Wond in Noors landschap ter herinnering

6 maart 2014, 17:47

De Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg is gekozen om de herdenkingsplekken in verband met de aanslagen van 22 juli 2011 in Noorwegen te ontwerpen. Centraal in Dahlbergs concept staat een snede in het landschap als fysieke referentie aan het verlies.

De ontwerpcompetitie betrof een ontwerp voor drie herdenkingsplekken: een permanente in Sørbråten (gelegen op het vasteland tegenover het eiland Utøya), een tijdelijke in de overheidswijk in Oslo en op termijn een permanente herdenkingsplek in de overheidswijk.

Afgesneden
De locatie Sørbråten vormt in het ontwerp van Dahlberg het startpunt. Hier stelt hij een snee – een wond – in het landschap voor. De scherpe uitsnede is een drie-en-een-halve meter brede uitgraving vanaf de bovenkant van een landtong tot onder de waterlijn.

Met de snede in het landschap wil Dahlberg de ervaring van het abrupte en permenante verlies van de doden op en bij Utøya (opnieuw) voelbaar maken. Het bezoek begint met een houten wandelpad door het bos; na een contemplatieve wandeling van vijf tot tien minuten bereikt de wandelaar een tunnel die naar de snede en het ontstane kanaal leidt.

Staand aan de rand bij de snede zijn de namen van de dodelijke slachtoffers leesbaar, uitgehouwen in het stenen oppervlak aan de andere kant van het kanaal. Tegelijkertijd is de overkant onbereikbaar.

Overheidswijk
Dahlberg wil het uitgegraven materiaal gebruiken voor een herdenkingsplek in Oslo. Het gaat dan om ongeveer duizend kubieke meter steen, waarmee hij een ‘herdenkingswandeling’ wil creëren. Het wandelpad symboliseert het belang van beweging en het verstrijken van tijd in het proces van rouw en herinnering.

Het pad loopt bovendien vlak langs de bestaande dagelijkse looproute tussen Akersgata en Grubbegata, waar de aanslag in Oslo plaatsvond. Het herdenkingspad voert de wandelaar iets af van de gewoonlijke route, zoals de gebeurtenissen het dagelijks leven in de Noorse maatschappij hebben onderbroken, aldus Dahlberg.

Als permanente herdenkingsplek in de overheidswijk – wanneer de herstelwerkzaamheden er zijn afgerond – stelt Dahlberg een open amfitheater voor. Ook deze open ‘plek voor dialoog’ wordt gemaakt met het stenen materiaal dat afkomstig is van de snede bij Sørbråten. De bomen en planten die moeten wijken voor de uitgraving en de aanleg van het bospad worden eveneens naar de herdenkingslocaties in Oslo overgebracht.

Shortlist
De keuze van de zevenkoppige jury voor Dahlbergs voorstel was unaniem. Naast Dahlberg stonden Jeremy Deller and Vogt Architects (Groot Brittannië), Estudio SIC (Spain), Goksøyr & Martens en Snøhetta Architects (Noorwegen), Olav Christopher Jenssen en LPO Architects (Noorwegen), Haugen/Zohar Architects (Noorwegen), Paul Murdoch Architects (VS) en NLÉ & Kunlé Adeyemi (Nederland/Nigeria) op de shortlist.

Trefwoorden

monument oslo noorwegen jonas dahlberg herdenkingsplek utøya landschapskunstwerk sørbråten herdenkingsmonument

1	Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken vrijdag, 28 november
2	Nieuw voorstel voor renovatie en uitbreiding De Kuip woensdag, 26 november
3	MORE Architecture en Studio Nauta ontwerpen woontoren midden op Katendrecht donderdag, 27 november
4	Gemeenteraad stelt gebiedsvisie voor Bussum-Zuid vast donderdag, 27 november
5	Schiphol investeert tien miljard in nieuwe terminal en andere infrastructuur woensdag, 26 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Landschapskunst als herinnering aan vorming Flevoland

9 oktober 2019

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

25 september 2023

Nieuw paviljoen met expositie bij Pools Militair Ereveld in Breda

3 augustus 2020

Team van OKRA herstelt deportatiestation Bobigny als herdenkingslandschap

20 juli 2023

Nieuw landschapskunstwerk voor Flevoland

21 februari 2014

Elf prominente ontwerpvoorstellen Nobel Center

3 oktober 2013

Plannen Munch Museum in Oslo goedgekeurd

12 juni 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam

Vandaag, 15:16

Op 7 februari opent het Nederlands Fotomuseum zijn deuren in het voormalige pakhuis Santos in Rotterdam. Een van de openingstentoonstellingen is Rotterdam in focus. Fotografie van de stad 1843.

Vocus Architecten verbouwt historische tramremise tot supermarkt

Vandaag, 14:23

In Elburg heeft Vocus Architecten een voormalige tramremise getransformeerd tot supermarkt. De twee historische bouwdelen uit het einde van de achttiende eeuw zijn gerenoveerd en er is een nieuw entreegebouw aan het complex toegevoegd.

Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025

Vandaag, 12:00

Vooral in de categorieën rond woningbouw, scholenbouw en publieke gebouwen wisten Nederlandse bureaus veel prijzen te winnen.

Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming

Vandaag, 11:34

Het woonhuis behield zijn functie, in de monumentale Groningse driekapsschuur zijn tien woningen gerealiseerd en op het erf achter de schuur is een houten schuurwoning gebouwd, mede om het plan financieel levensvatbaar te maken.

Gelderland wil duurzame ‘havenhub’ aanleggen bij IJzendoorn

Vandaag, 13:13

Bij een Clean Energy Hub kunnen binnenvaartschepen schonere brandstoffen zoals bio-LNG bunkeren en groene stroom laden.

Schoof ziet actiepunten in klimaatadvies burgerberaad

Vandaag, 10:22

De demissionair premier herkent de wens van het kabinet voor een ‘haalbaar en betaalbaar’ klimaatbeleid in de aanbevelingen van 175 burgers.

Besluit over verdwijnen dorp Moerdijk halfjaar uitgesteld

Gisteren, 15:27

Het Rijk en de provincie Noord-Brabant willen pas in juni een besluit nemen over uitbreiding van het haven- en industriegebied in Moerdijk.

Amsterdam overweegt hogere toeristenbelasting in herbestemming panden te stoppen

Gisteren, 10:30

Het stadsbestuur overweegt de toeristenbelasting te verhogen als de landelijke btw-verhoging niet leidt tot een daling van het aantal toeristenovernachtingen.

Amsterdam zoekt vastgoedpartij die 'werkcorporatie' wil opzetten

28 november, 5:16

De Werkcorporatie Amsterdam moet helpen om kleinschalige en betaalbare bedrijfsruimtes voor bijvoorbeeld meubelmakers en loodgieters in de stad te realiseren.