Windturbine biedt mogelijkheid ontwerpintegratie

9 juni 2005, 15:36

Kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving staan in het middelpunt van de belangstelling. De verwachting is dat deze turbines over enkele jaren op een rendabele manier elektriciteit op kunnen wekken. Naast dit duurzaamheidsaspect bieden enkele typen kleine windturbines de mogelijkheid tot integratie in het bouwkundig ontwerp. Gert Harm ten Bolscher en Hans Vingerling vragen zich af of deze ontwikkeling een nieuwe uitdaging voor ontwerpteams vormt.

Iedereen kent de grote windturbines die elektriciteit opwekken. Nadeel van deze grote windturbines is dat het draagvlak voor plaatsing op het land minder wordt; het bekende 'not in my backyard syndroom' of ‘nimby-syndroom’. Verschillende eigenschappen zijn hieraan debet, zoals geluidsbelasting, beschaduwing, zichtbare aanwezigheid en visuele aantasting van het vrije landschap.

Opmerkelijk is dat er toch verschillende Nederlandse producenten bezig zijn met de ontwikkeling van kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving. Moet de benaming 'kleinschalige windturbines voor de gebouwde omgeving' daarom gekarakteriseerd worden als een contradictio in terminis?

Samenspel
In het verleden was windenergie geïntegreerd in de samenleving. Denk maar aan de karakteristieke oude stads- of dorpsgezichten van enkele eeuwen geleden. Naast kerktorens bepaalden windmolens de contouren van de stad of het dorp. Op stadswallen stonden vaak meerdere exemplaren. Terwijl her en der verspreid tussen de woningen ook windmolens geplaatst waren.

Hadden onze voorouders geen last van het ‘nimby-syndroom’? Ze stonden er en begrippen als inspraakprocedures en bestemmingsplanwijzigingen moesten nog uitgevonden worden. Zonder de geschiedenis geweld aan te doen mogen we stellen dat benutting van windenergie algemeen geaccepteerd was. Misschien wel omdat de windmolens een direct nut hadden voor de omwonenden en de windmolens de maat van de gebouwde omgeving niet overschreden. Dankzij de windmolens konden allerlei agrarische producten bewerkt worden tot nuttige grondstoffen of hield men droge voeten.

In de tweede helft van de vorige eeuw werden links en rechts windturbines geplaatst. Vervolgens werden de windturbinefabrikanten gedwongen om mee te gaan in de ontwikkeling van groot, groter, grootst, oftewel van kiloWatts (kW) naar MegaWatts (MW). Een gevolg daarvan was dat het nauwelijks meer mogelijk was om de windturbines te laten exploiteren door de bewoners van het betreffende gebied; ze overschreden de ‘maat-van-de-omgeving’. Het is wellicht (te) kort-door-de-bocht geformuleerd, maar zouden deze ontwikkelingen niet een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het ontstaan van het ‘nimby-syndroom’? Kleinschalige windturbines bieden de mogelijkheid om windenergie weer een eigen plaats te geven in de omgeving waar mensen wonen en werken. Voorwaarde is dan wel dat de kleinschalige windturbines op een verantwoorde wijze geïntegreerd worden in de omgeving waar ze geplaatst worden. Dat vereist samenspel tussen planologen, stedenbouwkundigen, architecten en installatieadviseurs. In vergelijking met grote windturbines leveren de kleine windturbines voor de gebouwde omgeving weinig energie. De nieuwe grote windturbines hebben een vermogen in de ordegrootte van 1 tot 2 MW en een opbrengst van ca 2 tot 3 GWh per jaar.
Bron: cobouw

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Strandhuisjes’ voor windenergie

17 maart 2009

Nieuwbouw windmolens groeit ondanks crisis

21 augustus 2009

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

Gisteren, 15:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

Gisteren, 13:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

Gisteren, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.