Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Levensloopbestendige Bungalow
Engel Architecten
Veiligheid voorop bij nieuw pand Kamp Coating
Vlinck
Renovatie van een parkvilla in Haastrecht
IRIS architecten
Brandweerkazerne Muiden
Houthandel van Dam
Herbestemming rijksmonumentale bunker
Koop & Partners Architecten
Strand Nesselande
Houthandel van Dam
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Elephant realiseert woongebouw vanuit kopersopties
Elephant
Zomerkade Huizen
Struyk Verwo Infra
Ontmoeten op de daktuin van CasaNova in Rotterdam
Zoontjens
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
hansgrohe Xuniva
Hansgrohe
DESSO AirMaster® for education
Tarkett BV
ORAÉ®
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Soleal Next ramen en deuren
SAPA
Fresco Wolvilt Roze 006
Féline
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Fermacell Therm25 vloerverwarmingselementen
James Hardie Netherlands B.V. (Fermacell)
Baars & Bloemhoff introduceert Decospan Astrata Slats
Baars & Bloemhoff
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Peter van Assche
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Crimson
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Gijs en Joost Baks over de publieke dimensie van architectuur
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Ferrocem, by Concrete Valley
Losmaakbare & lichtgewicht balkons
ADS74
ARCHITECTURE DESIGN STUDIO
Guis Architectenwerk
Storm Architects
TÉGL B.V.
Ceramic Surfaces
VKV Visuals
3D Renderings | Virtual Styling | Digital Interior Design
Tarkett BV
Duurzame vloeroplossingen
Knauf Insulation
challenge. create. care
Gira Nederland B.V.
GEZE Benelux B.V.
Mview+
Glasoplossingen voor optimaal comfort
DUCO Ventilation & Sun Control
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Palazzo zoekt een Projectarchitect
Palazzo
Technisch Ontwerper / Revit modelleur
Hollandse Nieuwe concepts & design bv
Landschapsontwerper
Feddes/Olthof Landschapsarchitecten
Interieurarchitect | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
assistent ontwerpers / 3d-modelleurs / technisch tekenaars
Felix Claus Dick van Wageningen Architecten
Architect Medior | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
Junior Architect
Atelier van Berlo
Architect
BDP
Medior Architect
LEVS architecten
Projectleider — Architect
Studioninedots
Architect/Stedenbouwkundige
DELVA
Conceptontwikkelaar jr. (architect/ stedenbouwkundige)
Explorius Vastgoedontwikkeling
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Set the future Event: Sustainable and Smart Buildings
AFAS Leusden, Inspiratielaan 3, 3833 AV Leusden
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Workspace Design Show: aankondiging sprekers
Rai, Amsterdam
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Ontdek Archicad 27
Online
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Workspace Design Show - 11 en 12 september, Rai Amsterdam
Rai, Amsterdam
Ontdek Archicad 27
Online
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie © Nick Guttridge, Courtesy of OMA
Copyright: Fotografie Delfino Sisto Legnani en Marco Cappelletti, © OMA
Oude VROM-gebouw grondig vernieuwd door OMA
31 oktober 2017, 10:32
Het voormalige gebouw van VROM, nu
Rijnstraat 8
geheten, is naar ontwerp van
OMA
grondig vernieuwd. De interne routing is verhelderd, er is een groot congrescentrum toegevoegd en de kop van het gebouw heeft nu werkplekken op grote vloervelden met uitzicht over de stad. Echter, het interieur van de kantoorruimtes is wel erg eenvoudig gelaten.
Het oude VROM-gebouw zat zo in elkaar dat zelfs ambtenaren die er al langer werkten er nog weleens de weg kwijt raakten, vertelt architect Ellen van Loon van OMA. De vijf schijven met kantoren, alsook de lange schijf dwars hierop, kenden alleen middengangen. Doordat de ventilatiekanalen door het plafond hiervan liepen, was de verdiepingshoogte hier slechts 2,10 meter. Uitzicht op de omgeving boden de gangen niet, dat kwam pas als de ambtenaren hun eigen kantoorruimte bereikt hadden. Je moet je voorstellen, benadrukt Van Loon: het gebouw had tien kilometer van dat soort gangen.
Misschien wel de belangrijkste verandering die OMA in het gebouw heeft aangebracht is dat het de gang in de lange schijf, die alle andere schijven verbindt, direct aan de atria op het oosten heeft gelegd. Hierdoor is de orientatie in een keer helder: of je aan de oost of westkant staat van het gebouw, en aan welk atrium. Ook is zo een verschil ontstaan tussen deze hoofdontsluitingsas, die breder is en veel zitjes en voorzieningen heeft, en de smallere gangen in de kantoorschijven dwars hierop.
Op initatief van OMA zijn aan de hoofdgang ook nog trappen toegevoegd, die de verschillende verdiepingen op een ontspannener manier met elkaar verbinden dan het noodtrappenhuis. Deze stalen trappen hangen in de atria en zijn via glazen schuifdeuren met de hoofdgangen verbonden.
Oude VROM-gebouw
Het ontwerp van het VROM-gebouw ontwikkelde architect Jan Hoogstad in de jaren tachtig, uiteindelijk is het gebouw in 1992 geopend. In een tijd dat duurzaam bouwen eigenlijk nog niet bestond, ontwikkelde Hoogstad een van de eerste atriumgebouwen van Nederland – en in die tijd zeker het grootste voorbeeld daarvan. De atria speelden daarin een belangrijke rol voor de luchtcirculatie en verminderden het geveloppervlak drastisch.
Gedurende het ontwerpproces en na de gunning van de opdracht aan het consortium met OMA, is er contact geweest tussen het architectenbureau en Hoogstad over hoe er met dit jonge monument moest worden omgegaan. Bij het Rijksvastgoedbedrijf gingen nog wel stemmen op om specifieke onderdelen van het ontwerp te behouden, maar in overleg met de voormalige architect is ervoor gekozen vanuit het achterliggende idee verder te werken. Juist dát hebben de architecten willen behouden. Dat is goed gelukt.
Wie nu door het vernieuwde gebouw wandelt, kan zich wel iets voorstellen bij het oude gebouw. Van de acht atria zijn er zes behouden, met vergelijkbare gevels van de kantoorschijven als die Hoogstad destijds heeft ontworpen. De manier waarop het gebouw in hoofdzaak is georganiseerd, is eveneens hetzelfde gebleven; vanaf de entreehal ga je eerst naar de vierde verdieping en daar met een van de vijf liftkernen verder omhoog in het gebouw.
Congrescentrum
Wat goed was aan het bestaande gebouw heeft OMA behouden, wat niet goed meer werkte heeft het bureau aangepakt en wat extra werd gevraagd, heeft het toegevoegd. Doordat er zowel een voetgangerspassage als tram dwars door het gebouw voeren, was er geen alternatief voor een ontsluiting via de vierde verdieping. Die verdieping is echter wel een stuk breder gemaakt, zodat hier een enorm vergadercentrum gerealiseerd kon worden, waar ook andere ministeries gebruik van kunnen maken. Door de tuinen onderin de atria twee verdiepingen op te tillen, kon hier op veel plaatsen bovendien een dubbelhoge ruimte worden gemaakt.
Als onderdeel van het congrescentrum is een grote variatie aan vergaderruimtes gerealiseerd, zoals vrijstaande, kleinere zaaltjes met volglazen wanden. Aan de westzijde van deze verdieping zijn ook langgerektere zalen gemaakt, waar een glazen wand omheen slingert. Op de plattegrond toont dit deel zich als een uitvergrote notatie van zachte isolatie op bouwtekeningen – een grapje van het bureau.
Vanaf de vierde verdieping leidt een trap naar beneden naar de grootste zaal. Geïnspireerd op de wereldbol in de grote zaal op het voormalige ministerie van Buitenlandse zaken, en met een knipoog naar de film Dr. Strangelove, is hier in zowel het plafond als de vloer een geabstraheerde wereldbol opgenomen, waarvan de vlakken zacht oplichten als de zaal in gebruik is. Een spectaculair beeld, dat de niet al te hoge zaal een extra dimensie geeft.
Voorts zijn de wanden van de grote zaal voorzien van een perforatie in de vorm van zeilschepen, een verwijzing naar de schilderijen vol schepen in de grote zaal van het oude ministerie. Ten opzichte van de eenvoudige inrichting van de kantoren bovenin het gebouw zijn deze theatrale wanden, bovenop de al aanwezige dubbele globe, misschien iets teveel van het goede.
Rijksplein
In het oude VROM-gebouw lag de entree van het gebouw enigszins verborgen in de inmiddels zeer drukke voetgangerspassage. Om de stad hier meer ruimte te gunnen, heeft OMA deze passage verdubbeld. Daarbij is het de bedoeling dat de passage, gezien vanaf Den Haag Centraal, aan de rechterzijde in gebruik blijft voor het doorgaande voetgangersverkeer, en dat de passage ernaast een rustiger entreegebied vormt voor de organisaties in het gebouw.
Aan de stadskant komen beide passages samen en vormen ze een nieuw pleintje, dat nu voorzien is van bomen. Aan de noordzijde hiervan hebben winkels opnieuw een plek gekregen. In de dubbelhoge ruimte aan de zuidzijde van het plein is een foodcourt gerealiseerd. De plint van het gebouw is zo grotendeels publiek toegankelijk geworden, benadrukt Van Loon. Om dit te onderstrepen kreeg het geheel van passages en pleintje de naam Rijksplein. Vanaf het station vormt het gebouw de poort tot de regeringswijk.
Ter markering van de hoofdentree van het gebouw heeft OMA de roltrappen die van de begane grond naar de vierde verdieping leiden een felgele kleur gegeven. Door de volglazen gevels zijn die al vanaf de straat zichtbaar.
Horizontale atria
De vijf dwarsschijven bovenin het gebouw waren door Hoogstad volledig ingedeeld als cellenkantoor. In antwoord op de vraag van het Rijksvastgoedbedrijf om er een gebouw vol flexplekken van te maken, heeft OMA in deze schijven een mix van kleinere en grotere kantoorruimtes gerealiseerd, steeds met een glazen wand naar de korte gangen. Daarbij valt op hoe klein deze vleugels voor huidige begrippen zijn.
Met de bouw van het ministerie van Onderwijs aan de noordkant van het gebouw was alleen de kop aan de zuidzijde nog vrij. Binnen de logica van het gebouw, met de kantoren georiënteerd op de atria en geen enkel kantoor met vrij zicht op het zuiden, waren de kantoorverdiepingen hier maar half zo breed gemaakt.
Heel logisch, maar in deze tijd wil je dat toch anders, vindt Van Loon. Gekoppeld aan de wens van het Rijksvastgoedbedrijf om meer werkplekken in het gebouw onder te brengen, heeft OMA ervoor gekozen deze oude kop van het gebouw te slopen en er een naar buiten gericht nieuw deel te realiseren. Door de vloervelden hier veel dieper te maken dan elders in het gebouw, kon ook een opener werkomgeving worden gerealiseerd, in aanvulling op de toch wat compactere kantoren in de rest van het gebouw.
Om meer licht op deze diepere verdiepingen binnen te brengen, heeft elke derde verdieping een dubbele hoogte gekregen. OMA omschrijft ze als ‘horizontale atria’, om het conceptueel te verbinden met de rest van het gebouw, maar het zijn natuurlijk heel andersoortige ruimtes. Een gebouwhoog atrium middenin deze nieuwe kop van het gebouw brengt extra daglicht op de verdiepingen en biedt steeds een spectaculair zicht op de verdiepingen aan de overzijde van het atrium.
Rijkskantoor
Met zijn vernieuwing is het voormalige VROM-gebouw een algemeen rijkskantoor geworden, waar in de tijd verschillende ministeries en rijksdiensten hun plek kunnen krijgen. Momenteel zijn dat het ministerie van Buitenlandse Zaken en ministerie van Infrastructuur en Milieu – al krijgt dat laatste ministerie onder het kabinet Rutte III weer een andere naam. In het gebouw zijn daarnaast ook het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) opgenomen.
Het rijk wil zijn werk met minder ambtenaren doen en het vastgoed dat het voor dat werk inzet zo efficiënt mogelijk gebruiken. Vandaar dat het gebouw voor zo’n 6.000 ambtenaren een uitvalsbasis biedt, maar slechts 4.400 werkplekken biedt. Met de wisselende aanwezigheid van de ambtenaren zou dat moeten werken.
De vernieuwing van het kantoorgebouw is door het consortium bestaande uit BAM, OMA en ISS gerealiseerd onder een zogeheten DBFMO-contract: Design Build Finance Maintain Operate. In dit geval betekent het dat BAM en ISS nog 25 jaar verantwoordelijk zijn voor de schoonmaak en het onderhoud van het gebouw, tot 2042.
In het ontwerpproces kan zo’n schoonmaak en onderhoudscomponent nog weleens invloed hebben op het ontwerp, maar volgens OMA heeft dit nauwelijks tot geen rol gespeeld in het ontwerp. Het interieur kent een hoge mate van abstractie, met weinig randjes, maar zo ontwerpt OMA zijn gebouwen ook nu eenmaal. Ook is er niet bezuinigd op de toepassing van glas – wat toch regelmatig gewassen moet worden.
Hoge duurzaamheid
Met een serie van ingrepen is dit icoon van duurzaam bouwen uit de vroege jaren negentig op dat vlak naar de huidige tijd getrokken. Het dak ligt vol met PV-cellen en onder het gebouw is een WKO geboord. Het glas is rond de kantoorruimtes overal drievoudig uitgevoerd en er is enkel ledverlichting toegepast. De koeling (en verwarming) gebeurt nu via koelplafonds.
De rol die de atria speelden in de luchtcirculatie is gebleven, met het verschil dat de atria op het oosten nu van dubbelglas zijn voorzien. In de zomer werd het daar te warm, in de winter te koud. Op deze manier moet dat verholpen zijn.
Grootstedelijk, maar ook net te eenvoudig
Hoewel hij met zijn bureau de vernieuwing liever zelf had ontworpen, vindt architect Joost Ector van
Ector Hoogstad Architecten
dat de radicaliteit en de grootstedelijkheid van het oorspronkelijke ontwerp goed overeind zijn gebleven. Dat is zo. De sterke structuur van het gebouw, de grote atria en het enorme formaat zijn nog altijd ervaarbaar. Het gebouw is bovendien toch hoger dan je aanvankelijk denkt: vanaf de hogere verdiepingen kijk je werkelijk neer op de omliggende stad.
De combinatie van zijn enorme schaal – 90.000 m
2
– en de hoge mate van abstractie die OMA in zijn interieurontwerp heeft gelegd, werken op sommige plekken ook in zekere mate vervreemdend. Het is allemaal wel heel eenvoudig gelaten en de velden met zitjes zijn soms wel erg massaal.
Het best zichtbaar is dit in de ‘horizontale atria’. Enigszins geïnspireerd op de open werkvelden waarop bedrijven als Facebook werken, missen deze verdiepingen de speelsheid van die voorbeelden. Langs de gevels is een enorm veld aan witte bureaus gerealiseerd, erachter een veld van meanderende zitjes en daar tussen staan glazen dozen om in te vergaderen. In plaats van een inspirerende is het een saaie ruimte geworden. Waar is de variatie, de menselijke maat? De hoogte had hier toch ook prima gebruikt kunnen worden om een driedimensionaal werklandschap te creëren?
Wat was het geweldig geweest als de dynamiek die zichtbaar is op de vierde verdieping – het congrescentrum – elders in het gebouw was teruggekomen. De zoektocht van het Rijk naar efficiëntie en van
OMA
naar eenvoud is bij de vormgeving van de kantoorverdiepingen doorgeschoten. En de vraag is of dat binnen dit 25-jarig DBMFO-contract nog zal veranderen.
Trefwoorden
vrom-gebouw
oma
dbfmo
rijnstraat 8
den haag
atrium
jan hoogstad
Best gelezen
1
Bouwvergunning aangevraagd voor Lumière in Rotterdam
donderdag, 28 september
2
Buurtje met 54 woningen langs Kralingse Zoom opgeleverd
donderdag, 28 september
3
Woongebouw PoortMeesters combineert hightech met ambacht
donderdag, 28 september
4
Bouw CUBE op campus Universiteit Twente gestart
maandag, 2 oktober
5
Nominaties Interieur van het Jaar 2023 bekend
maandag, 2 oktober
Gerelateerde nieuwsberichten
Jaarboek Architectuur in Nederland 2017/2018 gepresenteerd
8 mei 2018
OMA koploper commerciële vierkante meters in 2017
29 januari 2018
OMA: omhoog geschroefde stalen toren voor staalgigant
2 februari 2018
Zeven ARC17 Awards uitgereikt
4 december 2017
OMA ontwerpt gerechtsgebouw Lille
19 februari 2018
Transformatie rijkskantoor de Knoop afgerond
1 februari 2018
Korte brand in voormalig VROM-gebouw
26 juni 2015
Jan Hoogstad in lastig parket met VROM-gebouw
28 augustus 2012
Contract vernieuwing VROM-gebouw getekend
2 juni 2014
BAM en OMA vernieuwen oud VROM-gebouw
19 mei 2014
Architect Jan Hoogstad (88) overleden
8 oktober 2018
Rijkskantoor Rijnstraat aangepast na klachten ambtenaren
9 oktober 2018
Zeven projecten in Nederland op longlist EU Mies Award 2019
12 december 2018
Kunstwerk in Rijnstraat 8 draait veilig op veertig meter hoogte
21 januari 2019
OMA ontwerpt dubbele woontoren in Brooklyn
8 maart 2019
Haagse Rijnstraat dicht om vallend glas ministerie
15 augustus 2019
Buitenlandse Zaken denkt aan vertrek uit kantoor Rijnstraat 8
13 november 2020
Jaarboek Architectuur in Nederland 2017/2018 gepresenteerd
8 mei 2018
OMA koploper commerciële vierkante meters in 2017
29 januari 2018
OMA: omhoog geschroefde stalen toren voor staalgigant
2 februari 2018
Zeven ARC17 Awards uitgereikt
4 december 2017
OMA ontwerpt gerechtsgebouw Lille
19 februari 2018
Transformatie rijkskantoor de Knoop afgerond
1 februari 2018
Korte brand in voormalig VROM-gebouw
26 juni 2015
Jan Hoogstad in lastig parket met VROM-gebouw
28 augustus 2012
Contract vernieuwing VROM-gebouw getekend
2 juni 2014
BAM en OMA vernieuwen oud VROM-gebouw
19 mei 2014
Architect Jan Hoogstad (88) overleden
8 oktober 2018
Rijkskantoor Rijnstraat aangepast na klachten ambtenaren
9 oktober 2018
Zeven projecten in Nederland op longlist EU Mies Award 2019
12 december 2018
Kunstwerk in Rijnstraat 8 draait veilig op veertig meter hoogte
21 januari 2019
OMA ontwerpt dubbele woontoren in Brooklyn
8 maart 2019
Haagse Rijnstraat dicht om vallend glas ministerie
15 augustus 2019
Buitenlandse Zaken denkt aan vertrek uit kantoor Rijnstraat 8
13 november 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Aanleg Tuin van Delft bij station van start
Vandaag, 15:46
Naast de noordingang van het station en het Huis van Delft wordt een driehoekig plein ingericht naar ontwerp van BOOM Landschape. Er is ruimte voor groen, een terras en buitenexposities.
'Moeilijk om een favoriete film te kiezen bij Architectenweb Best of AFFR'
Vandaag, 11:38
Er zijn nog enkele kaarten beschikbaar voor Architectenweb Best Of AFFR aanstaande zondag. Om de laatste twijfelaars over de streep te trekken, spraken we met Cristina Ampatzidou, hoofd programmering van het architectuurfilmfestival.
Peter van Assche – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2023
Vandaag, 09:00
In zijn denken en doen is architect Peter van Assche steeds een paar stappen verder dan zelfs de koplopers in het veld, ziet de jury. Een werkelijk duurzame gebouwde omgeving vraagt om een radicaal andere manier van denken.
Wiegerinck ontwerpt in CLT voor Maastricht UMC+
Vandaag, 08:00
Wiegerinck heeft het voorontwerp voor het nieuwe Entreegebouw van het Maastrichtse ziekenhuis afgerond.
De Jonge wil vanaf 2025 aanscherping MPG
4 uur geleden
Voor woningbouw moet die van 0,8 naar 0,5 gaan, voor kantoren van 1,0 naar 0,85.
VEH: huiseigenaren onnodig verplicht tot aanschaf warmtepomp
Vandaag, 12:23
Huiseigenaren moeten vanaf 2026 een hybride warmtepomp kopen zodra hun cv-ketel aan vervanging toe is.
Redactie universiteitsblad TU/e: bestuur beperkt persvrijheid
Vandaag, 09:39
Redactieleden van Cursor hebben de homepage van het blad 'op zwart' gezet na het ontslag van hoofdredacteur Han Konings.
Woningen in EU voor het eerst sinds 2014 goedkoper dan jaar eerder
Gisteren, 16:24
De zakkende huizenprijzen volgen op de razendsnelle verhoging van de rente door de Europese Centrale Bank.
BAI organiseert ontwerpprijsvraag voor nieuwe entree Bossche begraafplaats
Gisteren, 15:12
Deelnemers kunnen tot en met 24 november een ontwerp insturen voor een entree ‘die uitnodigt om het gedenkpark te bezoeken’.
Onderzoek: middelgrote centra minder in trek bij winkelpubliek
2 oktober, 2:31
Inwoners van middelgrote plaatsen in Nederland doen ongeveer de helft van hun aankopen elders, bijvoorbeeld in een grotere stad.
Ga naar het nieuws-archief
Michiel van Raaij
Hoofdredacteur
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur