Doorsnede graszoden

Doorsnede tunnel, luisteroor

Doorsnede tunnel, zwaluwwand

Doorsnede 't IJ

Zuidelijk aanzicht

Plattegrond

Eerste schets

Parametrisch en duurzaam ontworpen vogelei als observatorium

17 april 2019, 12:01

In natuurgebied De Scheelhoek op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee is vanochtend het opvallende vogelobservatorium Tij geopend. Architectenbureau RAU heeft in samenwerking met Ro&Ad Architecten het ‘natuurkunstwerk’ parametrisch en volledig remontabel ontworpen.

Naar aanleiding van het Kierbesluit Haringvliet zijn Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten een project gestart om de natuur in het Haringvliet te verrijken. De effecten daarvan willen de natuurorganisaties waarneembaar maken voor mensen, waartoe een aantal locaties is aangewezen voor vogelobservatoria en uitkijkplekken.

Grote stern
In opdracht van Droomfondsproject Haringvliet, een samenwerking van zes natuurorganisaties, hebben RAU en Ro&Ad Architecten een aantal objecten ontworpen, ontwikkeld en gerealiseerd. Eerder dit jaar is een aanlegsteiger en vogelkijkhut voltooid op Bliek, een nieuw aangelegd eiland in het Haringvliet. Het nu geopende vogelobservatorium Tij is gelegen in De Scheelhoek, dicht bij de Haringvlietdam en het dorp Stellendam.

Het natuurgebied bestaat uit een dijk met binnendijks grote rietlanden en buitendijks een aantal eilanden. Deze eilanden zijn foerageer- en broedgebied voor steltlopers, zoals de visdief en het symbool van het gebied, de grote stern. De architecten hebben het observatorium gemodelleerd naar het ei van deze vogel.

Landschapsontwerp
Het plan omvat niet alleen het observatorium, maar ook een landschapsontwerp van H+N+S Landschapsarchitecten. Dit is opgezet met het oog op de beleving van het hele natuurgebied via een route die eindigt bij Tij. Onderweg zijn verschillende biotopen voor vogels aangelegd en te bekijken.

Om de vogels ongezien te benaderen bestaat het laatste deel van de route uit een tunnel, gemaakt met hergebruikte meerpalen en steenschotten. De tunnel is bedekt met zand, omdat de locatie een mogelijke broedplek voor steltlopers is. Aan het einde van de tunnel ligt het houten ei, net als het voorbeeld van de grote stern, in een nest op de zandplaat.

Houten ei
Het landschappelijk ontworpen nest bestaat uit riet, kastanjehouten palen en zand. Het eivormige observatorium bestaat uit twee delen: het onderste deel, dat onder water kan komen te staan, is gemaakt van accoya en het bovenste deel is vervaardigd uit grenen. De afdekking bestaat uit lokaal geoogst riet en stopt vlak boven de hoogst mogelijke waterlijn.

Tij is parametrisch ontworpen om een goede verhouding te krijgen tussen vorm, constructie, afmetingen en plaats voor kijkgaten, leggen de architecten uit. De constructie is een ‘Zollinger-constructie’, waarmee in hout grote overspanningen kunnen worden gemaakt met relatief kleine onderdelen.

Remontabel
De ‘file-to-factory’ houten constructie is in Finland computergestuurd uitgefreesd, in circa 400 onderdelen met de boot aangeleverd en op locatie gemonteerd, vertellen RAU en Ro&Ad. Tij is geheel remontabel (op de hybride hout-betonvloer na).

Door zijn remontabele en modulaire uitvoering en materialisering voldoet het observatorium aan de uitgangspunten voor een duurzaam bouwwerk met circulaire potentie. Alles is tijdelijk, zeggen de architecten, en ook het vogelobservatorium moet ooit zonder waardeverlies uit elkaar gehaald kunnen worden. “Dit alles om de effecten op het milieu en het ecosysteem op locatie minimaal te belasten”, aldus RAU en Ro&Ad, “nu en in de toekomst.”

Trefwoorden

h+n+s landschapsarchitecten remontabel duurzaamheid stellendam ro&ad natuurgebied circulair ro&ad architecten observatorium parametrisch ontwerp haringvliet vogelobservatiepost h n s landschapsarchitecten rau

1	Het Binnenhof – in voormalig hotel opent nieuw café aan Statenpassage dinsdag, 10 juni
2	Nieuw tentoonstellingspaviljoen Cruquius Museum officieel geopend donderdag, 12 juni
3	CULD en VOA winnen tender stationsomgeving Goffert met ‘Groene waarden, stadse praktijken’ woensdag, 11 juni
4	KCAP brengt ode aan verloren postkantoor in Vlissingen vrijdag, 13 juni
5	Lange balkons verbinden sociale woningbouw met omringend landschap donderdag, 12 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Nieuw kantoor van Triodos Bank bereikt het hoogste punt

20 maart 2019

Ro&Ad realiseert uitkijktoren voor en met de gemeenschap

20 februari 2018

VORM en OMRT willen woningbouw versnellen met parametrisch ontwerp

24 maart 2020

Ruimtelijke villa RAU zoekt verbinding met omgeving

1 december 2017

Thomas Rau wint Circular Hero Award 2021

3 februari 2021

Nederlands team wint grote competitie voor circulair bedrijfspark Parijs

24 oktober 2017

Zelfgebouwde praktijkschool voor Da Vinci College

1 mei 2017

Houten gebouw met kasgevel voor energiecoöperatie Deltawind

6 september 2024

Van koekjesfabriek naar hogeschoolcampus

24 november 2016

Circulair bouwen komt langzaam uit experimentele fase

28 april 2016

Royal3D en ArchiTech realiseren 3D geprint werkpaviljoen uit afval

4 maart 2021

Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur

12 mei

RAU ontwerpt sporthal Zeeburgereiland

2 maart 2016

Uit het riet verheft zich De Zeemol

20 november 2019

Natuurplaats Noordsche Veld is geïntegreerd in het landschap

23 juni 2020

Genomineerden BNA Beste Gebouw van het Jaar 2020 bekend

4 september 2020

Magazine biedt overzicht van dertigjarig oeuvre H+N+S Landschapsarchitecten

19 april 2021

Strandpost uit hergebruikt materiaal wint Zeeuwse Architectuurprijs 2021

29 juni 2021

Einde van gemotoriseerd rondje Posbank lijkt in zicht

11 augustus 2021

Demontage tijdelijke rechtbank Amsterdam gestart

9 november 2021

‘Post 65’-zorglocatie De State Hillegersberg gerenoveerd

10 november 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Amstelkwartier kavel 8A wint Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2025

2 uur geleden

Het door van Egmond, architecten ontworpen complex won met 19,1 procent van de stemmen de jaarlijkse publieksprijs.

Willem Diehlprijs 2025 naar projecten van Space Encounters en Atelier Spijker

3 uur geleden

Bij de tweejaarlijkse Arnhemse architectuurprijs won Gebouw KB, ontworpen door Space Encounters, de vakjuryprijs. Restobar Flor Fina, naar ontwerp van Atelier Spijker architecten, was favoriet bij het publiek.

Studio Groen+Schild pleit voor expliciete focus op verdichting bij Deventer woningbouw

3 uur geleden

In de woningbouwplannen voor Deventer tot 2035 ontbreekt volgens Studio Groen+Schild een expliciete focus op verdichten.

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2025

Vandaag, 08:45

Hebben jullie een publiek gebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2024 tot en met 31 augustus 2025 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2025! Deadline is 27 juni 2025.

Focus on Impact en Qonnected Logistics werken samen aan ontwikkeling stadslogistieke hubs

20 minuten geleden

Hiermee willen de twee partijen de stedelijke bevoorrading en distributie verduurzamen en efficiënter maken.

Utrechters zien tram Merwedelijn liefst verdiept of in tunnel

Vandaag, 09:00

Inwoners van Utrecht en Nieuwegein willen dat de Merwedelijn, een nieuwe tramverbinding, zoveel mogelijk ondergronds wordt aangelegd. Hun voorkeur gaat uit naar een tunnel en anders een verdiepte ligging.

Voorlopig weinig hoop voor gepauzeerde infrastructuurprojecten

Vandaag, 08:45

De projecten staan stil vanwege een gebrek aan geld, menskracht of stikstofruimte, of een combinatie daarvan.

Amsterdam: per 1 juli vergunning nodig voor wonen in middenhuur

12 juni, 5:46

Mensen die in Amsterdam een woning in de middenklasse willen huren, moeten per 1 juli een vergunning aanvragen.

Uitbreiding stroomnet in deel Nederland loopt jaren vertraging op

12 juni, 12:06

Uitbreidingsprojecten in Utrecht, de Flevopolder en Gelderland duren veel langer dan gepland.

Nederlandse woningsector introduceert juridische vastlegging met BIM Legal

11 juni, 4:01

Hiermee wordt Nederland wereldwijd het eerste land dat juridische informatie over vastgoed driedimensionaal vastlegt en ontsluit via digitale bouwmodellen.

Ga naar het nieuws-archief