Demissionair kabinet: klimaatdoelstellingen moeten worden gehaald
9 augustus 2021, 13:33
Het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, heeft vanochtend een rapport gepubliceerd, waarin het onder meer stelt dat de zeespiegelstijging door klimaatverandering onomkeerbaar is en dat de aarde de komende decennia blijft opwarmen. Nederlandse politici zeggen dat de gestelde klimaatdoelen moeten worden gehaald en dat Nederland een leidersrol moet nemen in de internationale aanpak.
Het is “nu of nooit” in de strijd tegen klimaatverandering. Dat zegt D66-leider en demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag in reactie op het klimaatrapport van het IPCC. Ze vindt dat Nederland de leiding moet nemen op het gebied van het bestrijden van klimaatverandering. Dat zijn GroenLinks en de Partij voor de Dieren met haar eens.
Steeds urgenter
“Het is code rood voor de mensheid, stelt het VN-klimaatpanel. Wij zijn de laatste generatie politici die onze manier van leven kunnen beschermen”, aldus Kaag. De D66-leider pleit voor snelle maatregelen om de aangescherpte Europese klimaatdoelen te halen, en wil dat Nederland een leidersrol neemt op het gebied van klimaatbeleid.
GroenLinks-leider Jesse Klaver vraagt ook om een doortastender Nederlands klimaatbeleid. “Al zo lang ik leef zegt de wetenschap: de aarde warmt op. Ieder rapport steeds urgenter. Regeringen blijven vasthouden dat de aanpak van de klimaatcrisis geen haast heeft.”
Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren komt met vergelijkbare kritiek. “Nu ervaart wereld de gevolgen van klimaatverandering. Hittegolven, droogte, bosbranden, hevige regenval, overstromingen.” Het wordt alleen maar erger, voorspelt zij. “Voorkom dat, kabinet. Doe eindelijk je werk.”
Klimaatdoelstellingen halen
Het verduurzamen van de industrie, “de grootste vervuilende sector”, moet volgens de VVD nu prioriteit krijgen. “De wetenschap laat geen twijfel”, reageert VVD-Kamerlid Silvio Erkens op het rapport van het IPCC.
“Klimaatverandering is een grote bedreiging voor onze toekomstige welvaart en veiligheid”, zegt Erkens. Volgens hem kan Nederland “een grote rol spelen bij de wereldwijde aanpak ervan”.
Demissionair premier Mark Rutte vindt het klimaatrapport van het IPCC “zeer zorgelijk”. Hij noemt het “extra belangrijk” dat de klimaatdoelstellingen in zowel Nederland als daarbuiten gehaald worden. Daar zal zowel dit als het volgende kabinet zich voor moeten inzetten, aldus Rutte.
Nauwelijks resultaat geboekt
Eerder dit jaar stelde Milieudefensie op basis van eigen onderzoek dat de afgelopen tien jaar onder Rutte nauwelijks resultaat is geboekt op het gebied van klimaat, milieu, energie en natuur. Volgens de organisatie werden burgers flink op kosten gejaagd en werden vervuilende bedrijven juist ontzien.
Rutte erkende dat er “een gat” zit tussen de Nederlandse klimaatdoelen en de mate waarin die met het huidige beleid bereikt worden. Dit kabinet werkt aan extra maatregelen, en het zal volgens de VVD-leider ook bij de formatie een belangrijk thema zijn. Toch wilde hij nog niet zeggen of een eventueel kabinet-Rutte IV het groenste kabinet-Rutte ooit zal worden.
Ambities andere landen
VVD-staatssecretaris Dilan Yeşilgöz-Zegerius zegt dat andere landen scherpere klimaatdoelen moeten stellen. Volgens haar heeft de Europese Unie om die reden de klimaatdoelen bijgesteld en gaat het er nu om “dat ook andere landen hun ambitie” verhogen.
“In eigen land doen we ons uiterste best om onze nationale klimaatdoelen ook te halen”, zegt de staatssecretaris in haar verklaring. Er wordt gewerkt aan extra maatregelen. Die worden volgens het ministerie uiterlijk dit najaar aan de Tweede Kamer gestuurd voor de behandeling van de Klimaatnota.
Dat (ook) andere landen hun klimaatambities verhogen, zal de Nederlandse inzet worden tijdens de klimaattop in Glasgow, later dit jaar. Yeşilgöz-Zegerius doelt op landen die “nog geen of te weinig maatregelen nemen”, laat een woordvoerder desgevraagd weten. Concrete landen wil het ministerie niet noemen.
Schrappen en sluiten
Volgens Natuur & Milieu is het huidige klimaatbeleid “bij lange na” niet voldoende om het tij te keren. “Meer weersextremen komen op ons af en de zeespiegel stijgt tot drie keer sneller dan in de jaren zeventig. Klimaatverandering heeft op korte termijn rampzalige en onomkeerbare gevolgen voor de mensheid en de planeet”, aldus de organisatie.
Ze roept bestuurders en politici op om “vergaande stappen” te nemen om ons land en de wereld te behoeden voor “niet te overziene klimaatschade.” Effectief klimaatbeleid moet volgens de organisatie de hoogste prioriteit zijn. “Te beginnen in Nederland: nu in de formatie, en drie maanden later bij de klimaattop in Glasgow. De kosten van niets doen zijn zoveel groter dan de kosten van klimaatactie. Dat hebben de recente overstromingen in ons land laten zien.”
Natuur & Milieu vindt dat het CO2-reductiedoel voor 2030 verhoogd zou moeten worden naar minimaal 5%. Nu is dit 49%. Ook wil de organisatie dat Lelystad Airport definitief geschrapt wordt en dat er kolencentrales worden gesloten. Verder zou het aanbod duurzame energie omhoog moeten.
Waterbeheer
Bart van den Hurk, een van de hoofdauteurs van het IPCC-rapport, zegt dat Nederland zich weerbaarder moet maken tegen de stijgende zeespiegelstijging en toenemende weersextremen.
Klimaatexpert Van den Hurk onderzoekt voor Deltares de invloed van klimaatverandering op met de waterhuishouding gerelateerde zaken. Er zijn weliswaar al programma’s die Nederland weerbaar moeten maken tegen weersextremen en de stijgende zeespiegel, maar er zal hier en daar een tandje bij moeten, stelt hij.
Nederland gaat volgens Van den Hurk te maken krijgen met meer overstromingen, extremer weer, een zeespiegel die blijft stijgen en watertekorten. We zullen verder vooruit moeten kijken, om zo beter te voorspellen wat er in de toekomst nog gaat gebeuren, vindt hij. “We hebben nog aardig wat creativiteit nodig om in kaart te brengen wat er kan gebeuren en wat we ertegen kunnen doen.”
Risicomanagement
Ook is het noodzakelijk om te leren van ervaringen als de recente overstromingen in Limburg, stelt hij, want de grilligheid van rivieren gaat toenemen. Onder meer in het stroomgebied van de Maas en de Rijn gaan omwonenden in de toekomst vaker te maken krijgen met overstromingen.
Daarnaast gaan naar verwachting watertekorten spelen in dezelfde rivieren, wanneer het lang niet regent en er meer water verdampt door de stijgende temperatuur. Ook dat is een probleem, omdat we voor een groot deel afhankelijk zijn van de watertoevoer van de Maas en de Rijn.
Het is volgens Van den Hurk een kwestie van risicomanagement om ervoor te zorgen dat de drinkwatervoorziening op peil blijft, schepen kunnen blijven varen, de watervoorziening in kwetsbare natuurgebieden op peil blijft en zout water ‘buiten’ kan worden gehouden. “Het is belangrijk dat we dit in de toekomst niet uit de hand laten lopen.”