Par'Course biedt een omgeving van gastronomie en sportiviteit

Op een voormalig brouwerijterrein in Valkenburg heeft MoederscheimMoonen met eigentijdse nieuwbouw, restauratie van historische gebouwen en een gevarieerde buitenruimte het belevingscentrum Par'Course vormgegeven.

In het heuvelachtige Zuid-Limburg is in de gemeente Valkenburg het terrein van een voormalige bierbrouwerij getransformeerd tot het belevingscentrum Par’Course. Een gastronomisch centrum, een wieler- en sportcentrum met het Shimano Experience Center en het Black Label Hotel hebben een plek gekregen in karakteristieke historische gebouwen of moderne nieuwbouw. MoederscheimMoonen maakte in opdracht van projectontwikkelaar Wyckerveste het stedenbouwkundig en het gebouwontwerp.

De geschiedenis van het oude brouwerijterrein gaat terug tot 1820, toen hier aan de Geul een watermolen werd geplaatst om een kruitfabriek van energie te voorzien. Een halve eeuw later ging de molen dienst doen voor papierproductie, tot in 1886 de Aachener Export Brouwerij het terrein kocht. De brouwerij, die na verloop van tijd verder ging als De Leeuw Bier, breidde de fabriek steeds verder uit. Na het vertrek van de brouwerij in 2005 – met medeneming van silo’s - bleven de gebouwen met littekens achter en raakte het terrein in verval.

Ontwikkelaar Wyckerveste en de gemeente Valkenburg zagen mogelijkheden om de historische omgeving nieuw leven in te blazen; een conceptuele invulling van het Leeuw-terrein zou de economie en cultuur van de stad een impuls kunnen geven. De ligging van het terrein ten opzichte van onder meer het stadscentrum en de Cauberg, als ook de directe verbinding met de Geul, het openluchttheater en de tuin van Holland Casino gaven de locatie potentie.

Concept

Of bezoekers nu wandelen, fietsen of met de auto zijn: ze komen het voormalige brouwerijterrein door de situering in de omgeving als vanzelf op hun route tegen. Het concept voor Par’Course draait dan ook om twee kernwaardes, legt MoederscheimMoonen uit: verbinding en beleving.

Om van het gebied een publiekstrekker te maken, definieerde Wyckerveste een duidelijke propositie, met een thema dat ten eerste goed aansluit bij Valkenburg en haar omgeving en ten tweede een aanvulling vormt op het bestaande aanbod. Par’Course kreeg twee pijlers: de Food Experience en de Cycle Experience, twee belevingswerelden die zich laten verbinden met het bourgondische Limburg en de populariteit van de omgeving bij fietsers, wielrenners en mountainbikers.

In de besloten architectenselectie stelde MoederscheimMoonen een stedenbouwkundige benadering van de opgave voor, die de betrokken partijen overtuigde. Daarmee verkreeg het bureau ook de opdracht. MoederscheimMoonen wilde als het ware een ‘stukje Valkenburg’ creëren, door de diverse beoogde functies op een doordachte manier te verdelen over verschillende bouwvolumes, gelegen rond sfeervolle straatjes en pleinen. De openbare ruimten zijn te gebruiken voor activiteiten en evenementen. Belevingscentrum Par’Course beslaat in totaal zo’n 15.000 m².

Stedenbouwkundig karakter

Het brouwerijterrein kende door de Geul en de bestaande bebouwing veel ommuringen en begrenzingen, waardoor het besloten aanvoelde. MoederscheimMoonen heeft in zijn stedenbouwkundig plan zoveel mogelijk van deze ommuring en diverse kleine gebouwen behouden. De oude conciërge- en fabriekswoningen dragen sterk bij aan de kwaliteit en sfeer van de plek en geven het gebied een geborgen karakter.

Wel is een aantal grote hallen gesloopt, wat nieuwe openingen creëerde op de plek waar ook de oorspronkelijke entree van het fabrieksterrein lag. Op die manier is de plek verbonden met de omliggende natuur, het stedelijk weefsel en wandel- en fietsroutes.

Het architectenbureau heeft de oude én nieuwe gebouwen die bijdragen bij aan het ‘ommuren’ van de plek en het vormen van de pleinen een dorps karakter gegeven. Ze zijn voorzien van kapvormen en staan stevig op de grond. Zowel een centraal gepositioneerd nieuwbouwvolume als het bijzondere uitbreidingselement op het brouwerijgebouw hebben juist een moderne en technische uitstraling die de hedendaagse agenda van de plek weerspiegelt, aldus de architecten.

Openbare ruimte

In het plan van MoederscheimMoonen fungeert de openbare ruimte als verlengstuk van de gebouwen. Het ontwerp biedt een aaneenschakeling van buitenruimten van verschillende schaal en sfeer, wat resulteert in een prettige omgeving.

Rondom het historische brouwerijgebouw ligt een verhoogd terras van betonelementen, afgebakend door groen. Voorts hebben de architecten een zandkleurige steen gekozen voor de pleinen, waarin ovale elementen zijn opgenomen voor gazon en bomen. In de overgangszones van diverse gebouwen is baksteen en groen gebruikt om intimiteit in de directe buitenruimten te creëren. Eeuwenoude bomen die zijn behouden vormen het middelpunt van het grote plein en geven het karakter.

Tussen de gebouwen is een combinatie van stedelijke ruimten ontstaan met pleinen, steegjes en doorkijken. De Geul is op meerdere plekken zichtbaar, bijvoorbeeld vanaf diverse terrassen rondom de gebouwen. Ook is er een aantal oversteekplaatsen naar het landschap. Inmiddels heeft de openbare ruimte al plaats geboden aan meerdere evenementen en exposities. Daarnaast is het terrein een ware verzamelplaats als start- en eindpunt voor fiets- en wandeltochten in de Limburgse heuvels, vertelt het architectenbureau.

De brouwerij als herkenningspunt

De brouwerij neemt een belangrijke plek in binnen het concept van Par’Course. Het gebouw is het begin van het voormalige fabrieksterrein, met de rijksmonumentale watermolen als symbool, en huisvest nu verschillende horecaconcepten. De historische brouwerij is aan de buitenzijde volledig gerestaureerd en ontdaan van latere toevoegingen zonder belang. Hiermee is het gebouw teruggebracht tot het originele kernvolume wat bestaat uit de watermolen, de brouwruimten en een aantal bakstenen hallen.

De oorspronkelijke bouwdelen van de brouwerij zijn op verschillende manieren teruggebracht naar de oorspronkelijke staat. De originele witte brouwerij en de bakstenen hallen hebben een verschillende kleur gekregen. Hier en daar zijn gerichte sneden in de gevel aangebracht om het gebouw geschikt te maken voor horeca. In het interieur is de gelaagdheid van de rijke historie behouden, zodat de horecaconcepten huizen in een industrieel en doorleefd casco.

Moderne toevoegingen

Tussen de brouwruimten en de hallen is het gebouw uitgebreid met een modern volume, dat MoederscheimMoonen op de betonnen kolomkoppen van verwijderde silo’s heeft geplaatst. De uitbreiding – voorzien van een groot venster dat zicht biedt op de meanderende Geul – vormt samen met een verticaal element een blikvanger in de omgeving. De gevel van dit nieuwe volume is bekleed met rechthoekige strekmetalen platen van geanodiseerd roodbruin aluminium. Met verschil in plaatafmetingen is een gevarieerd gevelbeeld gecreëerd; een verandering in oriëntatie van het strekmetaal op sommige plekken draagt daar verder aan bij en zorgt voor een andere daglichtreflectie. De gevelbekleding zorgt voor een relatie van het nieuwe volume met het naastgelegen Shimano Experience Center.

Het Shimano Experience Center is het meest centraal gelegen gebouw van Par’Course. In dit belevingscentrum laat het merk de bezoekers in aanraking komen met de wieler-, hengel- en roeisport. Ook huisvest het gebouw een fietskledingwinkel, een yogastudio, een sportschool en een conferentieruimte. Het gebouw is het modernste gebouw in het gebied, stelt MoederscheimMoonen. De plint is volledig van glas; de bovengelegen volumes lijken daardoor te zweven. De gevel van deze dichte volumes is eender uitgevoerd als die van de brouwerij-uitbreiding.

Black Label Hotel

In het oostelijke deel van Par’Course ligt het Black Label Hotel. Het gebouw heeft een geknikte hoofdvorm, waarmee het een belangrijke rol speelt in de stedenbouwkundige opzetconcept. Het volgt de kromming van de Geul en creëert door zijn knik twee pleinen: het hoofdplein en het entreeplein van het hotel.

Vanwege de voorname rol in het stedenbouwkundige weefsel heeft het gebouw een traditionele vorm met een kap gekregen, legt het architectenbureau uit. Tegelijkertijd geeft een verfijnd ontworpen houten gevel het gebouw een moderne uitstraling. De horizontale geleding maakt de verdiepingsvloeren zichtbaar. De houten gevelbekleding wordt onderbroken door de ramen van de hotelkamers, waar wel de houten ribben zijn doorgezet.

Fietsverhuur Cycle Center

MoederscheimMoonen heeft het hotel ontworpen met een helder casco dat de exploitant Black Label Hotels heeft ingevuld met een levendig interieur. Ook in het hotel speelt de wielersport een rol: op de begane grond bevinden zich kleed- en doucheruimten en een plek om fietsen schoon te maken en veilig te stallen. Tevens is op de begane grond een groot restaurant ondergebracht.

Tegenover het hotel staat het gebouw van het Cycle Center, één van de grootste mobiliteitsbedrijven in de regio, dat fietsevenementen door heel Limburg organiseert. De vormgeving van het pand volgt die van het hotel en is door de materialisatie eveneens herkenbaar als een nieuw element in het geheel. Aan de rand van het terrein maakt het gebouw deel uit van de ommuring; binnen het terrein vormt het samen met het hotel en een oude villa een aangenaam entreeplein.