Voormalige situatie

Historische beeld

Watertoren Amsterdamsestraatweg, 1920

Historische beeld

Detail raam appartementen

Plattegronden

Doorsnede A-A

Doorsnede B-B

Situatie

Voormalige situatie

Historische beeld

Watertoren Amsterdamsestraatweg, 1920

Historische beeld

Detail raam appartementen

Plattegronden

Doorsnede A-A

Doorsnede B-B

Situatie

Exclusieve woning over zes verdiepingen in een watertoren

12 december 2022, 16:49

Na jaren van leegstand heeft de watertoren aan de Amsterdamsestraatweg in Utrecht een nieuwe bestemming gekregen. In 2012 kocht een particulier het vervallen rijksmonument; Zecc Architecten kreeg de opdracht voor het ontwerp van de transformatie tot exclusief woonhuis over zes verdiepingen (in het voormalig waterreservoir), drie appartementen (in het onderste deel van de toren) en een commerciële ruimte op de begane grond.

De uitdaging voor het ontwerp, zo meldt Zecc, lag in het maken van goede daglichtopeningen, een mooie buitenruimte met uitzicht op de Dom en een goede ontsluiting met lift en veilig trappenhuis. Het architectenbureau heeft de ingrepen zorgvuldig ingepast in de Amsterdamse School-architectuur van het ruim 100 jaar oude monument.

Studio’s
In het onderste gedeelte van de watertoren, van de eerste tot en met de derde verdieping, zijn drie identieke studio-appartementen gerealiseerd op de bestaande verdiepingsvloeren. Het karakter van het stoere metselwerk en de houten of betonnen balken is hier zoveel mogelijk behouden. Er was voldoende hoogte op deze lagen voor het realiseren van een compact volume, met op de insteekvloer een slaapvertrek en in de onderzijde keuken, badkamer en (lift)schacht.

Vanuit de lift stap je direct in het appartement: een oplossing die een exclusief gevoel geeft en tegelijk ruimtebesparend is. Voor de studio-appartementen zijn drie grote openingen in de gevel gemaakt, als een nieuwe ‘tijdlaag’. De openingen zijn voorzien van stalen vouwpuien in een Corten-stalen kader. Als de pui volledig is geopend, heeft de woning een compacte loggia als buitenruimte.

Licht en warm
Bovenin de watertoren, in het voormalige waterreservoir, is een woning van 400 m2 over zes bouwlagen gerealiseerd. De woning begint op de vierde verdieping, op wat ooit de betonnen lekvloer was. Hier bevindt zich de entree en toegang tot een eigen lift. De onderzijde van het waterreservoir, gemaakt van plaatstaal met grove klinknagels, is hier goed zichtbaar. De warme roestkleur en het opnieuw zichtbaar gemaakte metselwerk zijn gecombineerd nieuwe ingrepen in wit en notenhout, wat zorgt voor even lichte als warme entree tot de woning.

Naar boven toe zijn onderin de meer besloten functies gelegd zoals logeerkamers, ontspanningsruimte en bergruimte. Verder naar boven opent de ruimte zich steeds meer en ontstaat er een spectaculaire opeenvolging van vloeren, vides en uitzichten, legt Zecc uit. Overal binnen de woning zijn de roestkleurige stalen wanden van het vat zichtbaar. Zij geven samen met de gevlinderde betonvloer een zowel warm als industrieel karakter aan de woning. Ook hier zijn steeds de nieuwe ingrepen uitgevoerd in notenhout en witte, strakke volumes.

Van besloten naar open
Na de entree stap je via de hangende trap door een insnede in het vat naar de vijfde verdieping, waar zich een vrije ruimte bevindt in de ronde onderkant van het vat. Hier is plek voor zakelijke presentaties, filmvertoningen of bijvoorbeeld een huisconcert. In de ruimte is geen directe toetreding van daglicht, maar via de nieuwe houten trap valt natuurlijk licht van bovenaf naar binnen.

De zesde verdieping omvat drie logeervertrekken met bijbehorende voorzieningen. Hier worden de insnedes in het vat, die zorgen voor daglicht, groter en wordt de relatie met de omgeving en het uitzicht sterker. Er is op verschillende manieren omgegaan met de openingen in het vat, waardoor elke ruimte en functie een passende beleving van het daglicht en de omgeving kent.

Bij de onderste slaapvertrekken is het staal ingesneden en weggevouwen richting de bestaande openingen in de metselwerkgevel. Hierdoor wordt je blik gericht, valt strijklicht naar binnen en blijft door de relatief kleine insnijdingen het karakter van het vat behouden.

Uitzicht met loggia
De zevende verdieping biedt als geheel plaats aan de hoofdslaapkamer met badruimte en kledingkamer. Hier is gekozen om een spectaculair uitzicht te geven op de (ontwakende) stad bij opkomende zon en de Domtoren in het centrum van Utrecht, zegt Zecc. Daartoe is een grote opening gemaakt in het vat en het metselwerk van de buitengevel.

Een loggia versterkt het contact met buiten. De oorspronkelijke verticale raamstroken in de buitengevel lopen als herinnering door over de gevel. De inrichting met notenhouten accenten, planten en stoffering waarborgt hier de warme, huiselijke sfeer die hoort bij een woning. De verlichting is ingezet om dit te versterken en is geheel regelbaar naar behoefte van de persoon en het moment.

Keuken en woonkamer
Op de achtste verdieping bevindt zich de woonkeuken. Hier zijn grote sparingen in het vat en vergrootte ramen in de gevel gemaakt. Ze zorgen voor veel daglicht, zijn functioneel als zitje, bieden extra bergruimte en werken als prachtige kadrering van de omgeving. Een grote vide biedt zicht op de fenomenale kapconstructie. Ook is er een ruimtelijke verbinding gemaakt met de woonkamer op de negende verdieping. In de inrichting is wederom gebruik gemaakt van notenhouten accenten, kleurrijke stoffering van de meubels en groen.

Op de negende verdieping heeft het architectenbureau, onder de hoge kapconstructie van staal en hout, rondom panoramaramen gemaakt voor uitzicht naar alle zijden. De nieuwe woonkamervloer is op een hoogte aangebracht zodat je zittend de horizon kan zien en uitzicht hebt over de stad. Het ronde eiland van los meubilair versterkt dit gevoel en schept in de grote ruimte toch een zekere mate van huiselijkheid.

Net als op andere lagen in de toren is de sfeer stoer en industrieel en tegelijkertijd huiselijk en intiem. De basis van de materiaalkeuze was al aanwezig: de warme kleur en textuur van het metselwerk, antracietkleurige stalen kozijnen, het geroeste vat van genageld plaatstaal en de lichtgrijze stalen spanten van de kapconstructie. Dit is aangevuld met betonnen vloeren, witte binnenwanden en warme notenhouten accenten in de vloeren, wanddelen en het meubelwerk. In het losse interieur is dit palet aangevuld met natuurlijke en aardse kleuren.

Uitbreiding
In de toekomst komt op de begane grond een commerciële functie zoals koffiebar of barbershop. De toren wordt op die manier ook voor publiek toegankelijk gemaakt. Aan de achterzijde, nu een braakliggend terrein aan de Hyacintstraat, komen compacte woningen en een gebouwde parkeervoorziening. Daarmee wordt het stedenbouwkundig bouwblok afgehecht en blijft de watertoren als vrijstaand monument de identiteit van de Amsterdamsestraatweg bepalen.

Trefwoorden

woonhuis herbestemming watertoren industrieel erfgoed transformatie rijksmonument utrecht appartement

1	VDL en Marco Vermeulen presenteren plan ringvormig gebouw Eindhoven maandag, 27 maart
2	Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap vrijdag, 24 maart
3	Boskalis en De Vries & van de Wiel realiseren contouren Buiteneiland donderdag, 23 maart
4	Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend donderdag, 23 maart
5	Plan Sample gekozen voor blokken met 357 woningen Buiksloterham maandag, 27 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Zecc presenteert herbestemde watertoren

Woningbouwproject Het Eiland in Meerstad opgeleverd

Zecc, Jasper Smits en Lindeloof ontwerpen woonblok bij oude scheepswerf Krimpen aan den IJssel

Zecc Architecten presenteert ontwerp voor renovatie De Vasim

Lichte en ruimtelijke gezinswoning achter terughoudende gevel

Kade Noord in Zutphen door KCAP en Zecc Architecten afgerond

Transformatie van Defensie-Eiland in Woerden afgerond

Zecc Architecten presenteert tijdelijke huisvesting Tweede Kamer

Zecc plaatst witte accenten in het Utrechtse Rijnvliet

Jongenspatronaat Tiel getransformeerd tot woon-zorggebouw

Oudste textielfabriek Tilburg wordt Duveldorp

Parkeergebouw van Zecc is herkenningspunt voor Leidsche Rijn Centrum

Zecc uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2020

Arbeiderswoning met stalen gezicht

Verbouwing watertoren Rotsoord gestart

BOEi koopt kerk en watertoren van Dijk en Duin

Watertoren getransformeerd tot uitkijktoren

Nieuwe bestemming voor Groningse watertoren

Andere nieuwsberichten

MVRDV wint prijsvraag campus voor kunstmatige intelligentie Heilbronn

Gisteren, 16:54

De Duitse stad krijgt een opvallende cirkelvormige campus met functies bedrijven, laboratoria en een innovatiecentrum voor starters. Met het cirkelvormige masterplan wil MVRDV de campus positioneren als internationaal toonaangevend.

Rotterdam gaat aan de slag met stadionloos Feyenoord City 2.0

Gisteren, 15:44

In het nieuwe plan blijft de bouw van duizenden woningen een belangrijke pijler, schrijft het stadsbestuur aan de gemeenteraad.

Diep winkelpand vervangen door woningen rond een hofje

Gisteren, 14:40

Aan de Woenselse Markt in Eindhoven is een door Houben / Van Mierlo ontworpen gebouw met 21 woningen opgeleverd. Het gebouw vervangt een winkelpand, dat net als de meeste panden in de directe omgeving een grote diepte had.

Rijksvastgoedbedrijf gaat grotere rol spelen bij aanpak woon- en stikstofcrisis

Gisteren, 11:16

Om dat voor elkaar te krijgen zet het Rijksvastgoedbedrijf een eigen ontwikkeleenheid op, gaat het vaker grond aankopen om boerenbedrijven te helpen met verhuizen vanwege stikstof, en verkoopt het niet langer standaard al het overtollig vastgoed.

Arnhem mag bouwen in uiterwaarden van Nederrijn

13 minuten geleden

Arnhem mag maximaal 430 woningen bouwen in de uiterwaarden van de Nederrijn, heeft de Raad van State bepaald.

CDA: geef kolencentrales nieuw leven in energietransitie

Gisteren, 10:07

Het kabinet moet de vier kolencentrales ook na 2030, wanneer het stoken van kolen voor stroom wordt verboden, gebruiken voor het opwekken van energie, vindt het CDA.

Bomenkompas moet wijk voor hooikoortspatiënten aangenamer maken

Gisteren, 09:29

Bij het inrichten van straten is het belangrijk om niet te veel bomen neer te zetten die allergische reacties kunnen oproepen bij hooikoortspatiënten, stelt het LUMC.

Duurzame energiesector wil planmatige vergroening huizen

28 maart, 10:26

Door wijk voor wijk gestructureerd huizen te verduurzamen kan Nederland op efficiëntere wijze energie besparen, meent de NVDE.

College van Rijksadviseurs: kijk voor ruimtelijke investeringen naar 2100

28 maart, 9:32

Zeespiegelstijging, klimaatverandering en demografische ontwikkeling vereisen juist na 2050 een ‘fundamenteel andere benadering’, schrijft het CRa.

Adviesraden: overheid geeft niet genoeg aandacht aan zwakke regio

27 maart, 4:19

De inwoners van zulke gebieden ‘voelen zich niet gezien, laat staan begrepen’ en daar hebben ze ‘alle reden toe’, aldus onder meer de Raad voor de Leefomgeving.

Ga naar het nieuws-archief