Wond in Noors landschap ter herinnering

6 maart 2014, 17:47

De Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg is gekozen om de herdenkingsplekken in verband met de aanslagen van 22 juli 2011 in Noorwegen te ontwerpen. Centraal in Dahlbergs concept staat een snede in het landschap als fysieke referentie aan het verlies.

De ontwerpcompetitie betrof een ontwerp voor drie herdenkingsplekken: een permanente in Sørbråten (gelegen op het vasteland tegenover het eiland Utøya), een tijdelijke in de overheidswijk in Oslo en op termijn een permanente herdenkingsplek in de overheidswijk.

Afgesneden
De locatie Sørbråten vormt in het ontwerp van Dahlberg het startpunt. Hier stelt hij een snee – een wond – in het landschap voor. De scherpe uitsnede is een drie-en-een-halve meter brede uitgraving vanaf de bovenkant van een landtong tot onder de waterlijn.

Met de snede in het landschap wil Dahlberg de ervaring van het abrupte en permenante verlies van de doden op en bij Utøya (opnieuw) voelbaar maken. Het bezoek begint met een houten wandelpad door het bos; na een contemplatieve wandeling van vijf tot tien minuten bereikt de wandelaar een tunnel die naar de snede en het ontstane kanaal leidt.

Staand aan de rand bij de snede zijn de namen van de dodelijke slachtoffers leesbaar, uitgehouwen in het stenen oppervlak aan de andere kant van het kanaal. Tegelijkertijd is de overkant onbereikbaar.

Overheidswijk
Dahlberg wil het uitgegraven materiaal gebruiken voor een herdenkingsplek in Oslo. Het gaat dan om ongeveer duizend kubieke meter steen, waarmee hij een ‘herdenkingswandeling’ wil creëren. Het wandelpad symboliseert het belang van beweging en het verstrijken van tijd in het proces van rouw en herinnering.

Het pad loopt bovendien vlak langs de bestaande dagelijkse looproute tussen Akersgata en Grubbegata, waar de aanslag in Oslo plaatsvond. Het herdenkingspad voert de wandelaar iets af van de gewoonlijke route, zoals de gebeurtenissen het dagelijks leven in de Noorse maatschappij hebben onderbroken, aldus Dahlberg.

Als permanente herdenkingsplek in de overheidswijk – wanneer de herstelwerkzaamheden er zijn afgerond – stelt Dahlberg een open amfitheater voor. Ook deze open ‘plek voor dialoog’ wordt gemaakt met het stenen materiaal dat afkomstig is van de snede bij Sørbråten. De bomen en planten die moeten wijken voor de uitgraving en de aanleg van het bospad worden eveneens naar de herdenkingslocaties in Oslo overgebracht.

Shortlist
De keuze van de zevenkoppige jury voor Dahlbergs voorstel was unaniem. Naast Dahlberg stonden Jeremy Deller and Vogt Architects (Groot Brittannië), Estudio SIC (Spain), Goksøyr & Martens en Snøhetta Architects (Noorwegen), Olav Christopher Jenssen en LPO Architects (Noorwegen), Haugen/Zohar Architects (Noorwegen), Paul Murdoch Architects (VS) en NLÉ & Kunlé Adeyemi (Nederland/Nigeria) op de shortlist.

Trefwoorden

monument oslo noorwegen jonas dahlberg herdenkingsplek utøya landschapskunstwerk sørbråten herdenkingsmonument

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Landschapskunst als herinnering aan vorming Flevoland

9 oktober 2019

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

25 september 2023

Nieuw paviljoen met expositie bij Pools Militair Ereveld in Breda

3 augustus 2020

Team van OKRA herstelt deportatiestation Bobigny als herdenkingslandschap

20 juli 2023

Nieuw landschapskunstwerk voor Flevoland

21 februari 2014

Elf prominente ontwerpvoorstellen Nobel Center

3 oktober 2013

Plannen Munch Museum in Oslo goedgekeurd

12 juni 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november, 3:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

22 november, 1:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

22 november, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.