Consortium bekend voor eerste fase grootschalige herontwikkeling Josaphat
2 mei 2023, 15:55
Een consortium onder leiding van Eiffage en AXA heeft de opdracht verworven voor de ontwikkeling van de eerste fase in het Josaphat-project in Schaarbeek. Een gebied van circa 4 hectare wordt getransformeerd tot een duurzame stadswijk met een gediversifieerd woningaanbod binnen een sterk parkachtige omgeving. Tot het brede team behoren architectuur- en ingenieursbureaus zoals A2RC Architects, Karbon’ architecture et urbanisme, Office Kersten Geers David Van Severen en VK architects+engineers.
Het Josaphat-terrein betreft een voormalig rangeerstation, dat over de gemeentes Schaarbeek en Evere in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verspreid ligt. De Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (msi.brussels) heeft het gebied in 2006 gekocht om het te herontwikkelen tot een duurzame en gemengde woonwijk.
Tot de doelstellingen behoorden het inzetten op een langzaam verkeer en verbindingen met openbaar vervoer, bevorderen van een sociale mix en de het inrichten van een ruime openbare groenzone, met aandacht voor de bestaande biodiversiteit.
Het peervormige gebied beslaat in totaal zo’n 10,5 hectare. De eerste fase, die het consortium Eiffage-AXA Belgium op zich neemt, betreft ongeveer 4 hectare. Hier moeten zo’n negen woongebouwen met in totaal 509 woningen komen, in een mix van vrije, gesubsidieerde en sociale huisvesting. In de bouwblokken komt ook ruimte voor diverse voorzieningen, zoals winkels, horeca, gemeenschapsruimte en een mobiliteitshub. Ook een eigen school is voor de nieuwe wijk voorzien.
Park
Een uitgangspunt voor het plan is: wonen en werken een park. De gebouwen staan verspreid in een parkachtige, autovrije omgeving. De centrale tuin, voorzien van fruitbomen en plantenbakken, wordt een aangename ontmoetingsplaats waar bewoners evenementen kunnen organiseren. Naast deze groene omgeving gaat het plan uit van een biopark in het noorden van het gebied en een spoorpark langs de sporen, die het Josaphat-terrein al geheel over de lengte doorsnijden.
Van het gebied dat in de eerste fase wordt ontwikkeld, bestaat ruim 1,5 hectare uit een doorlopende publieke en private groenzone, vertelt Eiffage-AXA. De bedoeling is om het gebied te verrijken met vele dier- en plantsoorten, zonder de al aanwezige fauna en flora te verdrijven.
Materialen
Voor het project is een duurzaamheidsconcept bedacht, waarbij elk gebouw dezelfde strategie volgt. Voor de constructies en funderingen wordt gewerkt met een betonmix die volgens het consortium 20% CO2-uitstoot minder oplevert dan traditioneel beton.
Omdat beton bovendien goedkoper is dan hout, houdt het consortium bovendien voldoende budget over voor andere duurzaamheidsmaatregelen, aldus Eiffage-AXA. Voor de gevelafwerkingen worden gerecyclede bakstenen en hout gebruikt. Bouwafval wordt zoveel mogelijk gesorteerd en gerecycled. De leveranciers zijn overwegend lokaal.
Het project kenmerkt zich volgens het consortium door “een kwalitatieve en sobere architectuur, waarbij het materiaal van gerecycleerde bakstenen een tegenwicht vormt voor de overvloedige vegetatie.”
Water en energie
Bij het waterbeheer op locatie wordt gestreefd naar minimalisering van het verbruik en het terugwinnen van zoveel mogelijk water. “Van het dagelijkse gebruik per persoon kan gemakkelijk 46 liter niet-drinkwater zijn en 49 liter worden hergebruikt”, stelt het consortium. “Dit leidt tot een besparing van 30.800 liter drinkwater per jaar over de hele locatie.”
Regenwater vloeit zoveel mogelijk naar de natuur en de omgeving met behulp van groendaken en bufferbekkens. Alleen bij uitzonderlijke weersomstandigheden wordt een teveel aan regenwater op een gecontroleerde manier naar het riool geleid.
Vraaggestuurde en onderhoudsvriendelijke oplossingen met hernieuwbare energie zorgen voor een vermindering van de CO2-uitstoot met zo’n 253 ton per jaar. Het energieconcept is bovendien zo ontworpen dat het in de toekomst op verschillende manieren kan worden aangepast, aldus het consortium.
Team
Bouw- en vastgoedonderneming Eiffage en de vermogensbeheerder AXA hebben voor het ontwerp en de uitvoering van het Josaphat-project een breed team van architectuur-, ingenieurs- en adviesbureaus bijeen gebracht. Hiertoe behoren A2RC Architects, ASAP, Biotope, Concepto, Karbon’ architecture et urbanisme, Office Kersten Geers David Van Severen, TVK, R²D² Architecture, Urban Water, VK architects+engineers en WALD.