Stadhuis Leiden, doorsnede

Stadhuis Leiden, doorsnede zonder dak

Stadhuis Leiden, plattegrond 0

Stadhuis Leiden, plattegrond 1

Stadhuis Leiden, plattegrond 2

Stadhuis Leiden, plattegrond 3

Stadhuis Leiden, plattegrond 4

Stadhuis Leiden, plattegrond 5

Stadhuis Leiden, plattegrond 6

Stadhuis Leiden, dak

Stadhuis Leiden, vloeren stadsfoyer

Stadhuis Leiden, vloeren breakout

Stadhuis Leiden, doorsnede

Stadhuis Leiden, doorsnede zonder dak

Stadhuis Leiden, plattegrond 0

Stadhuis Leiden, plattegrond 1

Stadhuis Leiden, plattegrond 2

Stadhuis Leiden, plattegrond 3

Stadhuis Leiden, plattegrond 4

Stadhuis Leiden, plattegrond 5

Stadhuis Leiden, plattegrond 6

Stadhuis Leiden, dak

Stadhuis Leiden, vloeren stadsfoyer

Stadhuis Leiden, vloeren breakout

Stadhuis Leiden vernieuwd met gelaagde historie als referentiepunt

9 november 2022, 11:06

Het stadhuis van Leiden is gerenoveerd en verduurzaamd naar een ontwerp van Office Winhov en Studio Linse. Het gebouw is aangepast aan de nieuwe werkwijze van de organisatie, waarbij de ontwerpcombinatie het historisch monument zijn oorspronkelijke allure heeft teruggegeven. Voor het binnenhof maakte H+N+S Landschapsarchitecten een nieuw tuinontwerp.

Al sinds de veertiende eeuw heeft Leiden haar stadhuis aan de Breestraat, maar het gebouw heeft is in de loop der eeuwen niet hetzelfde gebleven. Meermaals werd het pand door branden getroffen en uiteindelijk legde in 1929 een brand het gehele complex in de as. De renaissancistische gevel uit circa 1595, gebaseerd op ontwerpen van bouwmeester Lieven de Key, werd hersteld; achter de voorgevel verscheen een compleet nieuw gebouw.

Modern gebouw
Na het winnen van de prijsvraag heeft architect C.J. Blaauw achter de gevel een coherent en modern gebouw met een betonnen casco ontworpen. Zijn ontwerp uit 1935 ging uit van een traditionele tweehovenstructuur, waarbij hij echter het buitenste hof letterlijk opende naar de stad. Verder verzelfstandigde Blaauw elke vleugel tot een gebouw en bracht zo het geheel terug tot de proporties van het historisch centrum.

De buitenzijde van het betonnen casco kreeg een traditionalistische baksteengevel, waardoor het nieuwe gebouw een relatie aanging met zowel de bestaande voorgevel als de omgeving, waarin eveneens baksteen domineerde. Het interieur kreeg een rijke bekleding met marmeren vloeren en lambriseringen, stucwerkplafonds, parketvloeren, wanden met houten inlegwerk, et cetera.

Blaauw bracht door middel van de materialen en afwerkingen een hiërarchie aan in de ruimten van het stadhuis. Na het overlijden van Blaauw in 1947 maakte zijn opvolger H. T. Zwiers het interieur af. Die koos voor een terughoudender benadering met een afwijkend materialenpalet maar paste wel veel decoratie toe. Een voorbeeld daarvan is het inlegwerk van M. C. Escher in de houten lambriseringen, zo vertellen Office Winhov en Studio Linse.

Grootschalige vernieuwing
Na jaren van intensief gebruik en diverse kleinere aanpassingen is een renovatie nodig, waartoe het stadhuis in 2020 de deuren heeft gesloten. In het ontwerp voor de verbouwing hebben Office Winhov en Studio Linse de gelaagde geschiedenis van het pand en met name het ontwerp van Blaauw als referentiepunt genomen. Het ontwerpteam heeft, in de geest van Blaauw, het stadhuis tot een plek willen maken waar de Leidenaren graag komen.

Daarnaast moest het gebouw worden verduurzaamd, alle installaties dienden te worden vernieuwd en de gemeentelijke organisatie moest er op eigentijdse wijze kunnen werken. Naast de ingrijpende renovatie is dan ook de functiebepaling van alle ruimten volledig op de schop gegaan, leggen Office Winhov en Studio Linse uit.

Voortbouwen
In de bestaande ruimten zijn latere toevoegingen weggehaald; in nieuwe ruimten heeft het ontwerpteam gekozen voor een materialenpalet dat aansluit bij de keuzes van Blaauw. Zo zijn nieuwe terrazzovloeren gemaakt als voortzetting van de bestaande marmervloeren, met lijnen in messing die de oorspronkelijke patronen in het marmer volgen.

Volgens de logica van Blaauw is de hiërarchie van de ruimten hersteld. Bijvoorbeeld hebben de formelere kamers nieuwe houten vloeren gekregen, in navolging van het idee uit de jaren dertig. Verder zoekt het nieuwe ontwerp aansluiting op de geschiedenis met bijvoorbeeld het behang, dat reageert op de originele lambrisering, en met het stucwerk waarin de proporties van de oorspronkelijke natuurstenen bekleding zijn doorgezet.

Werkplekken en publieksruimten
De ambtenaren hebben flexibele werkplekken gekregen op de zolders, waar het betonnen casco zichtbaar is gemaakt. Door verbetering van de akoestiek en het binnenklimaat, naast het terugbrengen van de oude allure, kunnen ruimten als de Trouwzaal en de Burgerzaal weer een representatieve en gastvrije rol spelen voor het publiek.

Voorts is nieuwe commissiekamer, een vergadercentrum en een stadsfoyer met nieuwe publieksontvangst gerealiseerd. De glazen overkapping van het binnenhof uit de jaren negentig, overbodig geworden na het verplaatsen van de publieksbalies naar het stadskantoor, is verwijderd. Dit binnenhof biedt plek aan een nieuwe tuin, ontworpen door H+N+S Landschapsarchitecten.

In het hart van de tuin staat een bloeiende tulpenboom – een kleine verwijzing naar de boom die Leidenaar Herman Boerhaave ooit plantte in de hortus botanicus. Het binnenhof vormt zo samen met het stadhuisplein de verbinding met het historisch centrum en de geschiedenis van Leiden.

Trefwoorden

studio linse leiden interieur binnentuin publiek gebouw stadhuis stadhuis leiden office winhov h+n+s landschapsarchitecten renovatie

1	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
2	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november
3	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
4	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
5	MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne woensdag, 29 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnaars ARC22 Awards bekendgemaakt

3 november 2022

Verbouwing en verduurzaming stadhuis Leiden gestart

4 februari 2020

Structuurontwerp Leidse stadhuis vastgesteld

20 december 2017

Office Winhov verkozen tot Architect van het Jaar 2023

8 november

Lingotto presenteert plannen herontwikkeling Honigcomplex in Nijmegen

24 oktober 2022

Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2022 bekend

3 oktober 2022

RED Company ontwikkelt duurzame wijk rond IBM-kantoor in Amsterdam

14 maart 2022

Awards

Office Winhov

1 september

Feestelijke 'opening' voor gerenoveerd Amstelstation

25 oktober 2021

Verbouwing historische panden tot Nationaal Holocaust Museum van start

27 augustus 2021

Woongebouw uit vier 'palazzi' voor Amstelkwartier

1 februari 2021

1.500 woningen en 220 meter hoge toren op Codrico-terrein Katendrecht

2 december 2020

Trippenhuiscomplex uitgeroepen tot Interieur van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Rijnlandse Architectuur Prijs voor Meelfabriek en Watertoren Bollenstreek

13 oktober

Office Winhov – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs

28 september 2020

Architecten voor nieuwbouw van Defensie in Leusden geselecteerd

20 september 2022

Hedendaagse parkbruggen geënt op historie landgoed Windesheim

20 januari 2022

Gouden Piramide 2020 voor gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum

8 oktober 2021

De Nieuwe Verbinding N69 ingepast in natuurlijk landschap

19 oktober 2021

Office Winhov herstelt verzekeringsbank Arthur Staal in oude luister

7 december 2022

Voormalig ontleedkundig laboratorium Amsterdam getransformeerd tot vijfsterrenhotel

1 maart

Toon alles

Gerelateerde video's

Office Winhov

Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023

Andere nieuwsberichten

Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards

Gisteren, 17:01

Maar liefst tien Nederlandse architectenbureaus zijn in de prijzen gevallen bij de eerste editie van de Archello Awards.

AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen

Gisteren, 16:19

Er komen 190 woningen en verschillende werk- en maatschappelijke voorzieningen. Een deel van de oorspronkelijke bebouwing op het fabrieksterrein blijft staan, daaromheen worden nieuwe woningen gebouwd.

Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022

Gisteren, 13:54

Architecten zijn iets positiever over het aantal nieuwe opdrachten en hun omzet. De werkvoorraad ligt, ondanks een stijging ten opzichte van eerder dit jaar, nog altijd ruim onder het niveau van het voorjaar 2022.

Woongebouw De Rijp wint BLAStprijs 2023

Gisteren, 11:20

De jury riep het gebouw, een ontwerp van DAT (De Architectenwerkgroep Tilburg), unaniem uit tot winnaar. Heilig Hartkerk/Heilig Harthof aan de Baronielaan door Architecten HMV kreeg een eervolle vermelding.

750 jaar Amsterdam wordt in 2025 gevierd op autoloze A10

35 minuten geleden

Het idee voor de viering op de A10 is bedacht door een groep van ruim honderd Amsterdammers.

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

Gisteren, 12:23

Staat het model van de aloude ‘starchitect’ nog overeind, zijn de hedendaagse voorbeeldarchitecten diverser qua afkomst, gender en andere aspecten, of halen we de inspiratie meer uit het collectief en samenwerking?

Chinees Evergrande krijgt onverwacht extra tijd voor reddingsplan

Gisteren, 10:17

De rechter in Hongkong stelde een deadline daarvoor maandag uit tot 29 januari.

Zeeland wil meer grip op uitbreidingsplannen recreatiesector

1 december, 2:46

In de kustzone van de provincie zijn tussen 2018 en 2022 de meeste vakantiewoningen in heel het land gebouwd.

Portaal en AM slaan handen ineen voor krachtige wijken in regio Utrecht

1 december, 10:53

Gebiedsontwikkelaar AM en woningcorporatie Portaal sluiten intentieovereenkomst voor langjarige samenwerking bij ontwikkeling van krachtige wijken in regio Utrecht.