Le Carrefour in Leiden

2011: De belangrijkste gebouwen

23 december 2011, 11:46

In 2011 zijn er een groot aantal prominente gebouwen opgeleverd. Drie musea openden dit jaar de deuren na een grondige verbouwing. Ook werden er bijzondere kantoorgebouwen opgeleverd en een aantal panden herbestemd. Een overzicht van de belangrijkste gebouwen van het afgelopen jaar.

Tekst Marit Smits

De heropening van het Drents Museum in Assen was een van de belangrijkste museummomenten van het afgelopen jaar. Na een verbouwing van achttien maanden kon het publiek het museum weer gaan bezoeken. Het door (designed by) Erick van Egeraat ontworpen Koetshuis en diens passage zijn het pronkstuk van het vernieuwde museum. De bouwwerkzaamheden verliepen volgens het gestelde tijdschema, iets wat zeker in tijden van crisis weinig voorkomt.

Ook werd het Scheepvaartmuseum na vier jaar verbouwing weer geopend voor de bezoeker. In mei vond allereerst de oplevering van de bekende overkapping, ontworpen door Ney + Partners, plaats. De rest van het museum, gerenoveerd door Dok architecten, werd in september opengesteld. Na de opening won de vloer van het museum de innovatieprijs De Vernufteling, om zijn geluidabsorberende vermogen.

In juli vond de opening van het vernieuwde NAi Museum plaats. Het museum werd onder handen genomen door Jo Coenen en voorzien van een nieuw entreegebouw en extra tentoonstellingsruimtes. Een van deze ruimtes is de door OMA ontworpen Schatkamer, die in september werd onthuld. De tentoonstellingsruimte in de kelder van het museum toont de hoogtepunten uit de eigen collectie.

Bijzondere kantoorgebouwen
Ondanks de kantoorleegstand werden er in 2011 een aantal grote kantoorprojecten opgeleverd. De gebouwen staan vaak niet alleen op een prominente plek, maar hebben ook een opmerkelijke vorm.

Een van de meest spectaculaire opgeleverde kantoorpanden van dit jaar is dat van de Belastingdienst en DUO in Groningen. De door UNStudio ontworpen huisvesting behoort tot de eerste pps-projecten in Nederland. Ook vormt het 92 meter hoge complex met zijn zachte, golvende rondingen een nieuw markeerpunt in de Groningse skyline.

Een ander kantoor met golvende rondingen is het Rabobank-kantoor in Utrecht. Deze werd eind oktober geopend, nadat de oplevering was uitgesteld door een grote brand in het gebouw in 2010. Het door Kraaijvanger?Urbis ontworpen complex bestaat uit twee ietwat van elkaar gedraaide torens die gekoppeld zijn door tussengelegen vloeren.

Vlakbij het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag is het nieuwe hoofdkantoor voor Europol gerealiseerd. Het gebouw van de hand van Quist Wintermans Architekten oogt van buitenaf gesloten, maar heeft binnenin een open uitstraling doordat het daglicht op veel plekken toetreedt in het pand. Ook wordt het gebouw natuurlijk geventileerd doordat het bouwwerk een dubbele glazen gevel heeft op de kantoorverdiepingen.

Het kantoorgebouw Le Carrefour is een voorbeeld van bouwen ten behoeve van de verdichting van de stad. Het pand is op een moeilijk te bebouwen locatie gerealiseerd. Direct aan het spoor in Leiden is het door VVKH Architecten ontworpen bouwwerk negen meter boven het maaiveld getild met behulp van twaalf stalen ‘bomen’. Onder het kantoorpand is een ondergrondse parkeergarage en een verlengstuk van de naastgelegen weg gerealiseerd. Hierdoor is er op de smalle en langgerekte kavel sprake van driedubbel grondgebruik.

Den Haag Zuid kon in april het nieuwe Stadskantoor Leyweg gaan bezichtigen. Dit tweede stadskantoor van Den Haag staat vooral bekend om zijn driehoekige vorm. Architectenbureau Rudy Uytenhaak koos voor deze vorm om de woningen aan de Leyweg tegenover het stadskantoor het uitzicht en licht niet teveel te ontnemen.

Duurzame hoogstandjes
In de categorie ‘duurzame gebouwen’ is het TNT-gebouw een van de meest prominente. Het door Paul de Ruiter en Odette Ex (interieur) ontworpen pand in Hoofddorp werd in september in gebruik genomen. Het kantoorgebouw is volgens het bouwconsortium het eerste in Nederland dat voldoet aan de toekomstige EU-regels op het gebied van energieneutrale gebouwen. Daarnaast heeft het pand de hoogst haalbare kwalificatie (‘Platinum’) binnen het internationale duurzaamheidslabel LEED behaald.

De nieuwbouw van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) in Wageningen werd door Claus en Kaan Architecten ontworpen volgens het Cradle-to-Cradle-principe. Het ‘biodivers’ dak isoleert het gebouw en levert volgens het architectenbureau stroom voor het pand. De verwarming en koeling gebeurt via opgeslagen zomerwarmte en winterkou. Daarvoor bevindt zich op driehonderd meter diepte een hogetemperatuursopslag. De Wageningen Universiteit (WUR) heeft voor deze nieuwbouw ruim vier hectare van haar grond beschikbaar gesteld.

Voor de Floriade van 2012 ontwierp architect Jón Kristinsson het duurzame paviljoen Villa Flora. Van april tot en met oktober 2012 kan het bouwwerk bezocht worden tijdens het evenement. Daarna dient het als kantoorpand en kookschool. Het pand heeft de vorm van een enorme tuinderskas. Het dak is bekleed met parabolische spiegels, die het invallende zonlicht bundelen en omzetten in hitte en elektriciteit. ’s Nachts vangen de spiegels koude op. Helaas worden de spiegels wegens bezuinigingen voorlopig niet in werking gesteld. De opdrachtgever hoopt de installatie op een later tijdstip wel te kunnen gebruiken. De spiegels dienen wel als blikvanger op het Floriade-terrein.

Nieuw leven voor oude gebouwen
Architect Dick van Gameren transformeerde een oude Gooise villa uit de jaren zestig in Villa 4.0. Versie Vier punt nul, omdat het woonhuis door de transformatie nu aan zijn vierde leven gaat beginnen. In de villa in Naarden ligt de focus op ‘ruimte’. Zo liggen de kamers rond een ruimtelijke witte hal zonder een specifieke functie. Ruimte staat ook in het door IDing interior design ontworpen interieur hoog in het vaandel, want op een paar meubels (waaronder een zitkuil) na is de villa leeg gehouden.

Zuiderkerkprijs- en VKG Architectuurprijs-winnaar De Keyzer in Amsterdam is een ode aan de Dubbeltjespanden die in de negentiende eeuw op de plek van het gebouw stonden. “Met identieke baksteen en dezelfde architectonische compositiemiddelen die destijds zijn gebruikt, hebben we een hedendaagse vervanging voor dit stadsblok ontworpen”, vertelde architect Tom Frantzen bij de oplevering in juni aan Architectenweb. Het gebouw omvat nu huurappartementen, groepswoningen, bedrijfsruimten en een gezondheidscentrum.

2011 was ook het jaar van de oplevering van de eerste Solids. Een Solid is een gebouw zonder bestemmingsplan. Degene die een Solid-ruimte huurt mag de ruimte naar eigen wens inrichten. In Amsterdam waren Solid 1, 2 en 11 klaar voor verhuur. Met name Solid 11 in Amsterdam-West, ontworpen door Tony Fretton Architects, was enorm in trek. Stadgenoot veilde de Solid bij wijze van experiment. In één dag meldden 120 huurders zich aan om een ruimte te huren in het nieuwe pand. 39 van hen mocht zich aan het einde van de dag de gelukkige eigenaar van een Solid-woning/winkel/horecagelegenheid noemen.

Trefwoorden

de keyzer ney partners floriade 2012 odette ex villa flora joegoslavie-tribunaal stadskantoor leyweg de vernufteling tom frantzen kraaijvanger • urbis iding interior design studio villa 4.0 koetshuis wageningen universiteit zuiderkerkprijs scheepvaartmuseum dick van gameren nai museum nederlands instituut voor ecologie (nioo-knaw) claus en kaan architecten quist wintermans architekten unstudio vvkh architecten erick van egeraat belastingdienst solid 11 duo solid tnt rabobank le carrefour drents museum rudy uytenhaak europol schatkamer oma jon kristinsson dok architecten vkg architectuurprijs jo coenen paul de ruiter tony fretton architects leed

1	Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug donderdag, 25 september
2	Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start woensdag, 24 september
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 25 september
4	Leren van Almere dinsdag, 23 september
5	Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best Of AFFR 2025! dinsdag, 23 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Plannen voor nieuw rijkskantoor naast pand Belastingdienst en DUO in Groningen

21 juni 2024

Video: NIOO-KNAW

26 april 2013

Floriadebrug Venlo op zijn plek gezet

23 februari 2012

‘Energiepositief’ hoofdkantoor TNT geopend

29 september 2011

Le Carrefour Leiden in gebruik genomen

20 april 2011

Claus en Kaan's NIOO-KNAW geopend

8 september 2011

Rabobank-toren Utrecht in gebruik genomen

26 oktober 2011

Drents Museum heropend na verbouwing

17 november 2011

Zuiderkerkprijs 2011 voor gebouw De Keyzer

9 december 2011

Floriade-paviljoen Villa Flora opgeleverd

13 oktober 2011

Definitief ontwerp Europol gepresenteerd

6 april 2007

NAi Museum opent Schatkamer

13 september 2011

Nieuw markeerpunt voor Groningse skyline

19 april 2011

Vloer Scheepvaartmuseum wint innovatieprijs

7 november 2011

Scheepvaartmuseum terug in oude glorie

11 oktober 2011

De Keyzer wint VKG Architectuurprijs 2011

16 november 2011

'Negentiende-eeuws' complex De Keyzer klaar

9 juni 2011

Solid Amsterdam in één dag verhuurd

10 mei 2011

NAi-museum heropend voor het publiek

1 juli 2011

‘Tweede stadhuis’ Den Haag klaar voor gebruik

13 april 2011

BNA-prijs Noordwest/Centrum voor Villa 4.0

27 april 2012

VVKH Architecten presenteert plan Zeist

31 oktober 2012

Stadstuin en paviljoen Kempkensberg geopend

1 augustus 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland

2 uur geleden

Het kabinet heeft die ‘regionale grootschalige woningbouwlocaties’ opgenomen in de Ontwerp-Nota Ruimte een plan voor de ruimtelijke indeling van Nederland in 2050.

Arcam houdt expositie over wonen op veertig vierkante meter

4 uur geleden

Hoe ontwerp je een thuis op slechts veertig vierkante meter? En hoe bouw je een gemeenschap in gebouwen waar privéruimte schaars is?

Sanne van Manen – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

Inleiding.Drijvende kracht achter Platform Woonopgave is architect Sanne van Manen. Zij heeft het platform opgericht, leidt de belangrijkste onderzoeken, initieert samenwerkingen met andere partijen en draagt de analyse en aanbevelingen overal uit.

Nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum voor outdoorwinkelketen Bever

26 september, 3:07

In het ontwerp van met name het hoofdkantoor hebben Bureau Kroner en landschapsarchitect Smartland veel aandacht besteed aan de balans tussen architectuur en natuur.

Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft

38 minuten geleden

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.

Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State

3 uur geleden

In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.

Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland

26 september, 12:12

Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.

Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort

26 september, 10:23

De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.