Wond in Noors landschap ter herinnering

6 maart 2014, 17:47

De Zweedse kunstenaar Jonas Dahlberg is gekozen om de herdenkingsplekken in verband met de aanslagen van 22 juli 2011 in Noorwegen te ontwerpen. Centraal in Dahlbergs concept staat een snede in het landschap als fysieke referentie aan het verlies.

De ontwerpcompetitie betrof een ontwerp voor drie herdenkingsplekken: een permanente in Sørbråten (gelegen op het vasteland tegenover het eiland Utøya), een tijdelijke in de overheidswijk in Oslo en op termijn een permanente herdenkingsplek in de overheidswijk.

Afgesneden
De locatie Sørbråten vormt in het ontwerp van Dahlberg het startpunt. Hier stelt hij een snee – een wond – in het landschap voor. De scherpe uitsnede is een drie-en-een-halve meter brede uitgraving vanaf de bovenkant van een landtong tot onder de waterlijn.

Met de snede in het landschap wil Dahlberg de ervaring van het abrupte en permenante verlies van de doden op en bij Utøya (opnieuw) voelbaar maken. Het bezoek begint met een houten wandelpad door het bos; na een contemplatieve wandeling van vijf tot tien minuten bereikt de wandelaar een tunnel die naar de snede en het ontstane kanaal leidt.

Staand aan de rand bij de snede zijn de namen van de dodelijke slachtoffers leesbaar, uitgehouwen in het stenen oppervlak aan de andere kant van het kanaal. Tegelijkertijd is de overkant onbereikbaar.

Overheidswijk
Dahlberg wil het uitgegraven materiaal gebruiken voor een herdenkingsplek in Oslo. Het gaat dan om ongeveer duizend kubieke meter steen, waarmee hij een ‘herdenkingswandeling’ wil creëren. Het wandelpad symboliseert het belang van beweging en het verstrijken van tijd in het proces van rouw en herinnering.

Het pad loopt bovendien vlak langs de bestaande dagelijkse looproute tussen Akersgata en Grubbegata, waar de aanslag in Oslo plaatsvond. Het herdenkingspad voert de wandelaar iets af van de gewoonlijke route, zoals de gebeurtenissen het dagelijks leven in de Noorse maatschappij hebben onderbroken, aldus Dahlberg.

Als permanente herdenkingsplek in de overheidswijk – wanneer de herstelwerkzaamheden er zijn afgerond – stelt Dahlberg een open amfitheater voor. Ook deze open ‘plek voor dialoog’ wordt gemaakt met het stenen materiaal dat afkomstig is van de snede bij Sørbråten. De bomen en planten die moeten wijken voor de uitgraving en de aanleg van het bospad worden eveneens naar de herdenkingslocaties in Oslo overgebracht.

Shortlist
De keuze van de zevenkoppige jury voor Dahlbergs voorstel was unaniem. Naast Dahlberg stonden Jeremy Deller and Vogt Architects (Groot Brittannië), Estudio SIC (Spain), Goksøyr & Martens en Snøhetta Architects (Noorwegen), Olav Christopher Jenssen en LPO Architects (Noorwegen), Haugen/Zohar Architects (Noorwegen), Paul Murdoch Architects (VS) en NLÉ & Kunlé Adeyemi (Nederland/Nigeria) op de shortlist.

Trefwoorden

monument oslo noorwegen jonas dahlberg herdenkingsplek utøya landschapskunstwerk sørbråten herdenkingsmonument

1	Mecanoo presenteert gebiedsvisie station Delft Campus maandag, 18 augustus
2	Nieuwe universiteitsbibliotheek in binnenstad Amsterdam opent zijn deuren donderdag, 21 augustus
3	Nieuw hoofdkwartier Scouting Nederland in gebruik genomen woensdag, 20 augustus
4	Multifunctioneel gebouwenensemble door JA Joubert Architecture in Tirana klaar dinsdag, 19 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: skater Mike van Staten werkt aan skatemasterplan voor Rotterdam maandag, 18 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Landschapskunst als herinnering aan vorming Flevoland

9 oktober 2019

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

25 september 2023

Nieuw paviljoen met expositie bij Pools Militair Ereveld in Breda

3 augustus 2020

Team van OKRA herstelt deportatiestation Bobigny als herdenkingslandschap

20 juli 2023

Nieuw landschapskunstwerk voor Flevoland

21 februari 2014

Elf prominente ontwerpvoorstellen Nobel Center

3 oktober 2013

Plannen Munch Museum in Oslo goedgekeurd

12 juni 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woongebouw Jolie markeert hoek van stedelijke wand in Le Sud

4 uur geleden

In het nieuwe stadsdeel Le Sud in Maastricht is een door Artesk van Royen Architecten ontworpen woongebouw opgeleverd.

Circulair decor van Overtreders W voor tv-programma Zomergasten

Vandaag, 13:24

Het tv-programma VPRO Zomergasten wordt dit jaar uitgezonden vanuit een door Overtreders W ontworpen decor. Het bureau ontwierp een decor van circulaire materialen, dat gedurende de avond vordert van kleur verandert.

Woon- en werkgebouw met open karakter op Strijp-S

Vandaag, 11:00

Op Strijp-S in Eindhoven is afgelopen jaar woon- en werkgebouw Donna opgeleverd. Het pand, dat is ontworpen door De Bever Architecten, bied plek aan zestig woon- en werklofts en 12.500 vierkante meter kantoorruimte.

In beeld: Sail Amsterdam 2025

Gisteren, 15:32

De organisatie van het zeilevenement heeft meerdere fotografen op pad gestuurd om de meer dan achthonderd schepen en de omgeving vast te leggen. Dit levert vaak fraaie plaatjes van zowel de stad als het landschap rond het IJ en het Noordzeekanaal op.

Zonnepanelen Schiphol krijgen speciale folie tegen reflectie

Vandaag, 09:25

Het park direct onder de aanvliegroutes van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan verblindt piloten.

Bijna 6.300 nieuwbouwwoningen definitief na voorrang bestuursrechter

Gisteren, 09:39

Een woordvoerder van de Raad van State verwacht dat dit aantal de komende tijd eerder toeneemt dan afneemt.

Van Oord krijgt opdracht voor landwinning exclusief eiland Dubai

20 augustus, 12:06

Naïa Island Dubai zal ongeveer dertien hectare beslaan en zes kilometer aan stranden omvatten.

Aanbod van studentenkamers wordt krapper, ziet Kamernet

19 augustus, 9:44

Studenten die een kamer zoeken, hebben minder woonruimtes om uit te kiezen, ziet Kamernet.

Geen akkoord over internationaal plasticverdrag

18 augustus, 1:32

Woensdag was al duidelijk dat de standpunten van de landen op de VN-top nog altijd ver uit elkaar lagen.

Noord-Hollands waterschap steekt miljoenen in zoetwaterprogramma

18 augustus, 10:56

Het plan voorziet onder meer in zuiniger watergebruik, een grotere zoetwaterbuffer, duurzaam grondwaterbeheer en het tegengaan van verzilting en bodemdaling.

Ga naar het nieuws-archief