Jaren '30 architectuur vertaald naar nu
20 juli 2016
De architectuur uit de jaren ’30 spreekt veel mensen aan. Het is echter lastig om deze stijl met nieuwbouw na te bootsen. Martin Sterk, ontwerper bij Van der Padt & Partners, vertelt hoe hij toch een creatieve oplossing heeft kunnen vinden om dit te doen. In de wijk de Eekhoorn in Lunteren staat het resultaat: een nieuwbouwwijk in jaren ’30 stijl met de ruimte en luxe van nu.
De Eekhoorn ligt aan de rand van Lunteren in een landelijk gebied. Deze ligging is bepalend geweest voor de sfeer van het project. “De groenstructuur is de hoofddrager geweest voor het hele plan”, licht Sterk toe. “Er is veel groen aanwezig in de vorm van hele grote bomen en houtwallen die echt intact moesten blijven. Het hele project is met zorg ontworpen om de bestaande structuur te handhaven. Het lint - de individuele woningen langs de hoofdweg - is eigenlijk doorgezet in dezelfde structuur. In het middengebied ontstaat dan een blok.
Passend in de omgeving
Om de omgeving zo min mogelijk aan te tasten, is naar een goede balans gezocht tussen de bebouwing en de natuur. “Je wilt dat er niet te veel bebouwd wordt, maar de ontwikkelaar wil dat natuurlijk wel”, legt Sterk uit. “We hebben daarom echt de grenzen opgezocht om tot de juiste verdichting te komen.”
“Ook de architectuur is een afgeleide van de omgeving”, gaat Sterk verder. “De jaren ’30 architectuur die in het lint aanwezig was, is de drager geweest voor het totale project. Daarom is ook bewust in jaren ’30 stijl verder gebouwd. De baksteenarchitectuur uit de jaren ’30 was hierin leidend. Velen zullen vragen: wat is nou jaren ’30? Typerend voor de jaren ’30 is dat er met veel detail werd gewerkt. Dat zit hem in plinten met rollagen en verspringende metselwerkvlakken. Daar bouw je eigenlijk de gevel mee op. Het zijn dus geen saaie rechttoe rechtaan woningen, maar we hebben juist met baksteendetails cachet aan de woningen gegeven. Dat is één van de dingen die je met baksteen kunt doen”, stelt Sterk.
Prominente kap
Het groen in de omgeving blijft de rode draad in dit project. Het was dus niet de bedoeling dat te veel steen zichtbaar zou zijn. Daarom is voor een mansardekap gekozen. Sterk licht deze keuze toe: “In de jaren ’30 zag je deze kapvorm regelmatig”.
“De mansardekap hebben we in het middengebied toegepast”, vervolgt Sterk zijn verhaal. “In het middengebied bevinden zich lange blokken huizen naast elkaar. Als je zo’n rij woningen naast elkaar ziet, zie je veel baksteen. Om dat aanzicht te beperken en om de uitstraling van de woningen te verzachten naar de omgeving toe is voor de mansardekap gekozen. Het is feitelijk een tweede gevel.”
Materialen van nu
Zowel de gevel als de dakvlakken zijn in keramiek uitgevoerd. Sterk is hier erg over te spreken: “Keramiek behoudt zijn kwaliteit door de jaren, dat is wel bewezen.” Hoewel in de jaren ’30 ook veel met keramische materialen gebouwd werd, komt het gebruikte materiaal in dit project niet precies overeen met dat uit de jaren ’30. “Wij hebben eerst gekeken: wat deden ze vroeger?”, zegt Sterk over de materiaalkeuze. “Vroeger werd voor de mansardekap een knikpan gebruikt. Dat deden ze vroeger niet met een golfpan. We hebben ook gekeken naar een Tuile du Nord, dat zijn kleine dakpannen. Dat was in dit project prijstechnisch niet haalbaar. Welke pan kunnen we dan wel toepassen die geen afbreuk doet aan de algehele uitstraling?” Dat werd de Alegra van Wienerberger. Sterk licht deze keuze toe: “De Alegra heeft vlakke gedeelten in de dakpan, waardoor deze refereert aan de Tuile du Nord die vroeger in de jaren ’30 veelvuldig werd toepast.”
Niet te nieuw
Langs het lint beschikken de woningen over een ander type dak. “De twee-onder-een kapwoningen met een goot op zes meter hoogte hebben een schilddak”, vertelt Sterk. “Daar hebben we een golfpan voor gebruikt. Deze pan ziet er niet te nieuw uit. Dat komt voornamelijk door de kleur. Het is een beetje een leikleur. Hierdoor ademt het project niet die sfeer van een nieuwbouwwijk. Het lijkt alsof deze wijk er al jaren staat”, vindt Sterk. Ook met de kleur van de baksteen is hier op gelet. “De bakstenen zijn niet te fel van kleur”, zegt Sterk. “Ze hebben een donkerdere, diepere kleur. Samen met de witte kozijnen en de vorm en detaillering van goten en aftimmeringen ontstaat een fris geheel. Het hele project is hierdoor terughoudender om ervoor te zorgen dat het goed in de omgeving past”, aldus Sterk.
Populair project
Als architect krijg je niet vaak de reacties van bewoners op een project mee. Toch is Sterk wel ter ore gekomen dat het project meer dan geslaagd is: “Veel klanten die een jaren ’30 woning willen, refereren aan dit project. Zij hebben het project bij ons op de website gezien en komen dan bij ons langs voor een vergelijkbare woning. Dat is natuurlijk heel bijzonder. We zijn er goed in geslaagd om het jaren ’30 gevoel over te brengen en dat spreekt toch veel mensen aan.”
De Eekhoorn, Lunteren
Architect:
Van der Padt & Partners, Giessenburg
Opdrachtgever/Aannemer:
Aannemersbedrijf Gebroeders Blokland, Hardinxveld Giessendam
Dakpannen:
Alegra 10 leikleur mat engobe en Madura leikleur mat engobe - Wienerberger Tegelen
Gevelbakstenen:
Espa handvorm waalformaat en Elise handvorm waalformaat - Wienerberger Erlecom
Oplevering:
2014