Circulaire huisvesting voor Alliander

4 januari 2016, 17:30

Energienetwerkbedrijf Alliander heeft afgelopen najaar een circulair onderkomen geopend in het Gelderse Duiven. Vijf bestaande panden van de onderneming zijn opgeknapt, uitgebreid en overkapt met een ‘klimaatkas’. In het energieleverende complex is tachtig procent van de aanwezige materialen hergebruikt.

Het is tevens de eerste keer dat de hoogst mogelijke BREEAM-certificering (Outstanding) voor een renovatie is toegekend. Het complex is gerealiseerd door een consortium, dat werd geleid door bouwer VolkerWessels en architectenmbureau RAU. In het samenwerkingsverband zaten verder Homij, Boele & Van Eesteren, Innax, Turntoo, KuiperCompagnons en Fokkema & Partners.

In de aanbesteding was niet gevraagd om een huisvesting met een specifiek aantal werkplekken, maar om een totaalconcept voor een ‘ultraduurzaam’ onderkomen, inclusief het onderhoud voor komende vijftien jaar. In samenwerking met omringende bedrijven en lokale overheden (onder de naam De Groene Alliantie) is ook het bedrijventerrein waar het gebouw staat verduurzaamd.

Atrium
De vrij onooglijke oude panden van Liander zijn gerenoveerd, uitgebreid en voorzien van een nieuwe bekleding. Ze zijn verbonden door een overkapping met zwevend dak (voorzien van lichtkoepels die zorgen voor daglichttoetreding), die fungeert als atrium. Dankzij deze nieuwe ruimte wordt het energieverbruik verminderd en voor meer comfort in de werkomgeving gezorgd.

Voorzieningen als zonnepanelen en een wko waarbij gebruik wordt gemaakt van grondwater dragen er aan bij dat het gebouw niet alleen voorziet in de eigen energiebehoefte, maar tevens energie levert aan de omgeving. Bedrijven in de omgeving hebben daarnaast zonnepanelen geplaatst, de bereikbaarheid voor ov,fiets en auto verbeterd en ze maken gebruik van elkaars parkeervoorzieningen.

Omwille van de circulariteit is het overgrote deel van de toegepaste materialen hergebruikt. Zo is het slooppuin verwerkt in nieuw beton en terreinverharding en zijn de wc-potten en wasbakken schoongemaakt en opnieuw geïnstalleerd. Voor de gevelbekleding is hout van pallets gebruikt, dat volgens het consortium letterlijk voor de verbrandingsoven is weggehaald.

De grondstoffen zijn geregistreerd in een ‘grondstoffenpaspoort’ en kunnen wederom worden hergebruikt voor toekomstige bouwprocessen.

Inrichting
De inrichting van het pand is in overleg met de medewerkers gedaan. Zij kwamen bijvoorbeeld met het voorstel om gebruikte werkkleding van de monteurs een tweede leven te gunnen als geluidsisolatie van het gebouw. Het interieur is ingericht door Fokkema & Partners, volgens de principes van Het Nieuwe Werken.

Voor de renovatie waren ongeveer 600 mensen werkzaam in het complex, nu is de capaciteit 1.500 medewerkers. Dankzij wifi binnen en buiten op het terrein kan overal gewerkt worden, maar het pand kent wel drie typen werkomgevingen. In een reeks workshops met medewerkers kwam naar voren dat er behoefte was aan een ‘klassieke’ kantoorvloer, een ‘atelier’ waar mensen samenkomen voor overleg en brainstormsessies, en een ‘bibliotheek’ waar het draait om rust en concentratie.

De bibliotheek is een grote open ruimte met lange zichtlijnen, individuele plekken en één grote tafel langs de gevel waar je met je laptop aan het raam kunt zitten. Het atelier kenmerkt zich door een andere ruimtelijke ordening waarin vergaderen en presenteren op diverse manieren wordt aangeboden. Op de kantoorvloeren staan grote bureaus in een meer of minder besloten opstelling wat het werken in teamverband en kortstondig afstemmen ondersteunt.

Loopbruggen
Door Fokkema werden loopbruggen aan het casco complex toegevoegd die de bestaande panden op verschillende niveaus verbinden. Op deze loopbruggen zijn onder meer alle pantry's ondergebracht zodat mensen elkaar in het atrium tegenkomen.

“We hebben continu gedacht vanuit hergebruik. De werkvloeren hebben we in den beginne gelaten voor wat ze zijn. De focus lag op het creëren van ontmoetingsplekken en het ordenen van de verschillende functies: bezoekersruimtes, logistiek, practicumlokalen en kantoren moeten tezamen een logisch geheel vormen”, laat het bureau weten.

“Daarom hebben we een centrale zichtas gecreëerd, die haaks op de entree ligt, zodat je bij binnenkomst meteen alle ‘bloedgroepen’ van het bedrijf in beeld hebt. Door het atrium kijk je helemaal tot in de werkplaatsen en laboratoria - die vroeger ergens achteraf verstopt lagen. Iedereen mag gezien worden, men mag trots zijn op wat hij doet – dat is het gevoel dat we willen bewerkstelligen”, aldus Fokkema & Partners.

Op de loopbruggen worden de ontmoetingsplekken gemarkeerd door ‘transformatorhuisjes’, die het gebouw een typisch bedrijfssignatuur geven. Het ontwerp voor de huisjes – abstracte volumes, gemaakt van ‘koperen’ buizen – is gebaseerd op bestaande exemplaren die in Nijmegen, Heerhugowaard en Den Helder staan.

In de Tegenlicht-documentaire Einde van bezit vertelt architect Thomas Rau onder andere over De Alliander

Trefwoorden

thomas rau rau volkerwessels duiven kuipercompagnons alliander circulair bouwen fokkema & partners homij

1	Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk woensdag, 2 april
2	Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 maandag, 31 maart
3	Team met Studio Nauta en Pieter Bedaux presenteert hun inzending voor M HKA maandag, 31 maart
4	Strategische visie van MVRDV voor ‘kwaliteitssprong’ Roosendaal donderdag, 27 maart
5	De waarde van tijd donderdag, 27 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Architectenweb Podcast – Gesprek met Laura Atsma over het ontwerp van gezonde interieurs voor kantoren

17 oktober 2019

Urban Innovation Award toegekend aan Thomas Rau

22 november 2022

Thomas Rau wint Circular Hero Award 2021

3 februari 2021

DGBC publiceert meetmethodiek voor losmaakbaarheid in gebouwen

11 februari 2020

Balans tussen esthetiek en comfort

6 maart 2017

Circl – ‘Zo circulair kunnen we nu bouwen’

8 september 2017

KuiperCompagnons schetst vergezicht Nederland

21 november 2016

BNA start campagne 'Wij gaan circulair'

17 januari 2018

Rauw én verfijnd interieur voor adviesbureau

25 maart 2016

Infrabeheerders vergroenen samen

28 januari 2016

Stijging circulaire initiatieven in 2016

17 januari 2017

Tijdelijke duurzame campus op Java Eiland

22 maart 2016

Regering wil halvering gebruik grondstoffen

13 september 2016

Karakteristiek interieur in De Rotterdam

15 juni 2016

Gemeentehuis Brummen officieel geopend

20 september 2013

Transformatie vijf kantoorpanden Alliander

31 januari 2012

Het Grote Duurzaamheidscongres inspirerend

6 juni 2013

'Circulaire' tijdelijke rechtbank voor Amsterdam

23 januari 2015

Video: Thomas Rau, einde van bezit

13 november 2015

Lease-concept met klimaatvloer ontwikkeld

24 juni 2013

Fokkema & Partners: “Statiegeld op een interieur”

25 juni 2013

Circulair plan voor zwemparadijs Tropicana

10 juli 2015

KuiperCompagnons wint prijsvraag innovatiecentrum Shanghai

31 augustus 2018

KuiperCompagnons aan de slag met voormalige kolencentrales

10 oktober 2018

Nieuw kantoor van Triodos Bank bereikt het hoogste punt

20 maart 2019

Thomas Rau geeft keynote op Architect@Work Kortrijk

11 april 2019

Nieuwe kantoor Triodos Bank is ook een materialenbank

12 september 2019

FOKLAb geeft fauteuil een waterlijn

31 januari 2020

Upfield Food Science Centre ontworpen door Fokkema & Partners bereikt hoogste punt

17 november 2021

‘Post 65’-zorglocatie De State Hillegersberg gerenoveerd

10 november 2022

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Laura Atsma over het ontwerp van gezonde interieurs voor kantoren

17 oktober 2019

Andere nieuwsberichten

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut

Gisteren, 17:07

Aric Chen heeft aangekondigd per 27 juni 2025 het Nieuwe Instituut in Rotterdam te verlaten voor een nieuwe uitdaging.

Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk

Gisteren, 13:02

Op ‘de pols van Katendrecht’ in Rotterdam komt een gebouw met twee woontorens naar ontwerp van KCAP. Woongebouw De Bund weerspiegelt, in vormgeving en materialisering, de voormalige robuuste industriële gebouwen in het havengebied.

LEVS, Metabolic en Copper8 publiceren studie CO2-impact locatiekeuze

Gisteren, 10:41

Om snel en betaalbaar te kunnen bouwen, wordt zowel binnen- als buitenstedelijk gebouwd. Daarbij ontbreekt vaak de sturing op CO2-impact, terwijl juist de locatiekeuze en het woningtype bepalend zijn voor de uitstoot.

Team met Groosman wint aanbesteding P+R Meijersplein in Rotterdam

1 april, 4:04

Het winnende ontwerp voorziet in een strategisch gelegen herkenningspunt als mobiliteitshub, dat bovendien een voorbeeld moet worden van circulair en toekomstbestendig bouwen.

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen

1 april, 2:25

Consumenten- en milieuorganisaties vinden dat minister Hermans maatregelen moet nemen om zonnepanelen ook na afschaffing van de salderingsregeling aantrekkelijk te houden.