Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt

23 april, 14:35

Als het aan architect Hans van der Heijden ligt, vormt de architectuurkritiek van Thierry Baudet het startpunt voor een debat over de woningbouw in ons land. “Hoe zorgen we ervoor dat onze materiële rijkdom ook tot uiting komt in de kwaliteit van de bebouwing?” vraagt hij zich af in een interview Sander van Walsum in De Volkskrant van 19 april 2019.

Naast de kritische opmerkingen van Baudet over architecten in zijn overwinningsspeech eind maart (waarin hij stelde dat “de mensen die onze gebouwen ontwerpen” de Nederlandse cultuur ondermijnen), vormt de discussie rond de renovatie van het Binnenhof aanleiding voor het gesprek van Van Walsum met Van der Heijden. In het interview komen daardoor verschillende kritiekpunten bij elkaar.

Het dictaat van de schepper
“Doorgaans wordt alleen in de eigen vakkring over de kwaliteit van hedendaagse bouwkunst gesproken, en niet altijd op een toegankelijke manier”, stelt Van Walsum. De gebruikers van die bouwkunst “beperken zich tot machteloos gemopper over praktische en esthetische tekortkomingen waarvan zij dagelijks hinder ondervinden, volgens de journalist.

Waarschijnlijk prikkelend bedoeld stelt Van Walsum dat het zelden leidt tot een discussie tussen gebruiker en ontwerper. Dat gebeurt zeker niet in het ‘topsegment’, “waar de gebruiker wordt geacht zich eerbiedig naar het dictaat van de schepper te voegen”, zegt hij, zo suggererend dat sommige architecten zich een god wanen.

Naar aanleiding van de verbouwing van het Binnenhof zegt Van der Heijden dat er volgens hem in Nederland een tendens bestaat om bestaande gebouwen bij renovaties regelmatig te willen veranderen. In plaats van de gebouwen simpelweg te houden zoals ze zijn. Van der Heijden ziet hierin een uitvloeisel van de Nederlandse ontwerptraditie, die voorschrijft dat “we willen máken.” Van der Heijden: “Architecten worden afgericht om nieuw te denken.”

Gewone stadsvernieuwing delft onderspit
Dit leidt volgens Van der Heijden (ook) tot de ‘grote gebaren’ die zijn vakbroeders in het voetspoor van “His Remness Koolhaas” willen maken in grote projecten buiten de woongebieden , zoals momenteel bij station Hollands Spoor. De stadsvernieuwing zoals in de jaren zeventig en tachtig delft het onderspit bij “deze architectuur van het grote geld”.

Traditionele architectuur met "een woonomgeving waarin mensen zich simpelweg behaaglijk voelen" , en waarbij Van der Heijden kan werken met "beproefde vormen en materialen, zoals baksteen" leidt tot weerstand, volgens de architect. Na de komst van Koolhaas kon de beroepsgroep alleen nog maar bouwen in de geest van Koolhaas, aldus Van der Heijden.

Kwaliteit
Volgens hem zou de architectuur beter moeten aansluiten bij “vormen die we kénnen’. Traditionalisme kan daarbij wortelen in het verleden, maar voegt er ook iets aan toe, meent hij. Wat er bij deze traditionalistische architectuur ziet hij als probleem dat slechts oude vormen worden gekopieerd en dat de huizen slecht worden afgewerkt.

Ook dat lijkt de schuld van ‘het topsegment’; omdat daar zoveel aandacht naar uitgaat, gebeurt er elders veel rampzaligs. “Het midden is ons totaal ontglipt.”

Lees het interview met Van der Heijden in De Volkstrant.

Trefwoorden

traditionalisme woningbouw architectuurdebat rem koolhaas hans van der heijden de volkskrant binnenhof traditionele architectuur

1	Recreatiewoningen geïntegreerd in centrum Zoutelande maandag, 16 september
2	Nominaties ‘Schoolgebouw van het Jaar 2019’ bekend woensdag, 18 september
3	‘Levende’ brug als verbinding over het IJ maandag, 16 september
4	Definitief ontwerp stadion Feyenoord gepresenteerd vrijdag, 20 september
5	De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen dinsdag, 17 september