16 twee-onder-één-dak huizen in Kompas Wilgenrijk
15 oktober 2020
Wilgenrijk is een nieuw stukje Nederland tussen Rotterdam en Den Haag, dichtbij Maassluis, Maasland en het natuurgebied Midden-Delfland. Het gebied is landelijk, groen en waterrijk, met een rust die zeldzaam is in de Randstad. Voor deelgebied Kompas ontwierp JagerJanssen 16 twee-onder-één-dak huizen op een schiereilandje. Samen vormen zij een fijn woonbuurtje. Het omringende Hollandse aangelegde waterlandschap slingert zich ontspannen tussen de huizen door. De huizen zijn allemaal uniek in zowel uitstraling als plaatsing op de percelen maar ook overduidelijk verwant aan elkaar door een goed uitgekiende materialisatie. Het zinken daklandschap verbindt alle huizen en zorgt voor een prettige samenhang.
Maassluise school
De Dijkpolder in Maassluis zal de komende jaren veranderen in een fantastisch woongebied, gelegen tussen de A20 en de Weverskade. Het Masterplan werd ontwikkeld door Sjoerd Soeters:
“Met een fijnmazig weefsel van sloten en riet, weggetjes en hagen, erven en hoven maken we ruimte voor ‘de architectuur van het geluk’. Een breed begrip, maar merkwaardig genoeg in Nederland een zeldzaam verschijnsel. Het gaat over verankering in het landschap, de rust van de eigen plek, identiteit, herkenbaarheid, en kan niet zonder eenheid in de veelheid: “the variety of each is dominated by the harmony of the whole”, zoals Unwin het uitdrukte. We laten de blokkendoosarchitectuur van het kubisme achter ons en gaan op zoek naar vormen waarin de traditie wordt gecontinueerd én vernieuwd. Wij nodigen jonge, frisse en ook ervaren, wijze ontwerpers uit, om vanuit hun idealen een bijdrage te leveren aan het definiëren van de Maassluise School.”
Uniek aan de gebiedsontwikkeling van Wilgenrijk is dat er voor de realisatie van de beoogde 1500 huizen een geheel eigen ontwerpfilosofie is ontwikkeld door een brede groep ontwerpers uit diverse vakgebieden. Alex [JagerJanssen architecten] was één van deze ontwerpers die samen met zo’n 40 andere architecten, stedenbouwkundigen en landschappers eind 2012 werd uitgenodigd om mee te denken over de ‘architectuur van het woongeluk’, waarin de kernwaarden ECHT, ONTSPANNEN, HOLLANDS en MOOI centraal stonden. In drie intensieve workshops werkten alle ontwerpers samen aan verschillende thema’s voor de invulling van het gebied op verschillende schaalniveaus, om zo te komen tot een doordachte ontwerpfilosofie en herkenbare architectuurstijl voor Wilgenrijk: De Maassluise School. Het geeft principes en inspiratie voor architectuur en landschap.
stedenbouw, landschap, architectuur
Wilgenrijk voorziet in verschillende deelgebieden met elk een kenmerkend eigen karakter. Kompas ligt binnen het deelgebied De Eilanden. Kompas is een klein eiland met 16 grote twee-onder-een- kaphuizen op ruime kavels aan het water. De buurt vormt een rustige overgangszone tussen landelijke boerenlintwegen en een waterrijk eilandengebied.
Het stedenbouwkundig basisplan voor Kompas is van de hand van Bureau B+B. Het landschapsontwerp is van ECHO urban design [voorheen Plein06]. Aan JagerJanssen de eer de architectuur te verzorgen. De drie bureaus zijn elk actief betrokken geweest bij de totstandkoming van De Maassluise school en hebben tijdens het ontwerpproces voor Kompas intensief samengewerkt. Om het belang van de landschappelijke component te onderstrepen, hebben we in een aantal intensieve ontwerpsessies met ECHO urban design toegewerkt naar een plan waarin landschap, stedenbouw en architectuur elkaar versterken. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in het gebruik van gefundeerd gras ten behoeve van bezoekersparkeren, de markering van het erf doormiddel van herkenbare ‘karresporen’ ingebed in de oprit van grind en natuurlijk de samenhang in materialisatie, waarbij natuurlijke materialen de hoofdmoot vormen.
Het resultaat is een kleinschalig buurtje waarin landschap en architectuur een herkenbaar onderdeel vormen binnen het grotere geheel van Wilgenrijk. De verbindingsweg kromt zich ontspannen tussen de woningen door en maakt een lichte glooiing die de landschappelijke ervaring versterkt. Het stedenbouwkundig ontwerp bestaat uit een compositie van een achttal losjes ten opzichte van elkaar geschikte volumes van twee karakteristiek verschillende twee-onder-een-kaphuizen. Binnen het uitgangspunt van deze twee types hebben we diverse volledige nieuwe, ruimtelijke plattegronden ontwikkeld. In combinatie met een zorgvuldige en rijke detaillering van de woningen heeft dit er mede toe bijgedragen dat elk huis op Kompas uniek is, maar samen toch onmiskenbaar een eenheid vormt.
ontwerp
De 16 unieke twee-onder-een-kaphuizen, met bijzondere zinken daken, vormen samen een herkenbare buurt die twee verschillende woonsferen met elkaar verbindt. Dit eenvoudige uitgangspunt hebben wij tijdens het hele ontwerpproces voor ogen gehouden. Wie goed kijkt, zal de onderliggende ontwerpprincipes kunnen ontwaren.
Op Kompas komt elke bewoner op zijn eigen manier thuis, bij zijn eigen unieke huis. De huizen zijn in vorm en materialisatie duidelijk aan elkaar verwant, maar zeker niet identiek. De plek op de kavel is voor elk huis zorgvuldig bepaald, evenals de positie van de raamopeningen. Op een harmonieuze en vanzelfsprekende manier wisselen vlakken met hout, metselwerk en bescheiden, karakteristieke verbijzonderingen elkaar af. Door te werken met twee verschillende voegkleuren in het metselwerk, ogen de woningen aan weerskanten van de weg nét anders. De donkere voeg wordt gebruikt voor de gevelvlakken die naar de zon toe zijn gekeerd, de lichte voeg op de overige gevels.
Onze hedendaagse interpretatie van de klassieke kapvormen wordt geaccentueerd door toepassing van geraffineerde, geprepatineerde zinken dakbekleding. Het zinken dakenlandschap - met keurig geïntegreerde PV panelen - ligt als een tafelkleed losjes gedrapeerd over alle huizen en reikt op de vier uithoeken van het plan zelfs tot de grond. Dit ontwerpbeginsel maakt dat een zekere individuele ‘verrommeling’ op beganegrondniveau goed mogelijk is, zonder storend te zijn; het doet geen afbreuk aan het geheel, maar draagt juist bij aan het woongenot en gevoel van vrijheid van de bewoners.
Stijlvol en natuurlijk kleur- en materiaalgebruik zorgen voor rust en geven de buurt een exclusief en intiem karakter. Sfeervol, comfortabel en natuurlijk. De architectuur is tijdloos en hedendaags. Dit is echt, ontspannen, hollands, mooi.