Cityplot Buiksloterham
16 oktober
In Amsterdam Buiksloterham groeit een voormalig industrieel havengebied uit tot een circulaire, gemengde stadswijk. Ontworpen in samenwerking met DELVA, introduceren we Cityplot Buiksloterham — één, pionierende manier van stedelijke, landschappelijke en sociale vernieuwing.
Geïnitieerd tijdens de laatste wereldwijde crisis is Cityplot Buiksloterham een vernieuwende vorm van stedelijke planning. In plaats van een strikt top-down masterplan toe te passen, hebben we ingezet op een flexibele, collaboratieve manier van denken, met als doel een veerkrachtig stedelijk systeem dat voortdurend kan meebewegen met de veranderende behoeftes en wensen van de gemeenschap.
Deze herontwikkeling van de voormalige Nedcoat- en Air Products-terreinen krijgt vandaag de dag snel vorm, met 550 nieuwe woningen en 4.000m² aan werkruimtes, horeca en publieke functies. Wat begon als een experimentele visie is nu een bloeiend stukje stad waar sociale en technologische innovaties samenkomen.
In plaats van grotere, vastliggende stadsblokken te creëren, hebben we ingezet op een andere aanpak: het maken van kleinschaligere kavels, maar met een grote verscheidenheid aan typologieën. Werk/woonunits worden radicaal gemixt met sociale woningbouw, zelfbouwprojecten en sociale hubs. Met deze insteek brengen we individuen, collectieven, ondernemingen, investeerders en ontwikkelaars samen om een meer samenwerkende omgeving te laten ontstaan.
Het plan bouwt een duurzame gemeenschap op via 'urban activators' — ruimtes die speciaal bestemd zijn voor initiatieven van lokale ondernemers en makers. Vanuit hun lokale waarde versterken deze initiatieven het gebied, trekken ze jonge ondernemers aan en dragen ze bij aan de gemeenschap. Een nieuwe activator, een buurtkamer in het hart van het plan, wordt momenteel toegevoegd en zal beschikbaar zijn voor de buurt om te gebruiken voor hun eigen activiteiten.
Deze kleinschaligere opzet stimuleert bewoners om actief vorm te geven aan hun wijk, zodat een constante dialoog ontstaat tussen architectuur en deelnemers, tussen functies en economie.
Cityplot Buiksloterham is een uitwerking van ons concept ‘Cityplot’, waarmee we ook andere voormalige industrie- en havengebieden transformeren tot duurzame stadswijken. Uit ons onderzoek voor het Cityplot-concept kwam de kavel van 100×100 meter naar voren als de ideale bouwblokgrootte. Deze ruime maat biedt genoeg ruimte aan de zeer diverse mix van typologieën en zorgt tegelijkertijd voor toegankelijkheid zowel vanaf de straat als vanuit de kern. Cityplot Buiksloterham bestaat uit drie van deze compacte kavels naast elkaar: Plot A, B en C.
We hebben voorgeschreven dat alle gebouwen hun eigen eenduidige architectonische taal moeten uitdrukken, waardoor er juist meer variatie tussen de gebouwen ontstaat en de wijk zijn krachtige identiteit krijgt.
Openbare, semi-openbare, collectieve en privé buitenruimtes wisselen elkaar af op diverse hoogtes door het plan. Op de begane grond hebben we tuinen in volle grond en grote bomen toegevoegd, die bijdragen aan het creëren van de circulaire stad.
Door het hele gebied loopt een route die bewoners en bezoekers langs groene ruimtes, pleinen en wandelpaden leidt. Aan beide uiteinden van deze route hebben we twee gebouwen geïntroduceerd, ontworpen als abstracte, architectonische objecten. Deze gebouwen bieden ruimte voor gecentraliseerd parkeren van auto’s en fietsen, en voor energieopwekking. Door het parkeren te clusteren konden we de openbare ruimte juist autoluw houden en de voetganger centraal stellen in het gebied.
Water is een fundamenteel element in ons ontwerp voor Cityplot Buiksloterham. Het Tolhuiskanaal loopt prominent langs het gebied, met de kade geïntegreerd in de openbare ruimte. Regenwater wordt opgevangen en gebufferd in wadi’s, op daken en in kratten, waarna het wordt afgevoerd op het kanaal. Hierdoor kunnen overstromingen worden voorkomen en klimaatcondities worden verbeterd. In de toekomst wordt de openbare ruimte aan de kade uitgebreid met loopbruggen over het Tolhuiskanaal, zitelementen en groenvakken.
Cityplot Buiksloterham begon als een experiment in stadsontwikkeling en is nu een levendig onderdeel van Amsterdam geworden. De ambitie om zoveel mogelijk circulariteit in een klein gebied toe te passen, creëert nu een werkende leefomgeving waar mensen met elkaar aan vormgeven.