Doorsnede graszoden

Doorsnede tunnel, luisteroor

Doorsnede tunnel, zwaluwwand

Doorsnede 't IJ

Zuidelijk aanzicht

Plattegrond

Eerste schets

Doorsnede graszoden

Doorsnede tunnel, luisteroor

Doorsnede tunnel, zwaluwwand

Doorsnede 't IJ

Zuidelijk aanzicht

Plattegrond

Eerste schets

Parametrisch en duurzaam ontworpen vogelei als observatorium

17 april, 12:01

In natuurgebied De Scheelhoek op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee is vanochtend het opvallende vogelobservatorium Tij geopend. Architectenbureau RAU heeft in samenwerking met RO&AD Architecten het ‘natuurkunstwerk’ parametrisch en volledig remontabel ontworpen.

Naar aanleiding van het Kierbesluit Haringvliet zijn Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten een project gestart om de natuur in het Haringvliet te verrijken. De effecten daarvan willen de natuurorganisaties waarneembaar maken voor mensen, waartoe een aantal locaties is aangewezen voor vogelobservatoria en uitkijkplekken.

Grote stern
In opdracht van Droomfondsproject Haringvliet, een samenwerking van zes natuurorganisaties, hebben RAU en RO&AD Architecten een aantal objecten ontworpen, ontwikkeld en gerealiseerd. Eerder dit jaar is een aanlegsteiger en vogelkijkhut voltooid op Bliek, een nieuw aangelegd eiland in het Haringvliet. Het nu geopende vogelobservatorium Tij is gelegen in De Scheelhoek, dicht bij de Haringvlietdam en het dorp Stellendam.

Het natuurgebied bestaat uit een dijk met binnendijks grote rietlanden en buitendijks een aantal eilanden. Deze eilanden zijn foerageer- en broedgebied voor steltlopers, zoals de visdief en het symbool van het gebied, de grote stern. De architecten hebben het observatorium gemodelleerd naar het ei van deze vogel.

Landschapsontwerp
Het plan omvat niet alleen het observatorium, maar ook een landschapsontwerp van H+N+S Landschapsarchitecten. Dit is opgezet met het oog op de beleving van het hele natuurgebied via een route die eindigt bij Tij. Onderweg zijn verschillende biotopen voor vogels aangelegd en te bekijken.

Om de vogels ongezien te benaderen bestaat het laatste deel van de route uit een tunnel, gemaakt met hergebruikte meerpalen en steenschotten. De tunnel is bedekt met zand, omdat de locatie een mogelijke broedplek voor steltlopers is. Aan het einde van de tunnel ligt het houten ei, net als het voorbeeld van de grote stern, in een nest op de zandplaat.

Houten ei
Het landschappelijk ontworpen nest bestaat uit riet, kastanjehouten palen en zand. Het eivormige observatorium bestaat uit twee delen: het onderste deel, dat onder water kan komen te staan, is gemaakt van accoya en het bovenste deel is vervaardigd uit grenen. De afdekking bestaat uit lokaal geoogst riet en stopt vlak boven de hoogst mogelijke waterlijn.

Tij is parametrisch ontworpen om een goede verhouding te krijgen tussen vorm, constructie, afmetingen en plaats voor kijkgaten, leggen de architecten uit. De constructie is een ‘Zollinger-constructie’, waarmee in hout grote overspanningen kunnen worden gemaakt met relatief kleine onderdelen.

Remontabel
De ‘file-to-factory’ houten constructie is in Finland computergestuurd uitgefreesd, in circa 400 onderdelen met de boot aangeleverd en op locatie gemonteerd, vertellen RAU en RO&AD. Tij is geheel remontabel (op de hybride hout-betonvloer na).

Door zijn remontabele en modulaire uitvoering en materialisering voldoet het observatorium aan de uitgangspunten voor een duurzaam bouwwerk met circulaire potentie. Alles is tijdelijk, zeggen de architecten, en ook het vogelobservatorium moet ooit zonder waardeverlies uit elkaar gehaald kunnen worden. “Dit alles om de effecten op het milieu en het ecosysteem op locatie minimaal te belasten”, aldus RAU en RO&AD, “nu en in de toekomst.”

Trefwoorden

h+n+s landschapsarchitecten remontabel duurzaamheid stellendam ro&ad natuurgebied circulair ro&ad architecten observatorium parametrisch ontwerp haringvliet vogelobservatiepost h n s landschapsarchitecten rau

1	Veenstra: ‘De snelheid van het proces is zowel angstaanjagend als belonend’ woensdag, 15 mei
2	Zevenbergen geeft centrum impuls met terugbrengen haven maandag, 13 mei
3	Hans van Heeswijk architecten wint selectie Station Geldermalsen dinsdag, 14 mei
4	Hoofdkantoor Asics naar ontwerp van Powerhouse Company in gebruik genomen donderdag, 16 mei
5	Architectenweb Podcast – Interview met David Gianotten (OMA) donderdag, 16 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Nieuw kantoor van Triodos Bank bereikt het hoogste punt

Ro&Ad realiseert uitkijktoren voor en met de gemeenschap

Ruimtelijke villa RAU zoekt verbinding met omgeving

Nederlands team wint grote competitie voor circulair bedrijfspark Parijs

Zelfgebouwde praktijkschool voor Da Vinci College

Van koekjesfabriek naar hogeschoolcampus

Circulair bouwen komt langzaam uit experimentele fase

RAU ontwerpt sporthal Zeeburgereiland

Andere nieuwsberichten

Noord-Zuidlijn is BNA Beste Gebouw van het Jaar 2019

17 mei, 6:15

Architect Jan Benthem en een vertegenwoordiger van opdrachtgever gemeente Amsterdam hebben zojuist hun prijs in ontvangst genomen in de Tilburgse LocHal.

FARO ontwerpt woongebouw in Slachthuisbuurt Haarlem

17 mei, 1:11

De tender voor Slachthuisbuurt Zuidstrook Blok II is gewonnen door HBB Groep. Het woongebouw dat op deze plek zal verrijzen is ontworpen door FARO architecten.

OZ ontwerpt kantoorgebouw aan stationsplein Leidsche Rijn Centrum

17 mei, 10:16

In Leidsche Rijn Centrum, direct naast het treinstation, ontwikkelen Being Development en Lakenvelder Investment Group een groot kantoorgebouw. Het slimme en duurzame kantoorgebouw is ontworpen door OZ.

Strijp-S Eindhoven wint NEPROM-prijs

17 mei, 9:28

De NEPROM-prijs voor locatieontwikkeling 2019 is gewonnen door Strijp-S in Eindhoven. Dat maakte Juryvoorzitter Josja van der Veer op donderdag 16 mei 2019 bekend tijdens de Dag van de Projectontwikkeling in Den Bosch.

Architect I.M. Pei overleden

17 mei, 12:31

De architect, die vooral beroemd is vanwege de door hem ontworpen glazen piramides van het Louvre in Parijs, is 102 jaar oud geworden.

Avond in De Balie rond de verantwoordelijkheid van architecten wanneer ze voor dictatoriale regimes werken

17 mei, 9:09

Met bijdragen van onder andere Stephan Petermann (OMA) en Sanne van der Burgh (MVRDV).

Project Zuidasdok Amsterdam duurder en later

16 mei, 4:35

Er is opnieuw tegenslag voor het omvangrijke bouwproject aan de Amsterdamse Zuidas. De ontwerpfase duurt langer.

Huiseigenaren wachten met verduurzamen

16 mei, 9:47

Een belangrijke reden is dat ze niet weten welke financiële regelingen ze nog van de overheid kunnen verwachten.

SO-IL en West 8 geselecteerd voor vernieuwing Artpark bij Niagara Falls

15 mei, 3:57

Tegen de grens met Canada aan, vlakbij de beroemde Niagara Falls, ligt Artpark: een park met ruimte voor festivals, maar ook een eigen theatergebouw. SO-IL en West 8 zijn geselecteerd om een plan te maken voor de vernieuwing van het gebied.