Winnend ontwerp van Mulder Zonderland voor bezoekerscentrum Schwarzwald

31 maart, 14:50

Mulder Zonderland heeft het winnend ontwerp gemaakt voor een informatie- en bezoekerscentrum in het Zuid-Duitse Todtnau. Het gebouw over de biosfeer Schwarzwald is zorgvuldig in het stadje ingepast en sluit met ecologische materiaalgebruik en duurzame oplossingen aan bij zijn onderwerp.

De erkenning in 2017 van het biosfeerreservaat in het Zwarte Woud als Unesco-biosfeergebied betekende dat de deelstaat Baden-Württemberg een nieuw bezoekers- en informatiecentrum moest realiseren. Voor het ontwerp schreef de deelstaat een competitie uit; deze maand werd het voorstel van Mulder Zonderland geselecteerd als winnaar.

Het architectenbureau heeft in het ontwerp gezocht naar een versterkende wisselwerking tussen traditionele bouwtechnieken, ecologische materialen en parametrische ontwerpmethoden, legt Mulder Zonderland uit. Volgens de jury weet het ontwerp “de biosfeer Schwarzwald ook in de architectuur tot uitdrukking te brengen, zonder de functionaliteit en rentabiliteit uit het oog te verliezen.”

Stedenbouwkundige inpassing
“Op eenvoudige en overtuigende wijze lukt het de ontwerpers de topografie en korrel van de omgeving te verwerken en te herinterpreteren, zodat het nieuwe biosfeercentrum een markante associatief van het Schwarzwald zou kunnen worden”, vervolgt de jury. De locatie voor het nieuwe informatie- en bezoekerscentrum ligt in het centrum van Todtnau, op het braakliggend terrein van een voormalige metaalfabriek.

Met een zorgvuldige inpassing van het gebouw zorgt Mulder Zonderland voor een gedeeltelijke voortzetting van de bestaande stedenbouwkundige structuur en deels een herstel van het vroegere straatbeeld met gesloten wanden langs de Freiburger Strasse. Zo ontstaat een driezijdige omarming van het Rathausplatz en daarmee een nieuw hart voor de wijk.

Cirkel
Het volume zelf is vormgegeven als en cirkelvormige extrusie van een archetypische Schwarzwald-woning. Factoren als de topografie, oriëntatie op de zon en het programma hebben de definitieve vorm bepaald. Zo is naar het zuiden een ver uitkragend en laaghangend dak ontstaan; aan de noordkant trekt het dak zich juist terug tot bijna aan de gevel.

Terwijl het gebouw aan de buitenzijde aansluiting zoekt bij de omringende bebouwing, kenmerkt de binnenzijde zich door een perfecte cirkel. Een bostuin vormt hier het opvallende oriëntatiepunt. Aan de oostzijde van het pand blijft de bestaande voor publiek toegankelijke verbinding tussen Rathausplatz en Freiburger Strasse behouden, legt Mulder Zonderland uit.

Inpassing programma
Het programma is helder over het gebouw verdeeld. Via de hoofdentree aan de Rathausplatz, de foyer, bereikt de bezoeker het hart van het gebouw. Voorts liggen op de begane grond een winkel, een flexibel indeelbare ontmoetings- en educatieruimte en diverse nevenruimten. Via het auditorium aan de oostzijde van de foyer is de expositieruimte op de eerste verdieping te bereiken.

Tevens is er een restaurant, dat een tweede, eigen ingang aan de Freiburger Straße heeft. Het restaurant en het bijbehorende terras liggen direct in de binnentuin en hebben een riant uitzicht over de Hasenhorn en de omliggende bergen, vertellen de architecten. De kantoren en technische ruimten bevinden zich op de tweede verdieping.

Royale trappen en hellingbanen zorgen in het gebouw voor vloeiende – en ook barrièrevrije – overgangen tussen de verschillende functies en lossen tegelijkertiid speels het hoogteverschil tussen de niveaus van de Rathausplatz en de Freiburger Straße op. Via de binnentuin loopt een tweede route, die de receptie en het restaurantgedeelte verbindt.

Interactieve houtwand
Via de ruime foyer annex receptie en het auditorium bereikt de bezoeker de centrale cirkelvormige arcade op de eerste verdieping. De arcade is een belangrijk ruimtelijk element, legt het architectenbureau uit; ze fungeert als hoofdentree tot de ruimten voor tijdelijke exposities, maar zelf als permanente, interactieve tentoonstellingsruimte.

Daartoe zal de arcade een vijftig meter lange mediamuur van ‘augmented wood’ krijgen: een nieuw type houten oppervlak waarachter ‘touch sensitive’ knoppen en schermen zichtbaar zijn. Wanneer de muur niet in gebruik is, gaat hij subtiel op in de ecologische materialen van de rest van het gebouw.

Materiaalgebruik en technieken
Voor de constructie van het gebouw stelt Mulder Zonderland een hybride van hout en cementarm (klimaatvriendelijker) beton voor. Gewapend beton wordt met name gebruikt voor stabiliteit en waar het gebouw de bodem raakt. Voorts wordt de constructie vooral uit CLT opgebouwd. Ook worden leemwanden toegepast. Met het verdere gebruik van hout en natuursteen sluit het architectenbureau aan bij de regionale bouwtraditie.

De ruimten worden verwarmd door vloerverwarming, aangesloten op een aardwarmtepomp. Actieve koeling is volgens de architecten niet nodig. Een geoptimaliseerde gebouwschil draagt bij aan minimalisering van de energiekosten. De daken die uitkijken op de binnenplaats worden voorzien van PV-pannen.

De PV-systemen voorzien in de energiebehoefte voor onder andere de warmtepompen, laadpalen en algemene verlichting. Overtollig opgewekte energie wordt opgeslagen voor benutting in de avonduren.

Trefwoorden

mulder zonderland hybride constructie duitsland duurzaamheid todtnau biosfeer informatiecentrum zwarte woud bezoekerscentrum museum

1	Den Haag geeft groen licht voor hoogbouwcomplex The Grace donderdag, 04 augustus
2	MVRDV modelleert toren in Tirana naar hoofd nationale held woensdag, 03 augustus
3	Nieuwbouwblokken Groenmarkt in Amsterdam-West opgeleverd donderdag, 04 augustus
4	Interieur van hoofdkantoor NSI als voorbeeld van moderne werkomgeving woensdag, 03 augustus
5	Paradiso wil uitbreiden op naastgelegen braakliggend terrein dinsdag, 02 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Bouw bedrijfspand door Mulder Zonderland in Lörrach van start

Mulder Zonderland wint opdracht renovatie en uitbreiding Duitse kerk

Natuurcentrum op Texel vormt 'nest' in landschap zeepolder

Nieuwe entree Werelderfgoed Kinderdijk: waagstuk voor jonge architecten

Studio MAKS maakt winnend ontwerp bezoekerscentrum IST Austria

AIT Award voor bezoekerscentrum Park Vijversburg

Bezoekerscentrum Apple Park geopend

karres+brands ontwerpt entreegebied Huis van Weldadigheid

Museum en bezoekerscentrum grot Lascaux geopend

Archeologisch publiekscentrum onder Domplein geopend

Bezoekerscentrum Stonehenge opent deuren

Andere nieuwsberichten

Studentencampus (Y)ours Leiden volledig opgeleverd

Gisteren, 15:33

Daarmee is de gebiedsontwikkeling in het zuiden van Leiden, goed voor 1.900 studentenwoningen en nog eens tweehonderd starterswoningen, geheel voltooid. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp van het totale plan.

Ontwerp van Fokkema & Partners brengt helderheid en samenhang in Hotelschool

Gisteren, 11:52

Met een rationele aanpak heeft Fokkema & Partners Architecten het gebouw van de Hotelschool Den Haag getransformeerd tot een eigentijdse leeromgeving en het energielabel opgewaardeerd.

Zorggebouw met bewegingsvrijheid en ruimte voor de bewoners

5 augustus, 9:15

In opdracht van Atlant heeft KAW een nieuw zorggebouw voor honderd bewoners ontworpen, zorgvuldig ingepast in de bosrijke omgeving van Beekbergen

Den Haag geeft groen licht voor hoogbouwcomplex The Grace

4 augustus, 1:50

Het door Mecanoo ontworpen complex omvat twee torens van respectievelijk 180 en 150 meter, die daarmee de hoogste torens van de Hofstad worden. The Grace biedt plaats aan 1.400 huurwoningen en commerciële functies.

Taipei Performance Arts Centre geopend voor publiek

Gisteren, 10:47

Het door OMA ontworpen theatercomplex in Taipei bestaat uit drie grote theaterzalen die in een centrale kubus zijn ‘geplugd’.

Gateways neemt deel aan onderzoek Duits station van de toekomst

5 augustus, 2:50

De drie jaar durende studie is onder meer gericht op een betere verknoping van treinstations met andere vervoersmiddelen.

Aanbod nieuwbouwwoningen terug naar niveau vlak na kredietcrisis

5 augustus, 11:24

Het aanbod van nieuwbouwwoningen blijft flink achter op de woningmarkt en de problemen lijken toe te nemen.

Flitsbezorgdienst Getir opent supermarkt in Amsterdam

4 augustus, 3:26

In het pand zat tot voor kort een darkstore, maar daarmee voldeed Getir volgens de rechter niet aan het bestemmingsplan.

Rijtjeshuis meest voorkomende woningtype in Nederland

3 augustus, 9:12

Van de bijna 8 miljoen woningen in Nederland is 42% een rijtjeshuis. Dat heeft CBS achterhaald.

Concertzaal Amare ruim twee centimeter opgetild

2 augustus, 3:58

De concertzaal van Amare, het muziek- en theatercomplex in het centrum van Den Haag, is maandag en dinsdag opgetild om reparaties te verrichten. Het risicovolste deel van de operatie is voorbij.

Ga naar het nieuws-archief