Zicht van achter uit de zaal

Zicht richting podium

Zicht vanaf het podium

Banken voor het koor

Axonometrie

Langsdoorsnede oud en nieuw

Nieuwe concertzaal in middeleeuwse Bijlokehospitaal Gent

24 september 2020, 15:17

Muziekcentrum de Bijloke heeft een nieuwe concertzaal, gevestigd in een indrukwekkende 13^e-eeuwse zaal van het voormalige Bijlokehospitaal. Het project vormt het hart van een breder masterplan, dat is ontwikkeld door DRDH Architects uit Londen.

In 1228 werd op weilanden bij Gent, de Bijlokemeersen, een ziekenhuis gesticht. Later is op het terrein ook de Bijlokeabdij gebouwd. Heden ten dage vormt het complex, dat bestaat uit een voormalige hospitaal-, abdij- en nutsgebouwen, een cultureel centrum. Onder meer de kunstacademie en het conservatorium van Gent, het Stadsmuseum Gent en Muziekcentrum De Bijloke vinden er onderdak.

De grote ziekenzaal, die tussen 1251 en 1255 werd gebouwd, dient nu als concertzaal en is sinds 2017 de thuisbasis van het Symfonieorkest Vlaanderen. De ambitie was om de concertzaal te vernieuwen naar een akoestische ruimte van internationaal kaliber. Het ontwerpteam, onder leiding van DRDH Architects, heeft daarbij gebruik gemaakt van de kwaliteiten van de ruimte ‘as found’.

De zaal bezat een indrukwekkende schaal en waardevolle historische elementen, maar niet de eigenschappen van een concertzaal, legt DRDH Architects uit. Een elektroakostisch systeem maakte tot nu toe de akoestiek acceptabel. Dit is niet meer nodig door de natuurlijke nagalmtijd te verhogen. Een reeks ingrepen heeft de ervaring voor zowel uitvoerenden als publiek verbeterd.

Ruimte
De belangrijkste ingreep was het verlagen van de zaalvloer met 1,2 meter. Dit heeft het volume van de zaal vergroot en zowel het podium als het zitgedeelte volledig toegankelijk gemaakt. De historische toegangsdeuren zijn daarbij in ere hersteld. DE grotere ruimte draagt bij aan een verbeterde akoestiek.

De lengte van de zaal is gevoelsmatig verkort door zowel het podium als de achterzijde van het zitgedeelte naar het midden te schuiven. Dit vergroot de intimiteit tussen publiek en artiesten; daarnaast heeft dit ruimte gecreëerd voor koorbanken achter het orkest, boven een eveneens nieuwe backstage.

Klankkast
De muren van het middeleeuwse gebouw waren in de loop der tijd licht naar buiten geweken onder het gewicht van de zware houten dakconstructie. Het geluid werd daardoor naar boven gekaatst, waar het – in de woorden van de architecten – in het dakgebinte verdwaalde. De geluidsreflectie is verbeterd door een nieuwe houten wand, die zowel het zitgedeelte als het podium omhult.

De omringende geprofileerde lambrisering van gerookt eiken gaat een dialoog aan met het dakgebinte en brengt de ruimte visueel in balans. Lambrisering, dakconstructie, tribune, podium en de houten vloer vormen samen een ruimte in de ruimte, die werkt als een klankkast van een instrument.

Masterplan
De vernieuwing van de concertzaal is de eerste fase ineen groter masterplan voor Muziekcentrum de Bijloke. In deze eerste fase is ook een garderobe in de voormalige kapel gerealiseerd. Zaal en kapel beslaan samen 1.150 m².

Tevens is een foyer en café in de voormalige noordelijke foyer gerealiseerd. Het interieur daarvan is vormgegeven in een samenwerking tussen ontwerpers Studio Helder en makerscollectief Onbetaalbaar uit Gent. Elemeneten uit de oude concertzaal zijn hergebruikt voor nieuwe meubelstukken.

Het masterplan, dat in totaal 2.700 m² beslaat, is ontwikkeld door DRDH Architects is samenwerking met Julian Harrap Architects, Arup Venue and Acoustics, ABT en RCR na een competitie in 2017. Het plan gaat uit van het bestaande ensemble van publieke ruimten met elke hun eigen karakter. Het project kan stapsgewijs worden verder ontwikkeld, in de loop der tijd en met verschillende partners, legt het architectenbureau uit.

Trefwoorden

belgië drdh architects herbestemming arup venue and acoustics leisure muziekcentrum de bijloke rcr akoestiek gent abt julian harrap architects concertzaal

1	Heijmans en De Bazaar tekenen overeenkomst voor eerste fase gebiedsontwikkeling vrijdag, 24 januari
2	Een landhuis op de donk donderdag, 23 januari
3	Fibonacci Amsterdam: woongebouw op 'nonchalant aangesneden taartpunt' dinsdag, 28 januari
4	Shift, Marlies Rohmer en LOLA winnen tender voor campus internationale school in Groningen donderdag, 23 januari
5	Calatrava-station in Belgische Bergen beleeft officiële opening maandag, 27 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Architecten presenteren visie Museum Arnhem

10 juni 2016

KCAP en Cityförster vernieuwen cultureel gebouw en district in Bratislava

17 augustus 2020

De Vereeniging weer open en feestelijk na renovatie (+video)

21 februari 2020

Eigen stek voor Concertgebouworkest officieel geopend

21 januari 2019

Renovatie en transformatie van Gentse patriciërswoning door Volt Architecten

27 maart 2023

Nieuw concertgebouw Jekaterinenburg door Zaha Hadid Architects

4 oktober 2018

Koningin opent vernieuwd Musis Arnhem

12 januari 2018

Elbphilharmonie wordt officieel geopend

11 januari 2017

Meer dan driehonderd woningen in nieuwe Gentse wijk Rinkkaai

22 november 2023

Nieuwe Elisabethzaal Antwerpen geopend

13 december 2016

Gent geeft groen licht aan bouw van nieuwe wijk Rinkkaai

8 februari 2024

Spelonkachtige concertzaal voor Poolse stad

8 februari 2016

Klassieke muziek in sneeuwwit concertgebouw

8 januari 2015

Sculpturale muziekzaal voor Bach

8 juli 2009

Bouwstart Instituut voor Nachtcultuur in Amsterdam naar ontwerp van XML

22 oktober 2024

51N4E en NU architectuuratelier tonen plan voor opwaardering park en Floraliënhal Gent

25 november 2020

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

13 december 2021

Wiegerinck en LOW ontwerpen gebouw Nobel I voor wetenschapspark Gent

9 maart 2022

Historie en verval Wintercircus Gent zichtbaar gelaten bij renovatie

9 november 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Audiotour voert luisteraar langs Post 65-architectuur in Almere Haven

2 uur geleden

In opdracht van de gemeente Almere heeft architour een audiotour gemaakt over Post 65-architectuur in Almere Haven. De tour is gratis te beluisteren in drie talen, op smartphone of tablet.

DP6 en Vakwerk ontwerpen nieuw faculteitsgebouw Diergeneeskunde Universiteit Utrecht

Vandaag, 13:32

De bureaus gaan samen met de andere leden van het geselecteerde ontwerpteam aan de slag met een ontwerp voor het 28.000 m² omvattend gebouw dat komt te staan op Utrecht Science Park.

Tentoonstelling over Herman Hertzberger in TivoliVredenburg

Vandaag, 11:01

Aanleiding voor de expositie zijn de onlangs gerealiseerde vernieuwde ruimtes rond de grote zaal en de nieuwe entree aan het Vredenburgplein.

Gemeenteraad Dijk en Waard stemt in met verdichting De Frans volgens flexibele stedenbouwkundige aanpak

Vandaag, 10:04

De transformatie van De Frans zal gestuurd worden door stedenbouwkundige vuistregels die MORE Architecture in samenwerking met SITE Urban Development en gebiedspartners heeft ontwikkeld in opdracht van gemeente Dijk en Waard.

Gortemaker Algra Feenstra breidt directie uit met Ellen Gedopt

Vandaag, 11:50

De nieuwe architect-directeur vergezelt Roelof Gortemaker, Maurits Algra en Femke Feenstra in de leiding van het bureau.

Schiphol krijgt grote lening van EIB voor investeringsplannen

Vandaag, 09:36

“De grootste investeringsopgave in de geschiedenis van de luchthaven vraagt om robuuste financiën en gezonde kasstromen", stelt financieel topman Robert Carsouw.

Overname Hurks Groep door Ballast Nedam voltooid

Gisteren, 16:52

Na de benodigde goedkeuring door de Autoriteit Consument & Markt is op maandag 27 januari 2025 de overname van Hurks Groep door Ballast Nedam afgerond.

BNA opent juridisch loket voor haar leden

Gisteren, 12:28

Via dit loket kunnen BNA-leden op laagdrempelige wijze toegang krijgen tot een gespecialiseerde juridisch professional, voor zaken als arbeidsrecht, auteursrecht en aansprakelijkheidsrecht.