Transformatie kerk tot school in Deventer
24 maart 2021
Een school in een kerk, kan dat? De imposante en karakteristieke Heilig Hartkerk in Deventer die stamt uit 1903 heeft een metamorfose ondergaan. De School voor Persoonlijk Onderwijs heeft er een prachtige onderwijsbestemming aan gegeven.
Aan dit fantastische project hebben een aantal partijen samengewerkt en in dit artikel praten we daarover met schoolleider Janneke Peters, akoestisch specialist Remco Soeteman van Easy Noise Control en Area sales manager Richard van Rheenen van Ecophon.
Janneke geeft aan : “De eerste School voor Persoonlijk Onderwijs werd in 2010 in het Zeeuwse Kapelle opgericht, door ons bestuurslid Misha van Denderen en zijn vrouw, Suzan Polet. Zij vonden, mede op basis van eigen ervaringen, dat kleinschalig en persoonlijk onderwijs beter voor de ontwikkeling van kinderen is. Onze visie is dat een klas maximaal 16 leerlingen mag tellen, waardoor er veel tijd is voor persoonlijke begeleiding en aandacht.
We zijn in augustus 2019 in Deventer gestart. De gemeente is verantwoordelijk voor huisvesting, maar vond geen geschikt pand voor ons. Daarom heeft de stichting deze leegstaande kerk aangekocht, die prachtig getransformeerd is en voldoet aan alle comforteisen zowel op gebied van luchtverversing en verwarming als op akoestisch vlak.. Naar verwachting groeien we de komende jaren door tot ongeveer vierhonderd leerlingen en breiden we in de pastorie naast de kerk uit met 23 lokalen.”
BEHOORLIJKE NAGALMTIJD
Remco van Easy Noise: “Wij zijn als EASY Noise Control gespecialiseerd in het verbeteren van akoestiek, van onderzoek tot realisatie en daarbij gaat het vaak om problemen in bestaande gebouwen. Met onze meetapparatuur meten we hoeveel galm er in een ruimte is. De uitdaging was dat gewenste akoestische oplossingen moesten passen in deze ruimte met hoge gewelven, glas in lood ramen en de zichtlijnen richting de aula. Je wilt de ruimte in ere houden en akoestisch ook niet dood slaan. Daarnaast wil je ook geen grote aaneengesloten vlakken of kolommen in de kerk hangen. Het is een puzzel, waarbij de akoestische, esthetische en technische kwaliteiten in balans moeten zijn. We zochten vergelijkbare projecten en kwamen bij een project van Ecophon in Zuid-Afrika. Daar waren in een groot atrium verticale en horizontale panelen los van elkaar in de ruimte gehangen met een prachtig akoestisch effect. Dat heeft tot een geslaagde samenwerking geleid.”
GEPRODUCEERDE GELUIDSGOLVEN
Richard knikt: “De eerste keer dat ik hier was heb ik tien minuten rondgekeken om die geweldige
ruimte met al die mooie elementen te bewonderen. Bij het project in Zuid-Afrika maakten we gebruik van vrij hangende panelen uit ons Solo programma. Het wordt esthetisch veel door architecten toegepast wanneer ze geen akoestisch plafond willen toepassen dat het originele bouwkundig plafond volledig bedekt. Je ziet het veel bij renovaties van monumenten, waar de akoestische eilanden onder het plafond hangen. Je moet je voorstellen dat geproduceerde geluidsgolven in de aula alle kanten op gaan. Dat geluid verplaatst zich met 340 meter per seconde, komt een aantal keren voorbij en gaat rondzingen. Door op bepaalde plekken in de ruimte panelen aan te brengen wordt het geluid niet verder gereflecteerd, maar geabsorbeerd en omgezet in warmte. Zo’n paneel is van glaswol, 40 mm dik en voorzien van een coating, waardoor je ze goed kunt reinigen. Er hangen er ongeveer 100 in de kerk.”
Remco bevestigd: “Meestal werken we met panelen die parallel aan het bouwkundig plafond gemonteerd worden, dus voor ons was het ook een puzzel om het te monteren in de gewelven. Deze panelen zijn getest in laboratoria, maar in configuraties voor standaardsituaties. Deze situatie vergde al onze kennis en ervaring om in te schatten wat het effect op het geluid zou zijn. Het vertrekpunt was een nagalmtijd van 3,9 seconden in de aula. We hebben toegewerkt naar een situatie richting de 2 seconden en zijn uiteindelijk op 1,7 seconden uitgekomen.”
Richard vult aan: “In de bovenste twee lokalen hebben we ook extra plafondeilanden en wandpanelen aangebracht. De aannemer had er al systeemplafonds in gezet, maar dat was niet voldoende voor een goede akoestiek.”
VERBEELDINGSKRACHT
Janneke: “We zijn erg enthousiast over de manier waarop de kerk is ingericht, met de strakke kubus en de inspirerende omgeving van de kerk met zijn mooie details. Onze docenten en leerlingen zijn erg tevreden over de leeromgeving. De akoestiek is door de verschillende maatregelen duidelijk beter geworden; je kunt elkaar tenminste weer verstaan als er stoelen worden verschoven.
De School voor Persoonlijk Onderwijs is gehuisvest in de karakteristieke Heilig Hartkerk in Deventer. Een hele uitdaging om een leeromgeving te creëren op deze unieke locatie. Het is een puzzel, waarbij de akoestische, esthetische en technische kwaliteiten in balans moeten zijn. Ecophon heeft hierbij panelen ingezet uit de Solo productrange, die als eilanden verspreid zijn in de ruimte.
Een schitterend voorbeeld van hergebruik, deze school in een kerk en bovendien een inspirerende omgeving.