Wond in Noors landschap ter herinnering

6 maart 2014, 17:47

De Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg is gekozen om de herdenkingsplekken in verband met de aanslagen van 22 juli 2011 in Noorwegen te ontwerpen. Centraal in Dahlbergs concept staat een snede in het landschap als fysieke referentie aan het verlies.

De ontwerpcompetitie betrof een ontwerp voor drie herdenkingsplekken: een permanente in Sørbråten (gelegen op het vasteland tegenover het eiland Utøya), een tijdelijke in de overheidswijk in Oslo en op termijn een permanente herdenkingsplek in de overheidswijk.

Afgesneden
De locatie Sørbråten vormt in het ontwerp van Dahlberg het startpunt. Hier stelt hij een snee – een wond – in het landschap voor. De scherpe uitsnede is een drie-en-een-halve meter brede uitgraving vanaf de bovenkant van een landtong tot onder de waterlijn.

Met de snede in het landschap wil Dahlberg de ervaring van het abrupte en permenante verlies van de doden op en bij Utøya (opnieuw) voelbaar maken. Het bezoek begint met een houten wandelpad door het bos; na een contemplatieve wandeling van vijf tot tien minuten bereikt de wandelaar een tunnel die naar de snede en het ontstane kanaal leidt.

Staand aan de rand bij de snede zijn de namen van de dodelijke slachtoffers leesbaar, uitgehouwen in het stenen oppervlak aan de andere kant van het kanaal. Tegelijkertijd is de overkant onbereikbaar.

Overheidswijk
Dahlberg wil het uitgegraven materiaal gebruiken voor een herdenkingsplek in Oslo. Het gaat dan om ongeveer duizend kubieke meter steen, waarmee hij een ‘herdenkingswandeling’ wil creëren. Het wandelpad symboliseert het belang van beweging en het verstrijken van tijd in het proces van rouw en herinnering.

Het pad loopt bovendien vlak langs de bestaande dagelijkse looproute tussen Akersgata en Grubbegata, waar de aanslag in Oslo plaatsvond. Het herdenkingspad voert de wandelaar iets af van de gewoonlijke route, zoals de gebeurtenissen het dagelijks leven in de Noorse maatschappij hebben onderbroken, aldus Dahlberg.

Als permanente herdenkingsplek in de overheidswijk – wanneer de herstelwerkzaamheden er zijn afgerond – stelt Dahlberg een open amfitheater voor. Ook deze open ‘plek voor dialoog’ wordt gemaakt met het stenen materiaal dat afkomstig is van de snede bij Sørbråten. De bomen en planten die moeten wijken voor de uitgraving en de aanleg van het bospad worden eveneens naar de herdenkingslocaties in Oslo overgebracht.

Shortlist
De keuze van de zevenkoppige jury voor Dahlbergs voorstel was unaniem. Naast Dahlberg stonden Jeremy Deller and Vogt Architects (Groot Brittannië), Estudio SIC (Spain), Goksøyr & Martens en Snøhetta Architects (Noorwegen), Olav Christopher Jenssen en LPO Architects (Noorwegen), Haugen/Zohar Architects (Noorwegen), Paul Murdoch Architects (VS) en NLÉ & Kunlé Adeyemi (Nederland/Nigeria) op de shortlist.

Trefwoorden

monument oslo noorwegen jonas dahlberg herdenkingsplek utøya landschapskunstwerk sørbråten herdenkingsmonument

1	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
2	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november
3	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
4	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
5	Grosfeld Bekkers van der Velde wint selectie clubgebouw Roelofarendsveen maandag, 27 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Landschapskunst als herinnering aan vorming Flevoland

9 oktober 2019

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

25 september

Nieuw paviljoen met expositie bij Pools Militair Ereveld in Breda

3 augustus 2020

Team van OKRA herstelt deportatiestation Bobigny als herdenkingslandschap

20 juli

Nieuw landschapskunstwerk voor Flevoland

21 februari 2014

Elf prominente ontwerpvoorstellen Nobel Center

3 oktober 2013

Plannen Munch Museum in Oslo goedgekeurd

12 juni 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen

38 minuten geleden

Er komen 190 woningen en verschillende werk- en maatschappelijke voorzieningen. Een deel van de oorspronkelijke bebouwing op het fabrieksterrein blijft staan, daaromheen worden nieuwe woningen gebouwd.

Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022

3 uur geleden

Architecten zijn iets positiever over het aantal nieuwe opdrachten en hun omzet. De werkvoorraad ligt, ondanks een stijging ten opzichte van eerder dit jaar, nog altijd ruim onder het niveau van het voorjaar 2022.

Woongebouw De Rijp wint BLAStprijs 2023

Vandaag, 11:20

De jury riep het gebouw, een ontwerp van DAT (De Architectenwerkgroep Tilburg), unaniem uit tot winnaar. Heilig Hartkerk/Heilig Harthof aan de Baronielaan door Architecten HMV kreeg een eervolle vermelding.

Contract voor bouw Huis voor de Stad Amersfoort getekend

1 december, 3:37

Naar verwachting wordt komend voorjaar gestart met de bouw van het Huis voor de Stad, dat is ontworpen door Kraaijvanger Architects. Het 22.180 vierkante meter omvattend complex komt te staan op de Trapeziumlocatie tussen het station en het Eemplein.

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

4 uur geleden

Staat het model van de aloude ‘starchitect’ nog overeind, zijn de hedendaagse voorbeeldarchitecten diverser qua afkomst, gender en andere aspecten, of halen we de inspiratie meer uit het collectief en samenwerking?

Chinees Evergrande krijgt onverwacht extra tijd voor reddingsplan

Vandaag, 10:17

De rechter in Hongkong stelde een deadline daarvoor maandag uit tot 29 januari.

Zeeland wil meer grip op uitbreidingsplannen recreatiesector

1 december, 2:46

In de kustzone van de provincie zijn tussen 2018 en 2022 de meeste vakantiewoningen in heel het land gebouwd.

Portaal en AM slaan handen ineen voor krachtige wijken in regio Utrecht

1 december, 10:53

Gebiedsontwikkelaar AM en woningcorporatie Portaal sluiten intentieovereenkomst voor langjarige samenwerking bij ontwikkeling van krachtige wijken in regio Utrecht.