Stadhuis Leiden, doorsnede

Stadhuis Leiden, doorsnede zonder dak

Stadhuis Leiden, plattegrond 0

Stadhuis Leiden, plattegrond 1

Stadhuis Leiden, plattegrond 2

Stadhuis Leiden, plattegrond 3

Stadhuis Leiden, plattegrond 4

Stadhuis Leiden, plattegrond 5

Stadhuis Leiden, plattegrond 6

Stadhuis Leiden, dak

Stadhuis Leiden, vloeren stadsfoyer

Stadhuis Leiden, vloeren breakout

Stadhuis Leiden vernieuwd met gelaagde historie als referentiepunt

9 november 2022, 11:06

Het stadhuis van Leiden is gerenoveerd en verduurzaamd naar een ontwerp van Office Winhov en Studio Linse. Het gebouw is aangepast aan de nieuwe werkwijze van de organisatie, waarbij de ontwerpcombinatie het historisch monument zijn oorspronkelijke allure heeft teruggegeven. Voor het binnenhof maakte H+N+S Landschapsarchitecten een nieuw tuinontwerp.

Al sinds de veertiende eeuw heeft Leiden haar stadhuis aan de Breestraat, maar het gebouw heeft is in de loop der eeuwen niet hetzelfde gebleven. Meermaals werd het pand door branden getroffen en uiteindelijk legde in 1929 een brand het gehele complex in de as. De renaissancistische gevel uit circa 1595, gebaseerd op ontwerpen van bouwmeester Lieven de Key, werd hersteld; achter de voorgevel verscheen een compleet nieuw gebouw.

Modern gebouw
Na het winnen van de prijsvraag heeft architect C.J. Blaauw achter de gevel een coherent en modern gebouw met een betonnen casco ontworpen. Zijn ontwerp uit 1935 ging uit van een traditionele tweehovenstructuur, waarbij hij echter het buitenste hof letterlijk opende naar de stad. Verder verzelfstandigde Blaauw elke vleugel tot een gebouw en bracht zo het geheel terug tot de proporties van het historisch centrum.

De buitenzijde van het betonnen casco kreeg een traditionalistische baksteengevel, waardoor het nieuwe gebouw een relatie aanging met zowel de bestaande voorgevel als de omgeving, waarin eveneens baksteen domineerde. Het interieur kreeg een rijke bekleding met marmeren vloeren en lambriseringen, stucwerkplafonds, parketvloeren, wanden met houten inlegwerk, et cetera.

Blaauw bracht door middel van de materialen en afwerkingen een hiërarchie aan in de ruimten van het stadhuis. Na het overlijden van Blaauw in 1947 maakte zijn opvolger H. T. Zwiers het interieur af. Die koos voor een terughoudender benadering met een afwijkend materialenpalet maar paste wel veel decoratie toe. Een voorbeeld daarvan is het inlegwerk van M. C. Escher in de houten lambriseringen, zo vertellen Office Winhov en Studio Linse.

Grootschalige vernieuwing
Na jaren van intensief gebruik en diverse kleinere aanpassingen is een renovatie nodig, waartoe het stadhuis in 2020 de deuren heeft gesloten. In het ontwerp voor de verbouwing hebben Office Winhov en Studio Linse de gelaagde geschiedenis van het pand en met name het ontwerp van Blaauw als referentiepunt genomen. Het ontwerpteam heeft, in de geest van Blaauw, het stadhuis tot een plek willen maken waar de Leidenaren graag komen.

Daarnaast moest het gebouw worden verduurzaamd, alle installaties dienden te worden vernieuwd en de gemeentelijke organisatie moest er op eigentijdse wijze kunnen werken. Naast de ingrijpende renovatie is dan ook de functiebepaling van alle ruimten volledig op de schop gegaan, leggen Office Winhov en Studio Linse uit.

Voortbouwen
In de bestaande ruimten zijn latere toevoegingen weggehaald; in nieuwe ruimten heeft het ontwerpteam gekozen voor een materialenpalet dat aansluit bij de keuzes van Blaauw. Zo zijn nieuwe terrazzovloeren gemaakt als voortzetting van de bestaande marmervloeren, met lijnen in messing die de oorspronkelijke patronen in het marmer volgen.

Volgens de logica van Blaauw is de hiërarchie van de ruimten hersteld. Bijvoorbeeld hebben de formelere kamers nieuwe houten vloeren gekregen, in navolging van het idee uit de jaren dertig. Verder zoekt het nieuwe ontwerp aansluiting op de geschiedenis met bijvoorbeeld het behang, dat reageert op de originele lambrisering, en met het stucwerk waarin de proporties van de oorspronkelijke natuurstenen bekleding zijn doorgezet.

Werkplekken en publieksruimten
De ambtenaren hebben flexibele werkplekken gekregen op de zolders, waar het betonnen casco zichtbaar is gemaakt. Door verbetering van de akoestiek en het binnenklimaat, naast het terugbrengen van de oude allure, kunnen ruimten als de Trouwzaal en de Burgerzaal weer een representatieve en gastvrije rol spelen voor het publiek.

Voorts is nieuwe commissiekamer, een vergadercentrum en een stadsfoyer met nieuwe publieksontvangst gerealiseerd. De glazen overkapping van het binnenhof uit de jaren negentig, overbodig geworden na het verplaatsen van de publieksbalies naar het stadskantoor, is verwijderd. Dit binnenhof biedt plek aan een nieuwe tuin, ontworpen door H+N+S Landschapsarchitecten.

In het hart van de tuin staat een bloeiende tulpenboom – een kleine verwijzing naar de boom die Leidenaar Herman Boerhaave ooit plantte in de hortus botanicus. Het binnenhof vormt zo samen met het stadhuisplein de verbinding met het historisch centrum en de geschiedenis van Leiden.

Trefwoorden

studio linse leiden interieur binnentuin publiek gebouw stadhuis stadhuis leiden office winhov h+n+s landschapsarchitecten renovatie

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
4	Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op maandag, 13 oktober
5	ECHO Urban Design en Studio RAP maken winnend ontwerp voor herontwikkeling in Vlissingen donderdag, 9 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnaars ARC22 Awards bekendgemaakt

3 november 2022

Verbouwing en verduurzaming stadhuis Leiden gestart

4 februari 2020

Structuurontwerp Leidse stadhuis vastgesteld

20 december 2017

Office Winhov verkozen tot Architect van het Jaar 2023

8 november 2023

Lingotto presenteert plannen herontwikkeling Honigcomplex in Nijmegen

24 oktober 2022

Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2022 bekend

3 oktober 2022

RED Company ontwikkelt duurzame wijk rond IBM-kantoor in Amsterdam

14 maart 2022

Office Winhov

1 september 2023

Feestelijke 'opening' voor gerenoveerd Amstelstation

25 oktober 2021

Verbouwing historische panden tot Nationaal Holocaust Museum van start

27 augustus 2021

Woongebouw uit vier 'palazzi' voor Amstelkwartier

1 februari 2021

Terugluisteren: Jan Peter Wingender in Nooit Meer Slapen

5 januari 2024

1.500 woningen en 220 meter hoge toren op Codrico-terrein Katendrecht

2 december 2020

Trippenhuiscomplex uitgeroepen tot Interieur van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Rijnlandse Architectuur Prijs voor Meelfabriek en Watertoren Bollenstreek

13 oktober 2023

Office Winhov – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs

28 september 2020

Architectenweb organiseert Avond met Office Winhov

17 juli 2024

Architecten voor nieuwbouw van Defensie in Leusden geselecteerd

20 september 2022

Hedendaagse parkbruggen geënt op historie landgoed Windesheim

20 januari 2022

Gouden Piramide 2020 voor gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum

8 oktober 2021

De Nieuwe Verbinding N69 ingepast in natuurlijk landschap

19 oktober 2021

Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna

14 mei

Office Winhov herstelt verzekeringsbank Arthur Staal in oude luister

7 december 2022

Voormalig ontleedkundig laboratorium Amsterdam getransformeerd tot vijfsterrenhotel

1 maart 2023

Toon alles

Gerelateerde video's

Office Winhov

Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023

Avond met Office Winhov

Andere nieuwsberichten

David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid

Gisteren, 16:04

Het duurzame kantoorproject Orchard van David Chipperfield Architects is de meest recente toevoeging aan de ontwikkeling van de wijk Nieuw Zuid aan de Antwerpse Schelde.

Daan Zandbelt wordt nieuwe Spoorbouwmeester

Gisteren, 14:31

Per 1 januari volgt hij Marianne Loof op in die rol. Zandbelt is partner bij architectenbureau De Zwarte Hond en was van 2016 tot 2020 Rijksadviseur Stad en Infrastructuur.

Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid

Gisteren, 11:58

Het bestaande gebouw is naar ontwerp van Office Winhov zoveel mogelijk gerestaureerd, nieuwe toevoegingen zijn zichtbaar gemaakt door hedendaagse materialen en proporties.

Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam

Gisteren, 10:00

Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.

Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025

Gisteren, 15:19

De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.

Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder

Gisteren, 10:49

De vrije sector huurmarkt zit nog altijd ‘compleet op slot’, meldt woningplatform Pararius op basis van cijfers over het derde kwartaal.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

14 oktober, 2:42

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

14 oktober, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.