Julius Taminiau

Zomerserie (8): Architect in... Engeland

19 augustus 2014, 1:29

Deze zomer interviewt Architectenweb een aantal Nederlandse architecten die zijn vertrokken naar het buitenland. Waarom hebben ze deze stap gezet, welke verschillen met werken in Nederland komen ze tegen en wat is hun toekomstperspectief? In deze achtste aflevering een gesprek met Julius Taminiau, die in Engeland werkt bij Carl Turner Architects. “Ik moest een lezing geven in de Royal College of Arts over onze visie op Londen.”

Waar ben je momenteel voor Carl Turner Architects mee bezig?
“Ik ben projectarchitect van vier lopende projecten: een enorm strandhuis in Devon, een renovatie van een Victoriaans huis in Brixton, een woonhuis in Londen dat nu gebouwd wordt, en een open source drijvend huis. Verder zie ik toe op de conceptfase van nog twee grote projecten.

Doordat de projecten in verschillende fasen verkeren, is de werkdruk nog te overzien en maakt de diversiteit het werk erg leuk. Ik denk dat het voordeel van een klein bureau is, dat je veel verschillende aspecten van het ontwerpproces mag doen en niet – zoals bij de grotere kantoren – iedereen zijn eigen expertise heeft en vervolgens dag in dag uit alleen in AutoCAD werkt of maquettes maakt. Iedereen in ons kantoor is nauw betrokken bij bijna alle projecten en werkt aan verschillende fases. We hebben regelmatig groepsdiscussies over de lopende projecten om zo kritisch te blijven kijken en verschillende input te krijgen. Er werken en werkten veel buitenlandse mensen op ons kantoor; de uiteenlopende culturen en invloeden zorgen voor verschillende interessante perspectieven.”

Verschilt de Engelse bureaucultuur met die in Nederland?
“Groot-Brittannië heeft een lange architectenopleiding. Ze bestaat uit drie delen: na afronding van de bachelor gaan de meeste studenten een of twee jaar werken voor een architectenbureau als ‘part 1 architect assistent’ om daarna met de master te beginnen om vervolgens weer als ‘part 2 architect assistent’ te werken. Na twee jaar praktijkervaring mag je op voor je ‘part 3’. Het duurt dus in totaal minimaal zeven jaar om jezelf architect te mogen noemen.

Ik vind dit een effectieve manier van opleiden, omdat architecten voldoende ervaring hebben voordat ze zich architect mogen noemen. In Nederland mag je je na het afstuderen meteen al inschrijven in het architectenregister en jezelf architect noemen, maar ben je eigenlijk nog erg onervaren. Ik denk dat het goed is dat in Nederland iets soortgelijks wordt gestart (de beroepservaringsperiode, red.).

Engelsen zijn een stuk hiërarchischer ingesteld dan de Nederlanders. De verdeling in ‘parts’ weerspiegelt dit en dat zorgt ook meteen voor een onderverdeling binnen het kantoor. Vaak zijn ‘part 1’s’ veredelde secretaresses of maquetteslaven. In ons kantoor is dat niet het geval en heeft iedereen divers werk; daarom heeft iedereen het hier erg naar zijn zin, denk ik.

Ik vind het mooi om te zien hoe anarchistisch Nederland eigenlijk is; rangen en standen bestaan vrijwel niet. In Engeland bestaat zelfs het begrip 'being Dutch', wat eigenlijk betekent dat je grofweg onbeschoft bent. Maar als Nederlander kun je hier dus mee weg komen en zeggen de Engelsen na een – voor hun – onbeschofte opmerking 'he’s just being Dutch'."

Wat voor soort opdrachten heeft Carl Turner Architects?
“Ons kantoor krijgt enorm veel media-aandacht, de laatste tijd. Ons Slip House heeft enorm in de belangstelling gestaan vanwege de combinatie van esthetiek en duurzaamheid (Het bureau won met het project de One Off House Architect of the Year Award, red.). Slip House is een van de meest duurzame huizen in Engeland. Vaak ligt de focus bij duurzame projecten te veel op duurzaamheid en gaat de schoonheid snel verloren. Door de media-aandacht stromen de opdrachten binnen en zijn we zeer selectief bij het aannemen van opdrachten; dat is echt een luxe en zo zijn de opdrachten stuk voor stuk een feest.

Dat klinkt allemaal leuk en aardig, maar ik zou niet graag alleen maar voor de beter bedeelden willen werken. Ik vind het ook erg belangrijk dat we maatschappelijk betrokken zijn. De commerciële opdrachten houden het bedrijf draaiende; de maatschappelijk projecten houden de geest draaiende. Zo ben ik bijvoorbeeld nu een open source drijvend huis aan het ontwerpen, dat binnenkort wordt gepubliceerd. De plannen, inclusief details et cetera, zijn dus in de toekomst gratis te downloaden en zo is goede architectuur niet alleen betaalbaar voor de rijkere bovenlaag.
Verder gaan we een container city in Brixton bouwen, waarvoor we een prijsvraag hebben gewonnen. Dit project doen we samen met guerrilla gardeners (Edible Busstop); er worden straks planten verbouwd die in het restaurant op het terrein kunnen worden gegegeten. We willen tevens de jeugd van Brixton een plek bieden. Er komen muziekstudio’s en andere werkplekken. Ook startende ondernemingen die de dure Londense huurprijzen niet kunnen betalen willen we een plek bieden. We gaan bijvoorbeeld samenwerken met Bad Boy Bakery. Dit zijn ex-gedetineerden die een eigen bakkerij zijn begonnen – zware jongens die broodjes bakken. We hebben veel ervaring met containers opgebouwd en doordat ze zo goedkoop zijn willen we nu ook in samenwerking met de gemeente kijken of we voor daklozen slaapplekken kunnen creëren. Architectuur voor daklozen."

Waar liggen de Britse opgaven?
“De huizenprijzen stijgen hier enorm. Dit komt vooral doordat Chinezen, Russen en andere buitenlandse investeerders hier makkelijk hun (vaak foute) geld kunnen wegstoppen. De opgaven liggen dus vooral in de huizensector. Groot-Brittannië heeft voorts steeds vaker te kampen met overstromingen en kent niet zo’n goede samenwerkingsstructuur, zoals die in Nederland bestaat. Hier is het meer ieder voor zich. Ik denk dat hier – maar ook mondiaal – kansen liggen voor drijvende of waterkerende structuren, maar ook voor bijvoorbeeld tijdelijke opvangwoningen.”

Hoe ben je in Londen terechtgekomen?
"Na mijn afstuderen had ik het geluk om aan een grote opdracht te kunnen werken, een boerderij-ensemble bestaande uit een rijksmonument en twee schuren. Het rijksmonument moest volledig worden gerenoveerd en een van de schuren zou worden gesloopt om vervolgens plaats te maken voor een nieuwbouwhuis. Het rijksmonument is inmiddels gerenoveerd, maar doordat de opdrachtgevers hun andere huis niet kregen verkocht zijn de plannen voor de nieuwbouw tijdelijk tot stilstand gekomen.

Daarnaast had ik nog een aantal kleinere projecten, die niet erg boeiend waren. Dat bood weinig perspectief. Mijn vriendin werd naar Londen uitgezonden voor haar werk en ik ben haar achteraan gegaan. Ze had eerder al in Londen gestudeerd en ik had haar toen ook al vaak opgezocht. We waren allebei bezeten van de stad geworden en hebben de mogelijkheid om ernaar terug te keren met beide handen aangegrepen.

Ik denk dat ik precies op het juiste moment ben begonnen bij ons kantoor. Ik werd aangenomen om een prijsvraag te leiden waarin nieuwe ideeën bedacht moesten worden voor de door Margaret Thatcher verziekte huurmarkt. We werden geselecteerd voor de shortlist en moesten vervolgens ons ontwerp uitleggen aan de jury. De prijsvraag was erg professioneel georganiseerd; de RIBA – de Britse BNA – is echt een grote toegevoegde waarde in Groot-Brittannië. Ondertussen moest ik voor een ander project een lezing geven in de Royal College of Arts. Het ging over onze visie op Londen en welke mogelijkheden wij zien. Ik vond dat vrij grappig om te doen, als redelijk nog-nat-achter-de-oren Londenaar. Twee weken later was de uitreiking op het Royal Institute of Britsh Architects; we hadden de prijsvraag gewonnen. Groot-Brittanië wil tien miljard investeren in de huurmarkt, dus dat biedt ruim perspectief. Een erg tumultueus en lekker begin dus.”

Is Engeland een interessant werkgebied voor Nederlandse architecten?
“Nederlanders staan hier bekend als conceptueel sterke ontwerpers; wat dat betreft liggen hier zeker kansen. De Engelsen vind ik visueel erg sterk; de portfolio’s die we binnenkrijgen zien er heel goed uit. Ik denk dat het belangrijk is, mocht je de overtocht overwegen, om veel aandacht aan de presentatie te geven.

Qua cultuur passen Nederland en Engeland goed bij elkaar – hoewel we het in de pub toch verliezen. Verder is Londen echt een fantastische stad. Ze is eigenlijk opgebouwd uit veel verschillende kleine stadjes met elk hun eigen karakteristieken; een lappendeken van verschillende culturen. Het is een enorm grote en horizontale stad. Zo reis je rustig een uur om van oost naar west te gaan. De enorme historie van de stad en de vele verschillende culturen maken Londen bijzonder inspirerend. Ik merk dat ik dat mis in Amsterdam en het soms saai vind als ik terugkom in Nederland.”

Mis je iets van Nederland?
“Als ik nu terug kom in Amsterdam lijkt het echt een luilekkerland. Mensen beseffen niet hoe goed het is in Nederland. Daarom denk ik dat ik uiteindelijk weer in Nederland beland, waarschijnlijk vooral vanwege familie en vrienden. Mijn vriendin woont sinds kort weer in Amsterdam, haar mis ik natuurlijk wel. Ook heeft mijn zus een kleine gekregen en is de tweede op komst, en mijn broer heeft eveneens een kleine. Ik vind het erg jammer om ze niet zo vaak te kunnen zien.”