Gesloten diamantslijperij is herbestemd tot markant woon- en werkgebouw

19 oktober 2021, 15:53

Aan de Tolstraat in Amsterdam staat de voormalige Asscher-diamantfabriek, begin twintigste eeuw gerealiseerd in een industriële art-nouveaustijl. Villanova architecten heeft de monumentale diamantslijperij getransformeerd naar een open gebouw met plaats voor bedrijfsruimten en luxe appartementen.

Toen architect Gerrit van Arkel in 1907 de grootschalige diamantfabriek ontwierp, kon hij niet teruggrijpen op archetypische voorbeelden, vertelt Villanova. Al bouwend ontwikkelde Van Arkel een eigen stijl: een Hollandse industriële interpretatie van art nouveau. Het gebouw werd rijk aan details en toonde een mix van destijds moderne en traditionele materialen.

Gesloten gebouw
Het Asschergebouw had – vroeg in die tijd – een betonconstructie met baksteengevels. De vormstenen in contrasterende kleuren geel en rood zijn gecombineerd met handmatig gefrijnde hardstenen hoeken en gietijzeren maatwerkroosters. In het interieur baadden de grote fabriekszalen in daglicht dankzij enorme ramen.

Deze fabriek – waar ooit de grootste ruwe diamant ter wereld, de Cullinan, is gekloofd en geslepen tot de Britse kroonjuwelen – was streng beveiligd. Het gebouw kende slechts één ingang met portiersloge en één uitgang. Het streng gesloten bouwwerk is gerestaureerd en getransformeerd tot een rondom open en uitnodigend gebouw, vertelt het architectenbureau.

Herstel en ingrepen
Op basis van kleuronderzoek hebben de architecten het historische, karakteristieke kleurenschema in de gevel teruggebracht. Philips heeft als vorige gebruiker een vleugel aan de noodgevel toegevoegd; die is nu weer gesloopt en een groot deel van de gevel is gereconstrueerd met nieuwe kozijnen, hardstenen ornamenten, vormbakstenen, glazuurwerk en bijzondere metselverbanden.

In goed overleg met Monumenten en Archeologie heeft Villanova ook ingrepen in het monumentale pand kunnen doen. Er zijn bijvoorbeeld twee compacte liftportieken gemaakt en rondom zijn de gevels voorzien van zeven nieuwe entrees. Daartoe behoren vier woonentrees aan een nieuwe langzaam-verkeersroute langs de noordgevel en het Dora Tamanaplein.

Buitenruimten
In het oorspronkelijke trappenhuis is een entree gerealiseerd die met een eigen glazen lift toegang biedt tot een penthouse in de toren. Het dakterras van deze woning met rondom kantelen biedt vergezichten over de Amstel, de Pijp en de Diamantbuurt, vertelt Villanova. Alle woningen hebben een buitenruimte op het zuiden in de vorm van een loggia of dakterras.

Drie entrees aan de zuidgevel ontsluiten bedrijfsruimten en horeca. Villanova heeft de begane grond plaatselijk verhoogd om een volwaardige kantoorruimte in een souterrain te realiseren, met nieuwe ramen en uitzicht boven maaiveld. Aan deze zijde ligt ook een stadstuin met een publiek karakter. De voormalige portiersloge vormt een vooruitgeschoven post van de bedrijven op het plein.

Dienend
Over de hele lengte is een dakopbouw gerealiseerd, contrasterend met de historische uitstraling vormgeven in zink. De dakopbouw is tegelijkertijd zo ver terug gelegd dat hij nauwelijks zichtbaar is vanaf de straat en ondergeschikt aan de bestaande kantelen. Alle ingrepen, zo legt Villanova uit, zijn dienend en laten het oude fabrieksgebouw in zijn waarde.

Drievoudig glas, hoge na-isolatiewaarden, warmtepompen en automatische buitenzonwering zorgen voor energiezuinigheid en een aangenaam binnenklimaat. In de winter vindt aanvoer van voorverwarmde ventilatielucht voor de woning plaats via de spouw, die hierdoor werkt als een klimaatgevel, legt Villanova uit.

Sluitstuk
De transformatie van de diamantfabriek vormt het sluitstuk van de herontwikkeling van het voormalige Archiefterrein. Samen met de restauratie van het oude Raadhuis van Amstelveen vormde de restauratie en herbestemming van het Asschergebouw de winnende prijsvraaginzending uit 2008. Het voormalige raadhuis is naar ontwerp van Villanova getransformeerd naar het Pestana Amsterdam Riverside Hotel.

Trefwoorden

asschergebouw industrieel erfgoed herbestemming woningbouw villanova architecten transformatie amsterdam diamantfabriek

1	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november
2	SAWA officieel geopend door Koningin Máxima donderdag, 20 november
3	Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist vrijdag, 21 november
4	Studioninedots deelt nieuwe beelden van project Spark op Smakkelaarsveld in Utrecht maandag, 24 november
5	MoederscheimMoonen Architects ontwerpt eigen kantoor in historische vertrekhal Oranjelijn Rotterdam woensdag, 19 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Monumentaal wonen op voormalig zorglandgoed De Klokkenberg

29 augustus 2023

Brede toekenning van monumentenstatus op ENCI-terrein Maastricht

17 april

Zes verschillende woningen in een voormalig schoolgebouw

14 september 2021

Waterwoningen Steigereiland opgeleverd

24 februari 2011

Appartementen Huys Afrika opgeleverd

17 maart 2009

Oudste textielfabriek Tilburg wordt Duveldorp

2 juni 2021

Woningen op de locatie van de voormalige beeldbuizenfabriek in Eindhoven

23 augustus 2021

Mecanoo transformeert Zaans fabriekscomplex tot stedelijke buurt

3 augustus 2021

Schellensfabriek Eindhoven herontwikkeld met woongebouw erbovenop

16 april 2021

Fabrieksgebouwen ENKA inspireren MIX bij groot woongebouw

1 februari 2021

1.500 woningen en 220 meter hoge toren op Codrico-terrein Katendrecht

2 december 2020

Plan van studio VVKH geselecteerd voor gasfabriekterrein Krommenie

15 oktober 2020

Meneba-terrein Wormerveer wordt woongebied

11 april 2019

Scala aan woningtypes in herbestemde Lakfabriek

11 september 2018

Villa als modernistische uitbreiding van een historisch pachtershuis

25 november 2021

Herontwikkeld Poortgebouw SugarCity in Halfweg opgeleverd

1 mei 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

RxDOMI ontwikkelt modulaire, biobased mantelzorgwoning op basis van WikiHouse-systeem

Gisteren, 16:06

Met 3D-modules van 10 m2 kunnen kleinere en grote woonruimtes gerealiseerd worden. RxDOMI ontwikkelt en bouwt de modulaire mantelzorgwoning.

Open oproep: deel jullie ontwerp binnen de Merwedekanaalzone

Gisteren, 12:30

Half december willen we op Architectenweb.nl een overzichtsartikel van de verschillende ontwerpen publiceren en nemen jullie ontwerp daar dan graag in mee!

Stad Villingen-Schwenningen kiest VenhoevenCS en RKW Architektur voor nieuw Zentralbad

Gisteren, 12:00

VenhoevenCS heeft, in samenwerking met RKW Architektur +, de aanbesteding gewonnen voor het nieuwe Zentralbad in Villingen-Schwenningen, Duitsland.

Compacter schoolgebouw in Klein-Zundert maakt veel groener schoolplein mogelijk

Gisteren, 10:30

In Klein-Zundert, een dorp in Noord-Brabant, heeft een uitgestrekte, eenlaagse school plaats gemaakt voor een tweelaagse, duurzame school met houten aula als hart. Door de compactere opzet van de nieuwe school kon de omgeving ervan vergroend worden.

Kennisinstituut: reizen met auto, vliegtuig en e-bike in de lift

Gisteren, 12:56

Het wegverkeer, het aantal vliegtuigpassagiers, en het gebruik van de elektrische fiets zijn in 2024 gegroeid en naar verwachting zet die stijging door.

Amsterdam koppelt metrolijn 50 en 53 om capaciteit metronetwerk te verhogen

Gisteren, 10:00

Op het nieuwe netwerk kunnen de metro's vaker rijden: acht keer per uur overdag en tien keer per uur in de spits. Door de ontvlechting rijden er straks minder lijnen op hetzelfde spoor.

Gemeente Den Haag komt met meldpunt voor onveilige plekken

24 november, 12:11

De gemeente Den Haag heeft een meldpunt gecreëerd waar mensen melding kunnen maken van onveilige plekken. Experts bekijken de locaties vervolgens om vast te stellen welke maatregelen er nodig zijn om het gevoel van veiligheid te verbeteren.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

21 november, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

20 november, 2:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.