Floris Alkemade

Floris Alkemade uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2018

8 november 2018, 21:30

Op de feestelijke prijsuitreiking van de Architectenweb Awards op donderdagavond 8 november 2018 in Broeinest Amsterdam is rijksbouwmeester Floris Alkemade uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2018.

Binnen de verkiezing van de Architect van het Jaar konden dit najaar alle ruimtelijk ontwerpers in Nederland hun stem uitbrengen op een van de vijf genomineerden voor de Architect van het Jaar-prijs: Winy Maas, KAAN Architecten, Adriaan Geuze, HappelCornelisseVerhoeven en Floris Alkemade. In een periode van een maand brachten honderden ontwerpers hun stem uit. In eerste instantie leken de meeste stemmen daarbij naar HappelCornelisseVerhoeven te gaan, maar uiteindelijk won Floris Alkemade met ruime afstand.

Tijdens de feestelijke prijsuitreiking in Broeinest Amsterdam kreeg Floris Alkemade uit handen van architect en jurylid Uri Gilad de bokaal uitgereikt die bij de prijs hoort. Deze bokaal is ontworpen door Tjep. Ook kreeg Floris Alkemade een cheque ter waarde van 5.000 euro uitgereikt door Hans Jacobs, algemeen directeur van Kawneer Nederland.

De verkiezing van de Architect van het Jaar is een decennium geleden gestart door de geëngageerde architect Kees van der Hoeven en is dit jaar voor het eerst door Architectenweb georganiseerd. Vanaf het begin wordt deze prijs gesteund door Kawneer (voorheen Alcoa Architectuursystemen).

De titel Architect van het Jaar ging eerder naar onder meer Koen van Velsen, Concrete, Bert Dirrix, RAAAF, UNStudio en Rudy Uytenhaak.

Floris Alkemade
Na een periode werkzaam zijn geweest bij OMA, waar hij ook zeven jaar partner was, richtte Floris Alkemade in 2008 zijn eigen bureau op: FAA. Sinds drie jaar is hij Rijksbouwmeester en organiseerde hij drie prijsvragen: A Home Away From Home, Who Cares, en Brood en Spelen.

Toen Floris Alkemade drie jaar geleden aantrad als Rijksbouwmeester leek die rol uitgespeeld. Nederland was ‘uitgebouwd’, zoals zijn voorganger Frits van Dongen het had verwoord. Bij grote overheidsopdrachten tekende de Rijksbouwmeester allang niet meer mee, die opdrachten werden immers aanbesteed. De Rijksgebouwendienst had zichzelf opnieuw uitgevonden als Rijksvastgoedbedrijf. De enige rol die voor de Rijksbouwmeester leek te zijn overgebleven was te adviseren bij de verkoop van rijksvastgoed.

De ‘adviserende’ functie van de Rijksbouwmeester vatte Alkemade echter heel breed op. Ons land staat voor tal van grote maatschappelijke opgaven met een ruimtelijke component, zoals de klimaatverandering, de energietransitie, krimp, en dergelijke. In de visie van Alkemade kunnen juist architecten een cruciale bijdrage leveren in het oplossen van deze opgaven. Sterker nog: wat hem betreft is dat waar architectuur in de kern over gaat.

Zonder dat hem dat gevraagd was lanceerde hij daarom de ene na de andere prijsvraag. Beginnen met ‘A Home Away From Home’, waar in samenwerking met het COA gezocht werd naar nieuwe manieren om vluchtelingen een thuis te geven in Nederland. Vervolgens lanceerde hij ‘Who Cares’ waarin ingezoomd werd op de vernieuwing van de zorg in naoorlogse wijken. En afgelopen jaar organiseerde hij ‘Brood en Spelen’, waarin architecten uitgedaagd werden om samen met boeren en andere partijen nieuwe toekomsten te formuleren voor het platteland. Want op het platteland stapelen de problemen zich op: een vergrijzende en krimpende bevolking en een landbouw en veeteelt die door de nadruk op productie en export de grond uitput en vervuilt, dieren onethisch behandelt en voor enorme gezondheidsrisico’s zorgt voor de boeren, de omwonenden en steeds vaker ook de maatschappij als geheel.

Zichtbaarheid
De jury heeft grote waardering voor de zichtbaarheid van Alkemade. Overal levert hij bijdragen: in de geschreven media, op de radio, op bijeenkomsten. Maar de jury vindt het vooral knap hoe Alkemade in korte tijd zoveel voor elkaar heeft gekregen en dat hij niet alleen belangrijke thema’s, zoals de opvang van vluchtelingen en de toekomst van het platteland, heeft geagendeerd, maar door grote groepen architecten hierop te zetten hier ook een multitude aan visies aan heeft weten te koppelen, waarvan een deel in wat voor vorm dan ook hopelijk ook realiteit wordt.

Alkemade doet echter veel meer. Het rijksvastgoed wordt niet verkocht aan de hoogste bieder, want in zijn optiek moet dat vastgoed - dat ooit door ons allen gefinancierd is - ook in zijn nieuwe functie een positieve bijdrage leveren aan onze maatschappij. Ook was hij dit jaar een van de curatoren van de Internationale Architectuurbiënnale in Rotterdam, leidt hij het lectoraat ‘Tabula Scripta’ aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam en heeft hij ook nog een eigen architectenbureau.

Een belangrijke kracht in de ontwikkeling van het vakgebied, stelt de jury. Floris Alkemade heeft het rijksbouwmeesterschap nieuw leven ingeblazen.

https://youtu.be/JjNUcwCKNUc

Architectenweb Awards
De nominaties voor de Architect van het Jaar-prijs zijn gekozen door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Koen van Velsen (Koen van Velsen Architecten, afgelopen winnaar van de prijs), architect Uri Gilad (Office Winhov), ontwikkelaar Martijn Dirks (Provast) en architectuurcriticus Kirsten Hannema (o.a. De Volkskrant). De jury heeft zich daarbij mede gebaseerd op de ingestuurde suggesties daarvoor.

Vervolgens was het aan alle ruimtelijk ontwerpers in Nederland om hun winnaar aan te wijzen. Bij de prijs voor Architect van het Jaar hoeft het niet (alleen) of het gebouwde werk te gaan, maar kan ook gaan om het ondernemerschap van het bureau, om bijdragen aan het architectuurdebat, om academische of culturele prestaties, en het interesseren van een breed publiek voor architectuur. De vraag achter de vraag is dan ook: welke architect of collectief van architecten heeft het architectenvak dit jaar echt vooruit geholpen?

De verkiezing van de Architect van het Jaar maakt deel uit van de Architectenweb Awards, die allen op donderdagavond 8 november 2018 in Broeinest Amsterdam uitgereikt zijn. De andere prijzen die op deze avond uitgereikt zijn: Woongebouw van het Jaar, Kantoorgebouw van het Jaar, Zorggebouw van het Jaar, Schoolgebouw van het Jaar, Interieur van het Jaar en Publiek gebouw van het Jaar.

Trefwoorden

architectenweb awards architect van het jaar rijksbouwmeester floris alkemade

1	Forum Groningen: een gebouw dat (niet) gezien mag worden woensdag, 04 december
2	Glanzende en gestroomlijnde warmtecentrale voor Hengelo maandag, 02 december
3	Vier architectenbureaus geselecteerd voor Nieuw Kralingen donderdag, 05 december
4	MVRDV en Jaarbeurs presenteren masterplan Jaarbeursdistrict woensdag, 04 december
5	Nieuw Provinciehuis Antwerpen in gebruik genomen maandag, 02 december