Renovatie Fort van Hoofddorp afgerond

22 juni 2020, 11:12

De renovatie van het Fort van Hoofddorp is afgerond. Het forteiland in het centrum van de Noord-Hollandse plaats is getransformeerd tot een stadspark met ruimte voor horeca, culturele en educatieve activiteiten. Serge Schoemaker Architects is verantwoordelijk voor het integrale ontwerp van landschap, architectuur en interieur.

Tien jaar heeft de herontwikkeling van het fort, dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam en op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat, geduurd. Het monument is in 1904 op een steenworp afstand van de toenmalige dorpskern gebouwd, maar is ondanks zijn centrale ligging nooit voor het publiek toegankelijk geweest.

'Verborgen schat'
Het fortgebouw functioneerde lange tijd als munitiedepot en bood de laatste jaren onderdak aan de lokale schietvereniging. “Een verborgen schat”, zo omschreven theaterproducent Femme Hammer en architect Serge Schoemaker het fort, toen ze in 2010 de eerste plannen maakten voor de herbestemming.

In 2015 richtten de initiatiefnemers Stichting Fort van Hoofddorp op, dat de financiering en ontwikkeling van het forteiland mogelijk maakte. Het initiatief kreeg financiële steun van de Provincie Noord-Holland, de Gemeente Haarlemmermeer en diverse culturele fondsen.

Het Fort van Hoofddorp is een van de weinige forten binnen de Stelling met twee verdiepingen. Het verdedigingswerk ligt zoals de meeste forten ingebed in het landschap en is bedekt met een aardlaag. Het fort bestaat uit een labyrint aan ruimten; geschutsruimten, lokalen, gangen en nissen. Muren en gewelven van meters dik ongewapend beton moesten het fort beschermen tegen het vijandelijk geschut.

Hefkoepelgebouwen
Het gebouw bezit twee vrijstaande hefkoepelgebouwen, die met het hoofdgebouw waren verbonden door ondergrondse gangen en tijdens de renovatie volledig zijn ontgraven. De oorspronkelijke gangenstructuur is bij de renovatie weer in ere hersteld. Hierdoor kunnen bezoekers nu (ondergronds) lopen via een lange achtergang op de begane grond naar de vrijstaande hefkoepelgebouwen en het terrein bovenop het fort.

Om de ontsluiting van het fortgebouw te verbeteren, zijn twee nieuwe trappenhuizen toegevoegd. Door het wegbreken van de vloeren zijn hier twee verticale, dubbelhoge ruimten ontstaan die licht en lucht in het door horizontale gangen gedomineerde fortinterieur brengen.

Het fortgebouw is deels gerestaureerd en deels onaangetast gelaten. Nieuwe toevoegingen zijn strak vormgegeven en zodanig geïntegreerd dat historische details en de karakteristieke atmosfeer behouden zijn gebleven. Zo zijn houten wanden en minimalistische, stalen elementen gecombineerd met ruwe, onafgewerkte wanden van ongewapend beton, moderne lichtarmaturen met kaarsnissen.

Nagenoeg onzichtbaar
De gebouwinstallaties zijn nagenoeg onzichtbaar geïntegreerd. Zo is het hele pand voorzien van een dun vloerverwarmingssysteem en maakt het luchtbehandelingsysteem met warmteterugwinning gebruik van de historische, ingebouwde luchtkanalen. Nieuwe leidingen zijn weggewerkt in de dekvloer en het dakpakket, om het pure, rauwe karakter van het fortinterieur te behouden.

Aan het buitenterrein is een wandelpad toegevoegd, het 'fortpad', waarover bezoekers vanaf het voorplein omhoog kunnen lopen naar het hoger gelegen terrein: het terreplein. Hier hebben ze uitzicht over de fortgracht en de Geniedijk, die het fort verbindt met het Kunstfort bij Vijfhuizen. Ook is hier plaats gemaakt voor een kleinschalig openluchttheater en ruimte voor een terrastuin.

Opening
De feestelijke opening van het fort moest in april door de coronamaatregelen worden uitgestel, deze zal nu later dit jaar plaatsvinden. Tegen die tijd zal ook het buitenterrein zijn ingericht, meldt Serge Schoemaker Architects. Het forteiland is in totaal 8.100 vierkante meter groot.

Trefwoorden

stelling van amsterdam herbestemming fort bij hoofddorp kunstfort vijfhuizen renovatie fort werelderfgoed serge schoemaker architects werelderfgoedlijst monument hoofddorp fort van hoofddorp

1	Oud tijdelijk stadskantoor Arnhem is nu woongebouw dinsdag, 20 april
2	Architekten Cie. ontwerpt eerste woontoren in Sluisbuurt woensdag, 21 april
3	De Zwarte Hond en Faro ontwerpen een utopia voor Leidsche Rijn donderdag, 22 april
4	Erfgoedlogica dinsdag, 20 april
5	Team onder leiding van VORM wint selectie woningbouwplan Roots donderdag, 22 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Expositie toont kansen eigentijds erfgoed Haarlemmermeer

Fort bij Kudelstaart herontwikkeld tot 'watersportfort'

Serge Schoemaker Architects ontwerpt herbestemming van museum tot school

Manifest ter verbetering kwaliteitsketen voor de instandhouding van monumenten

Entreegebouw van Paul de Ruiter Architects voor duurzaam en zelfvoorzienend Pampus

Fort bij Krommeniedijk uitgebreid met 'kijkkoepel'

Fort bij Hoofddorp wordt openbaar park

Restaurant op gerenoveerd forteiland

Groen licht herbestemming Fort bij Hoofddorp

Fort bij Vechten is hoogtepunt van Waterlinie

Fort Everdingen wordt bierbrouwerij

Nieuwegein verkoopt fortterrein Overeindseweg

Emma architecten realiseert paviljoen in fort

Andere nieuwsberichten

Foto's + video: CPO-project Overtuin in Rotterdam

4 uur geleden

Een stukje stad en een klein woonbuurtje ineen. Dat is het idee achter het CPO-project Overtuin in Rotterdam-Zuid.

V8 Architects presenteert ontwerp transformatieproject PI59

Vandaag, 12:07

Het gebouw aan de Prinses Irenestraat in Amsterdam krijgt zijn oorspronkelijke kantoorfunctie terug, maar ondergaat zelf wel een gedaanteverandering. De bestaande betonnen gevel wordt vervangen door een veel opener gevel met glas en bronzen kozijnen.

MVRDV presenteert plan voor torens die samen netnummer Tilburg vormen

Vandaag, 09:51

Mogelijk krijgt Tilburg drie woontorens die gezamenlijk het netnummer 013 vormen.

Jonge Maaskantprijs 2021 voor Raoul Vleugels en Niels Groeneveld

Vandaag, 09:10

De jury noemt de oprichters en partners van Werkstatt 'koplopers in ecologisch en sociaaleconomisch bouwen' die zich kenmerken door 'een lowtech-benadering met grote impact op lokale economieën, maatschappij, klimaat en wooncomfort.'

Utrecht organiseert conferentie over veelbesproken polder Rijnenburg

3 uur geleden

De polder is veel in het nieuws, omdat de gemeente er een tijdelijk energielandschap wil realiseren en omdat Rijnenburg in beeld is als woningbouwlocatie.

NRC: nieuwe bouwcrisis dreigt door ‘onwerkbare’ Omgevingswet

Vandaag, 10:58

De nieuwe Omgevingswet dreigt zo ingewikkeld te worden dat grote bouwprojecten in gevaar komen.

Minister wil makelaars spreken over ondoorzichtige woningverkoop

Vandaag, 10:20

De verkoop van huizen verloopt te vaak ondoorzichtig, en makelaars lijken niet altijd de belangen van de kopers of verkopers te dienen.

Oproep voor opmaak ontwikkelingsvisie Health campus Zuid

Gisteren, 15:11

De Vlaams Bouwmeester heeft een oproep gepubliceerd voor de opstelling van een ontwikkelingsvisie voor de Health Campus, gelegen op de ecocampus in Diepenbeek, in Belgisch Limburg.

'Noordelijke havens kunnen belangrijk energieknooppunt worden'

Gisteren, 13:18

Daarvoor moet wel fors worden geïnvesteerd in technologieën die de productie, transport, opslag en verwerking van waterstof uit wind op zee mogelijk maken.

RvS: code nul op de meter-renovaties beschermt dieren onvoldoende

Gisteren, 10:04

Bij renovaties moet de instandhouding van beschermde diersoorten op de lange termijn zijn gewaarborgd en dat is met de werkwijze in deze code niet zeker, aldus de Raad van State.

Ga naar het nieuws-archief