Windturbine biedt mogelijkheid ontwerpintegratie

9 juni 2005, 15:36

Kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving staan in het middelpunt van de belangstelling. De verwachting is dat deze turbines over enkele jaren op een rendabele manier elektriciteit op kunnen wekken. Naast dit duurzaamheidsaspect bieden enkele typen kleine windturbines de mogelijkheid tot integratie in het bouwkundig ontwerp. Gert Harm ten Bolscher en Hans Vingerling vragen zich af of deze ontwikkeling een nieuwe uitdaging voor ontwerpteams vormt.

Iedereen kent de grote windturbines die elektriciteit opwekken. Nadeel van deze grote windturbines is dat het draagvlak voor plaatsing op het land minder wordt; het bekende 'not in my backyard syndroom' of ‘nimby-syndroom’. Verschillende eigenschappen zijn hieraan debet, zoals geluidsbelasting, beschaduwing, zichtbare aanwezigheid en visuele aantasting van het vrije landschap.

Opmerkelijk is dat er toch verschillende Nederlandse producenten bezig zijn met de ontwikkeling van kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving. Moet de benaming 'kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving' daarom gekarakteriseerd worden als een contradictio in terminis?

Samenspel
In het verleden was windenergie geïntegreerd in de samenleving. Denk maar aan de karakteristieke oude stads- of dorpsgezichten van enkele eeuwen geleden. Naast kerktorens bepaalden windmolens de contouren van de stad of het dorp. Op stadswallen stonden vaak meerdere exemplaren. Terwijl her en der verspreid tussen de woningen ook windmolens geplaatst waren.

Hadden onze voorouders geen last van het ‘nimby-syndroom’? Ze stonden er en begrippen als inspraakprocedures en bestemmingsplanwijzigingen moesten nog uitgevonden worden. Zonder de geschiedenis geweld aan te doen mogen we stellen dat benutting van windenergie algemeen geaccepteerd was. Misschien wel omdat de windmolens een direct nut hadden voor de omwonenden en de windmolens de maat van de gebouwde omgeving niet overschreden. Dankzij de windmolens konden allerlei agrarische producten bewerkt worden tot nuttige grondstoffen of hield men droge voeten.

In de tweede helft van de vorige eeuw werden links en rechts windturbines geplaatst. Vervolgens werden de windturbinefabrikanten gedwongen om mee te gaan in de ontwikkeling van groot, groter, grootst, oftewel van kiloWatts (kW) naar MegaWatts (MW). Een gevolg daarvan was dat het nauwelijks meer mogelijk was om de windturbines te laten exploiteren door de bewoners van het betreffende gebied; ze overschreden de ‘maat-van-de-omgeving’. Het is wellicht (te) kort-door-de-bocht geformuleerd, maar zouden deze ontwikkelingen niet een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het ontstaan van het ‘nimby-syndroom’? Kleinschalige windturbines bieden de mogelijkheid om windenergie weer een eigen plaats te geven in de omgeving waar mensen wonen en werken. Voorwaarde is dan wel dat de kleinschalige windturbines op een verantwoorde wijze geïntegreerd worden in de omgeving waar ze geplaatst worden. Dat vereist samenspel tussen planologen, stedenbouwkundigen, architecten en installatieadviseurs. In vergelijking met grote windturbines leveren de kleine windturbines voor de gebouwde omgeving weinig energie. De nieuwe grote windturbines hebben een vermogen in de ordegrootte van 1 tot 2 MW en een opbrengst van ca 2 tot 3 GWh per jaar.
Bron: cobouw

1	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
2	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 3 september
3	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
4	Tweede prijs voor ontwerp Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke en SteenhuisMeurs bij tender Tilburgse spoorzone woensdag, 3 september
5	's-Hertogenbosch selecteert acht ontwerpteams voor volgende ronde Citadelpoort woensdag, 3 september

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Strandhuisjes’ voor windenergie

17 maart 2009

Nieuwbouw windmolens groeit ondanks crisis

21 augustus 2009

Andere nieuwsberichten

NEXT architects ontwerpt onderwijs- en sportcomplex in nieuwe wijk Voorhout

1 uur geleden

Het gebouw gaat onderdak bieden aan twee basisscholen, een kinderdagverblijf, een sportzaal en de maatschappelijke voorzieningen voor de nieuwe wijk. Het complex wordt gerealiseerd van hout en andere biobased materialen, meldt NEXT.

D66 wil stad bouwen in nieuwe polder tussen Amsterdam en Almere

Gisteren, 14:36

IJstad, zoals D66 de nieuwe stad voorlopig heeft genoemd, moet ruimte bieden aan 60.000 woningen.

's-Hertogenbosch selecteert acht ontwerpteams voor volgende ronde Citadelpoort

Gisteren, 13:31

In het gebied ten noorden van de Citadel wil de gemeente 185 tot 200 woningen bouwen, een nieuw onderkomen voor Design Museum Den Bosch realiseren en een ‘oeverpark’ aanleggen. Ook moet er een nieuwe Lage Diezebrug komen.

Tweede prijs voor ontwerp Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke en SteenhuisMeurs bij tender Tilburgse spoorzone

Gisteren, 10:00

Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke (ADVMB), SteenhuisMeurs eindigden onlangs op de tweede plaats bij een tender voor de Tilburgse Spoorzone.

Kenniscentrum: veel studenten zoeken niet meer naar kamer

31 minuten geleden

Steeds minder studenten gaan op kamers, constateert Kences.

Ronald Schleurtholts gestart als hoogleraar Heritage & Design aan TU Delft

1 uur geleden

Met het oog op de klimaatdoelen bepleit de partner bij cepezed een herwaardering van alle bestaande gebouwen, ook de niet-monumenten.

Energiekosten huishoudens Randstad lager dan in rest van het land

Gisteren, 12:27

In Groningen betaalt een gezin gemiddeld 105 euro meer per maand aan energie dan een vergelijkbaar huishouden in Utrecht.

ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds

2 september, 11:58

Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.