Windturbine biedt mogelijkheid ontwerpintegratie

9 juni 2005, 15:36

Kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving staan in het middelpunt van de belangstelling. De verwachting is dat deze turbines over enkele jaren op een rendabele manier elektriciteit op kunnen wekken. Naast dit duurzaamheidsaspect bieden enkele typen kleine windturbines de mogelijkheid tot integratie in het bouwkundig ontwerp. Gert Harm ten Bolscher en Hans Vingerling vragen zich af of deze ontwikkeling een nieuwe uitdaging voor ontwerpteams vormt.

Iedereen kent de grote windturbines die elektriciteit opwekken. Nadeel van deze grote windturbines is dat het draagvlak voor plaatsing op het land minder wordt; het bekende 'not in my backyard syndroom' of ‘nimby-syndroom’. Verschillende eigenschappen zijn hieraan debet, zoals geluidsbelasting, beschaduwing, zichtbare aanwezigheid en visuele aantasting van het vrije landschap.

Opmerkelijk is dat er toch verschillende Nederlandse producenten bezig zijn met de ontwikkeling van kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving. Moet de benaming 'kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving' daarom gekarakteriseerd worden als een contradictio in terminis?

Samenspel
In het verleden was windenergie geïntegreerd in de samenleving. Denk maar aan de karakteristieke oude stads- of dorpsgezichten van enkele eeuwen geleden. Naast kerktorens bepaalden windmolens de contouren van de stad of het dorp. Op stadswallen stonden vaak meerdere exemplaren. Terwijl her en der verspreid tussen de woningen ook windmolens geplaatst waren.

Hadden onze voorouders geen last van het ‘nimby-syndroom’? Ze stonden er en begrippen als inspraakprocedures en bestemmingsplanwijzigingen moesten nog uitgevonden worden. Zonder de geschiedenis geweld aan te doen mogen we stellen dat benutting van windenergie algemeen geaccepteerd was. Misschien wel omdat de windmolens een direct nut hadden voor de omwonenden en de windmolens de maat van de gebouwde omgeving niet overschreden. Dankzij de windmolens konden allerlei agrarische producten bewerkt worden tot nuttige grondstoffen of hield men droge voeten.

In de tweede helft van de vorige eeuw werden links en rechts windturbines geplaatst. Vervolgens werden de windturbinefabrikanten gedwongen om mee te gaan in de ontwikkeling van groot, groter, grootst, oftewel van kiloWatts (kW) naar MegaWatts (MW). Een gevolg daarvan was dat het nauwelijks meer mogelijk was om de windturbines te laten exploiteren door de bewoners van het betreffende gebied; ze overschreden de ‘maat-van-de-omgeving’. Het is wellicht (te) kort-door-de-bocht geformuleerd, maar zouden deze ontwikkelingen niet een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het ontstaan van het ‘nimby-syndroom’? Kleinschalige windturbines bieden de mogelijkheid om windenergie weer een eigen plaats te geven in de omgeving waar mensen wonen en werken. Voorwaarde is dan wel dat de kleinschalige windturbines op een verantwoorde wijze geïntegreerd worden in de omgeving waar ze geplaatst worden. Dat vereist samenspel tussen planologen, stedenbouwkundigen, architecten en installatieadviseurs. In vergelijking met grote windturbines leveren de kleine windturbines voor de gebouwde omgeving weinig energie. De nieuwe grote windturbines hebben een vermogen in de ordegrootte van 1 tot 2 MW en een opbrengst van ca 2 tot 3 GWh per jaar.
Bron: cobouw

1	Woontorens The Grace worden lager dan gepland vrijdag, 26 april
2	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Strandhuisjes’ voor windenergie

17 maart 2009

Nieuwbouw windmolens groeit ondanks crisis

21 augustus 2009

Andere nieuwsberichten

Poppenhuizen voor kinderen met energiestofwisselingsziekte worden geveild

1 uur geleden

Met de veiling van de twintig poppenhuizen, ontworpen door gerenommeerde architectenbureaus, wil initiatiefnemer Peter Masselink aandacht genereren en geld binnenhalen voor een medicijn tegen energiestofwisselingsziektes.

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2024

2 uur geleden

Hebben jullie een woongebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2023 tot en met 31 augustus 2024 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2024! Deadline is 21 juni 2024.

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

26 april, 3:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

26 april, 1:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.