichtingselementen zijn vervaardigd met standaard stalen profielen.

Integratie
Ook is elk plein voorzien van beschutting tegen de zon en de sterke wind, door het toevoegen van heuvels en bomen van lokale soorten, zoals linde, rode esdoorn en blauwspar. Daarbij hebben de architecten het meeste van het al aanwezige groen behouden, met het oog op het bestaande ecosysteem en het karakteristieke landschap.

Al deze aspecten hebben bijgedragen aan de natuurlijke integratie en de visuele impact van de enorme transformatie in het stadscentrum, aldus DROM. Dat maakt het project volgens het bureau duurzamer, veerkrachtiger en financieel levensvatbaarder. Naar zeggen van DROM hebben de stad en haar inwoners het plein als nieuwe publieke ruimte omarmd.

Het Rotterdamse bureau verkreeg de opdracht in januari 2017 en heeft tot en met april 2017 aan het ontwerp gewerkt. Het project is vervolgens in drie fasen vanaf de zomer 2017 tot en met 2020 gerealiseerd.

Trefwoorden

naberezjnye tsjelny openbare ruimte plein publieke ruimte tatarstan park herinrichting drom rusland

1	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend maandag, 18 september
2	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
3	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
4	Echte architecten dinsdag, 19 september
5	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Publieksproject van Noa Haim rond stedelijke problemen Tirana

15 oktober 2020

Nederlandse bureaus stoppen in Rusland en Oekraïne en maken zich zorgen over iedereen die door de oorlog wordt geraakt

1 maart 2022

Veredelde autoparkeerplaats veranderd in ontmoetingsplek

12 juli 2019

Winnend plan voor herontwerp omgeving Eiffeltoren bekend

24 mei 2019

Nieuw Jaarbeursplein Utrecht officieel in gebruik genomen

18 september 2018

Binnenrotte Rotterdam wint Award Beste Openbare Ruimte 2018

21 juni 2018

Vernieuwd Beursplein en fietsenstalling officieel geopend

19 juli 2018

Esplanade wordt groene ontmoetingsruimte voor Almere

30 april 2018

Een stationsplein vol schotels van Nendo

12 juni 2017

Parkeerplein wordt stadspark voor Antwerpen

7 maart 2016

Nieuwe Gezichten: DROM

18 maart 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein

22 september, 3:41

Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.

'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs

22 september, 2:32

Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september, 12:14

Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.