Uitgebreid Museum De Fundatie opent deuren

31 mei 2013, 10:23

Deze week is de renovatie en uitbreiding van Museum De Fundatie in Zwolle afgerond. Het voormalige neoclassicistische Paleis van Justitie is uitgebreid met een opvallende ellipsvormige opbouw, de wolk. Vandaag wordt het museum door Prinses Beatrix feestelijk heropend.

Tekst Naomi Cheung San

In 2010 werd architect Hubert-Jan Henket gevraagd om een haalbaarheidsonderzoek te doen naar een uitbreiding van duizend vierkante meter. Aanleiding hiervoor was het gebrek aan expositieruimte in het bestaande gebouw. Ook paste de strenge vormgeving van het gebouw uit 1838 niet bij de jonge doelgroep die het museum voor ogen had, vertelt directeur Ralph Keuning.

Historie
Voor de plaatsing en vorm van de uitbreiding heeft Henket zich laten inspireren door het bestaande gebouw en zijn omgeving. Het neoclassicistische gebouw van architect Eduard Louis de Coninck is door zijn ligging en vormgeving een schakel tussen twee werelden: die van de naar binnen gekeerde middeleeuwse vestingstad en die van het open en dynamische negentiende-eeuwse parklandschap.

Door te kiezen voor een opbouw blijft de dubbele symmetrie van het gebouw intact. Ook het solitaire karakter, dat Coninck creëerde door het gebouw niet op één lijn met de naastliggende bebouwing te plaatsen, blijf onaangetast.

Door het contrast met de ronde ellipsvorm komt de symmetrie van het rechthoekige gebouw in zijn historische gelaagdheid beter tot zijn recht, vertelt Henket aan Architectenweb.

Constructie
De opbouw biedt ruimte aan twee expositievloeren en ligt vanaf de bestaande dakrand een meter naar binnen. De hoogte is afgestemd op de omringende bomen. De ellipsvorm wordt gedragen door acht stalen kolommen die op een eigen fundering staan. Op de begane grond en eerste verdieping zijn de kolommen onzichtbaar in de wanden van de museumzalen weggewerkt.

De architect heeft de opbouw, of ‘de wolk’ zoals het museum de opbouw zelf noemt, een zwevend karakter gegeven door een glazen band tussen het bestaande gebouw en de uitbreiding te realiseren. De wolk is bekleed met vijfenvijftigduizend driedimensionale tegels, geproduceerd door Koninklijke Tichelaar uit Makkum. De gemêleerde witblauw geglazuurde tegels maken het tot een luchtig en licht geheel, aldus Henket.

Vanwege de ongebruikelijke ellipsvorm vorm was het moeilijk om de gevel geheel te bedekken. Er zijn speciale tegeltjes bijgemaakt om de lege plekjes op te vullen. De structuur is telkens per twee vierkante meter bepaald. De architect legt uit dat de tegeltjes met opzet niet in een patroon geplaatst zijn zodat mensen er niet aan wennen en het gebouw interessant blijft.

De wolk heeft aan de kant van de Blijmarkt een groot, hoekig ovaal raam dat het interieur voorziet van daglicht. Door het raam op het noorden te plaatsen, worden de kunstwerken minimaal blootgesteld aan het zonlicht. Het prachtige uitzicht op de binnenstad van Zwolle is volgens de architect toeval. Doordat de bovenste verdiepingsvloer vrij staat van de ronde buitenmuur reikt het daglicht tot boven in de opbouw.

Interieur
De twee vloeren in de wolk zijn betonkleurig, wat contrasteert met de witgestuukte rond lopende wanden. Bij gebrek aan rechte wanden wordt op de derde verdieping een fotocollectie verspreid door de ruimte geëxposeerd. Doordat de foto’s van Pieter Henket (zoon van de architect, red.) zijn verwerkt in glasplaten lijken ze door de zaal te zweven. Opvallende verschijning in deze open ruimte, bijna tussen de foto’s in, is een witte ronde koffiebar.

De bovenverdieping is ondanks het grote raam vrij donker en daarom geschikt voor filmprojecties. In de onderbouw bevinden zich op de begane grond en de eerste laag meerdere rechthoekige zaaltjes waarin op de witte wanden geëxposeerd wordt.

Door de bestaande rechthoekige vide helemaal door te trekken tot de vierde verdieping ontstaat een centraal atrium dat alle lagen met elkaar verbindt. In het atrium is een glazen liftschacht geplaatst die alle verdiepingen ontsluit. De hoge atriumwanden worden gebruikt als expositiewand.

Restruimte
Er is geen tweede verdieping in het museum. Tussen de eerste en derde verdieping loopt over het oorspronkelijke dak een gang om het atrium heen, die toegang biedt tot de trappen. Vanuit deze restruimte kan de bezoeker via glaspartijen in de oorspronkelijke gevel het atrium in kijken. Door hoog geplaatste ramen aan de buitenzijde is een glimp op te vangen van de tegeltjes aan de onderkant van de wolk.

Het bestuur laat weten erg blij te zijn met de nieuwe, unieke uitstraling van het museum. De eerste reacties van het publiek zullen zaterdag volgen als het museum zijn deuren opent voor bezoekers.

Hubert-Jan Henket is er nuchter onder. “Er is me al een paar keer verteld dat dit gebouw zo anders lijkt dan al mijn vorige werk, maar het is eigenlijk volgens dezelfde logica ontstaan als mijn eerdere ontwerpen”, aldus de architect van Bierman Henket architecten.

Trefwoorden

asona museum de fundatie hubert-jan henket bierman henket architecten sonaspray zwolle

1	Den Haag geeft groen licht voor hoogbouwcomplex The Grace donderdag, 04 augustus
2	MVRDV modelleert toren in Tirana naar hoofd nationale held woensdag, 03 augustus
3	Nieuwbouwblokken Groenmarkt in Amsterdam-West opgeleverd donderdag, 04 augustus
4	Interieur van hoofdkantoor NSI als voorbeeld van moderne werkomgeving woensdag, 03 augustus
5	De binnenruimte gezonder maken; vier tips vrijdag, 05 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Video: Museum De Fundatie

Archeologisch centrum weerspiegelt landschap

Finalisten Dutch Design Awards bekend

Definitief ontwerp voor Museum Vlaardingen

Design Award voor De Fundatie en kerk Uitwierde

DP6, BiermanHenket + ABT transformeren Wiebengacomplex

2013: volhardend investeren in culturele projecten

Materia Co-Creation Award voor de Fundatie

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

Bierman Henket ontwerpt bibliotheek Deventer

Vernieuwd kantoor GGD IJsselland geopend

BiermanHenket presenteert plan Museum van Bommel van Dam

Herbestemming Bossche Kruithuis naar ontwerp BiermanHenket

Bierman Henket ontwerpt Onderwijsmuseum

Museum De Fundatie wil uitbreiden met Oog

Noordbrabants Museum niet op tijd klaar

Fries Museum opgeleverd

5 miljoen voor uitbreiding museum de Fundatie

Museum De Fundatie pas mei 2013 open

Fries Museum in september open voor publiek

Museumkwartier van Bierman Henket voltooid

Andere nieuwsberichten

'Lifestyle-hotel' The Den in Den Bosch met bar-restaurant op hoogte

2 uur geleden

HDVL Designmakers is verantwoordelijk voor het interieurdesign van het hotel; HIP Studio heeft de Current Rooftop Restaurant & Bar vormgegeven.

Studentencampus (Y)ours Leiden volledig opgeleverd

Gisteren, 15:33

Daarmee is de gebiedsontwikkeling in het zuiden van Leiden, goed voor 1.900 studentenwoningen en nog eens tweehonderd starterswoningen, geheel voltooid. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp van het totale plan.

Ontwerp van Fokkema & Partners brengt helderheid en samenhang in Hotelschool

Gisteren, 11:52

Met een rationele aanpak heeft Fokkema & Partners Architecten het gebouw van de Hotelschool Den Haag getransformeerd tot een eigentijdse leeromgeving en het energielabel opgewaardeerd.