Doorsnede A-A

Doorsnede B-B

Plattegronden

Detail raam appartementen

Nationale Watertorenprijs 2022 naar transformatie van Zecc

1 mei 2023, 11:11

De Nationale Watertorenprijs 2022 is toegekend aan de watertoren in de Utrechtse wijk Zuilen, die door Zecc Architecten is getransformeerd tot luxueuze woning, drie appartementen en een commerciële ruimte. De Nederlandse Watertoren Stichting verkoos het project “vanwege het ongekend hoge niveau van de herbestemming”. De prijs is gisteren uitgereikt.

De stichting kent de Nationale Watertorenprijs toe aan de eigenaar van de toren, maar Zecc Architecten mag zich gerust ook winnaar voelen. De jury is zeer te spreken over het ontwerp van Marnix van der Meer, architect en directeur van Zecc. “In het trefzekere ontwerp is de kwaliteit van de woning optimaal geïnspireerd door de watertoren”, stelt de jury.

Eenheid bestaand en nieuw
De toren aan de Amsterdamsestraatweg deed dienst tot 1986 en kwam toen in particulier bezit. In 1991 is de begane grond verbouwd tot kantoor en de erboven gelegen verdieping tot woonruimte. In 2012 kocht een particulier de inmiddels vervallen toren; vijf jaar later startte de herbestemming naar ontwerp van Zecc. Eind 2022 werd de herbestemde toren opgeleverd.

In de voet van de toren liggen drie studio’s en op de begane grond bevindt zich een verhuurbare ruimte. In het voormalige reservoir is over zes verdiepingen een exclusieve woning gerealiseerd. “De watertoren is overal in de woning aanwezig, omgekeerd komt de woning op treffende wijze in het uiterlijk van de watertoren tot uitdrukking”, schrijft de jury in haar rapport. “Enkele prominente, met veel zorg ingepaste elementen in het exterieur geven blijk van de nieuwe functie. De architectuur van het bestaande gebouw en de nieuwe toevoegingen vormen samen een intrigerende nieuwe eenheid.”

Respectvol en vakkundig
Volgens de jury is de toren met veel respect behandeld en zijn de door de tand des tijds aangetaste elementen met zorg gerestaureerd. De sterk beschadigde schil is door vakbekwame ambachtslieden gerestaureerd en scheepsbouwers hebben de staalconstructie en het reservoir onder handen genomen. De reservoirwand met zijn gebruikssporen bepaalt mede het karakter van vrijwel elke ruimte van de woning.

Het van buitenaf meest sprekende onderdeel van de herbestemming is het enorme venster, dat is gecreëerd. De door Corten-staal omkaderde uitsnede in de gevel en het reservoir is – in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en welstand – gemaakt met het oog op daglicht in het interieur en uitzicht op de Dom. De studio’s hebben elk een geheel te openen pui met vergelijkbaar Corten-stalen kader.

Herkenningspunt
De watertoren aan de Amsterdamsestraatweg is gebouwd in opdracht van de Utrechtse Waterleiding Maatschappij en werd in 1918 in gebruik genomen. De 43,5 m hoge toren is voorzien van een hangbodemreservoir met een inhoud van 1.000 m³. Architectonische overwegingen speelden een grote rol bij het ontwerp door Willem Karel de Wijs en de bouw. In Utrecht stonden al drie watertorens, die rond 1900 gebouwd werden. De prominente situering aan de belangrijke uitvalsweg en de discussie over de architectuur van watertorens in het stadsbeeld waren aanleiding voor een meer esthetische benadering, met een slank silhouet, voor de nieuwe toren.

Gedurende het proces bleek een platte afdekking geen bevredigend beeld op te leveren, waardoor, ondanks aanmerkelijk hogere kosten, werd gekozen voor een hoge spitse kap. Daarmee verkreeg de toren het kenmerkende silhouet dat nog altijd een herkenningspunt aan de Amsterdamsestraatweg vormt en, zo merkt de jury van de Watertorenprijs op, in de recente transformatie ongewijzigd bleef. “Aan het uiterlijk van het landmark is een betekenisvolle laag toegevoegd”, aldus het juryrapport.

Watertorenprijs
Het is niet de eerste Nationale Watertorenprijs die naar een door Zecc herbestemde toren gaat. Het architectenbureau maakte ook het ontwerp voor de transformaties van de watertorens die wonnen in 2017 (’s-Hertogenbosch), 2014 (Sint Jansklooster) en 2004 (Soest). De Nationale Watertorenprijs wordt sinds 1994 gegeven aan de eigenaar die recent de beste herbestemming realiseerde.

Trefwoorden

watertoren utrecht herbestemming nationale watertorenprijs zecc architecten nederlandse watertoren stichting transformatie

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	10 nieuwe steden dinsdag, 9 september
3	Bouwend Nederland: ‘Er komt een groot tekort aan bouwers’ dinsdag, 9 september
4	Rijksbouwmeester: tijd van nieuwe steden bouwen ligt achter ons maandag, 8 september
5	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Exclusieve woning over zes verdiepingen in een watertoren

12 december 2022

Zecc presenteert herbestemde watertoren

6 maart 2015

Watertoren getransformeerd tot uitkijktoren

29 april 2014

Gemeentehuis Renswoude gerenoveerd en uitgebreid met nieuwbouw van CLT

17 juli 2023

Verbouwing watertoren Rotsoord gestart

29 oktober 2014

Kleurrijke woontorens door Arons en Gelauff op campus De Kwekerij

6 oktober 2023

BOEi koopt kerk en watertoren van Dijk en Duin

18 februari 2015

Eerste woongebouw in Utrechtse wijk Cartesius opgeleverd

16 mei 2023

Nieuwe bestemming voor Groningse watertoren

10 juni 2013

Herbestemming van NYMA-watertoren in Nijmegen gestart

15 augustus 2024

Watertoren Bussum duurzaamste gebouw

21 maart 2011

Zecc Architecten werkt in een zelf ontworpen en ontwikkeld gebouw

3 februari

Studioschaeffer verbouwt watertoren

1 september 2010

Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc

26 januari 2023

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september 2023

Woningbouwproject Het Eiland in Meerstad opgeleverd

10 augustus 2022

Zecc, Jasper Smits en Lindeloof ontwerpen woonblok bij oude scheepswerf Krimpen aan den IJssel

19 mei 2022

Transformatie De Vasim tot multifunctioneel gebouw afgerond

20 december 2023

Zecc Architecten presenteert ontwerp voor renovatie De Vasim

29 november 2021

Kade Noord in Zutphen door KCAP en Zecc Architecten afgerond

2 november 2021

Zecc Architecten presenteert tijdelijke huisvesting Tweede Kamer

2 september 2021

Zecc plaatst witte accenten in het Utrechtse Rijnvliet

30 augustus 2021

Jongenspatronaat Tiel getransformeerd tot woon-zorggebouw

3 juni 2021

Parkeergebouw van Zecc is herkenningspunt voor Leidsche Rijn Centrum

7 januari 2021

Zecc uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Arbeiderswoning met stalen gezicht

14 oktober 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

JKMM Architects wint prijsvraag voor nieuw architectuur- en designmuseum Helsinki

12 september, 3:10

Het bureau werd bij de anonieme prijsvraag geselecteerd uit liefst 624 inzendingen. Het gebouw moet vanaf 2030 een nieuw herkenningspunt worden voor de Eteläsatama-haven in het zuiden van de stad.

Behandelcentrum van atelier PRO is poortgebouw voor wijk

12 september, 2:15

Nieuw gebouw voor Eijkman Kliniek in Nijkerk is ontworpen door atelier PRO.

Wij Maken Nederland organiseert verkiezingsdebat over nieuwe Nota Ruimte

12 september, 1:31

Op maandag 6 oktober organiseert het onafhankelijk netwerk van stad- en landmakers Wij Maken Nederland een verkiezingsdebat over de Nota Ruimte.

Natrufied Architecture wint prijsvraag voor biobased geluidsscherm

12 september, 11:51

Het ontwerp Zacht Zicht werd gekozen uit negentien inzendingen voor de Start-up Challenge 2025. Het scherm bestaat uit een houten draagstructuur, waarin vezelgewassen zijn verwerkt.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

12 september, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.