De al eerder door cepezed getransformeerde zaal

Het Speelhuis heropent als volwaardig theater in kerk

10 september 2018, 16:52

Op 28 september wordt theater Het Speelhuis in Helmond geopend. Zes jaar na de brand die het gelijknamige theater van architect Piet Blom in de as legde, is het tijdelijke onderkomen in de voormalige Onze Lieve Vrouwekerk voltooid tot een volwaardig theater. Van Dongen – Koschuch Architects and Planners ontwierp hiervoor een glazen ‘omarming’ als uitbreiding. Het interieurontwerp voor deze uitbreiding is gemaakt door Heyligers design + projects.

Door dit volume zo transparant en ingetogen mogelijk uit te voeren, blijft de historische bebouwing afleesbaar en vormt het exterieur van de kerk als decor voor het gehele theater. De nieuwbouw kent een open plattegrond, met daarin kleine volumes voor de functies die om privacy vragen.

De voormalige Onze Lieve Vrouwekerk werd begin 2013 in gebruik genomen als tijdelijk theater, nadat een jaar eerder het bekende theater Het Speelhuis van architect Piet Blom was afgebrand. Het theater, waarvoor cepezed het ontwerp had gemaakt, beviel zo goed dat in 2015 werd besloten om er een permanent theater van te maken. Van Dongen-Koschuch werd aangesteld om de hierbij noodzakelijke uitbreiding te ontwerpen.

In de uitbreiding zijn onder meer de foyer en functies voor publiek en artiesten opgenomen. Er is een duidelijke scheiding aangebracht tussen front- en backstage. Aan de zuidzijde van de kerk liggen de foyer en publieke functies, terwijl de aan de artiesten gerelateerde functies aan de andere kant in de luwte van het openbare gebied zijn gesitueerd.

Pleinzaal
Verbindend element is de Pleinzaal. Deze multifunctionele ruimte kan worden ingezet voor lezingen of kleine optredens. De gevel aan het Speelhuisplein kan geheel worden geopend, zodat de openbare ruimte en het gebouw een geheel worden. De houten balie met 135 gloeilampen erboven bij de entree van het theater fungeert als blikvanger.

Ten opzichte van de situatie toen het gebouw nog als kerk functioneerde is de hoofdentree naar de kant van het centrum verschoven, in plaats van de woonwijk. De entree ligt aan het Speelhuisplein en een wat meer gebruikte weg richting het centrum.

Om het contrast tussen de massieve, bestaande bebouwing en het transparante, open paviljoen te benadrukken is het dak zo dun mogelijk geconstrueerd en heeft het een tot een minimale maat aflopend overstek. Het dak lijkt hierbij een gewichtloos element, zwevend rondom de kerk.

Bij de ruimten waar een grote overspanning programmatisch een vereiste was is onder het plafond een vakwerk toegevoegd, waardoor de constructiehoogte van het dak is geminimaliseerd. Tegelijkertijd dient dit vakwerk als voorziening voor de theatertechniek, waarbij de afmetingen van de buisprofielen aangepast zijn op de standaard klemmen van de theaterverlichting.

Glas
De aansluiting van het dak op de kerk is grotendeels in glas uitgevoerd, waarbij geen constructieonderdelen of kozijnprofielen op de bestaande kerkgevel aansluiten. Het glasdak is in de bestaande kerkmuur opgelegd op een verborgen stalen hoeklijn en de glasdelen zijn onderling verbonden door slechts een kitvoeg.

Hierdoor kan het daglicht onbelemmerd het gebouw toetreden - met egaal strijklicht langs de bakstenen wand - en versterkt het daarmee de aanwezigheid van het oude exterieur in het nieuwe interieur.

Aan de theaterzaal lijkt ogenschijnlijk weinig veranderd, maar er is technisch veel geïnvesteerd, met name op het gebied van geluid. Daarnaast lichten de glas-in-loodramen vanaf nu op dankzij ledlampen, zodat van buitenaf te zien is dat er een voorstelling wordt gespeeld.

Trefwoorden

kerk helmond transformatie theater van dongen-koschuch speelhuis cepezed van dongen - koschuch architects and planners

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september
3	Gebouw met appartementen van houten modules in Buiksloterham opgeleverd maandag, 15 september
4	Flinke vernieuwing voor Carlton Beach Hotel in Scheveningen donderdag, 11 september
5	Houten voetgangersbrug over spoor bij station Zwolle officieel geopend donderdag, 11 september

Gerelateerde nieuwsberichten

DAVL Studio oppert een woontoren in bestaande kerk

3 september 2019

Koschuch Architects ontwerpt toren met dubbellaagse woningen in Amstelkwartier

5 maart 2020

Digitaal ontworpen zaalwanden bieden optimaal geluid en visueel spektakel

18 mei 2020

Nieuw gebouw voor Utrecht Science Park van cepezed

17 april 2019

Naoorlogse kerk in Rotterdam transformeert tot woongebouw

10 juni 2020

Mannoury – open bouwen en slim dak

7 juli 2022

Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk

6 december 2023

Koschuch Architects ontwerpt woontoren aan de Waal in Nijmegen

4 januari 2024

Flexibel bedrijfsverzamelgebouw met laboratoria geopend op Utrecht Science Park

17 oktober 2023

Van Dongen–Koschuch ontwerpt Speelhuis

28 april 2015

Theater Helmond blijft in kerk

31 januari 2014

Tijdelijk theater Helmond in gebruik genomen

11 februari 2013

Architectuurjaar 2012 (7): 't Speelhuis gesloopt

18 december 2012

Grote verbouwing MECC Maastricht naar ontwerp cepezed

11 oktober 2018

Beeldverslag uitreiking Architectenweb Awards 2018

9 november 2018

Boston en Seattle slanke woontorens op Kop van Zuid

21 november 2018

Architecten Musis Arnhem gaan ieder hun eigen weg

15 januari 2019

cepezed brengt eerste beelden ontwerp VU-onderzoeksgebouw naar buiten

15 april 2019

Nieuw busstation Tilburg in gebruik genomen

29 april 2019

Nieuw stadion Helmond Sport vormt geheel met landschap

12 juni 2019

Een op vijf kerken is geen kerk meer

25 juni 2019

Nieuwe invulling voor historisch theatergebouw in Brussel

3 maart 2020

Kerk Gronings dorp verbouwd tot 'schoolkerk'

22 april 2020

Gemeenteraad Helmond akkoord met basisontwerp Huis voor de Stad

22 juli 2020

Renovatie Stadsschouwburg Nijmegen dringend noodzakelijk

9 november 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen?

Gisteren, 16:30

Woensdag 15 oktober 2025 organiseert Architectenweb samen met Hogeschool van Amsterdam, MORE Architecture, UFO Urbanism en Pakhuis de Zwijger een symposium rond de opkomst van grootschalige wooncomplexen met kleine woningen en gedeelde voorzieningen.

Rijksmonumentaal tankstation Groningen getransformeerd tot Dudok aan het Diep

Gisteren, 14:19

In Groningen is een rijksmonumentaal tankstation naar ontwerp van architect Willem Marinus Dudok getransformeerd tot een kleinschalige horecagelegenheid. Niet alleen het gebouw zelf is aangepakt, ook de directe omgeving onderging een transformatie.

AFFR maakt volledig programma bekend en start kaartverkoop

Gisteren, 11:37

Op het programma staan onder meer documentaires over Enric Miralles, Sep Ruf en Rudolf Schindler.

BNA roept in brandbrief aan demissionair minister op tot beter aanbestedingsklimaat

Gisteren, 10:13

De BNA roept op tot een aanbestedingsklimaat voor architecten waarin kwaliteit wordt beloond.

CBRE: bouw seniorenwoningen loopt enorm achter bij doelstelling

Gisteren, 15:12

Volgens de vastgoedadviseur komt dat vooral doordat gemeenten zich concentreren op de bouw van betaalbare woningen.

Drie ingenieursbureaus aan de slag met herstel HSL-viaducten

Gisteren, 12:24

Arup, Movares en Arcadis gaan samen met ProRail aan de slag met de ontwerpopgave voor het herstel van negen viaducten op de HSL-Zuid.

ACM: onzekerheid woningcorporaties over kosten belemmert warmtenetten

15 september, 1:05

Woningcorporaties zijn huiverig om over te stappen op warmtenetten omdat het onzeker is of ze betaalbaar zijn voor huurders.

Open Monumentendag verwelkomt 1,8 miljoen bezoekers

15 september, 10:49

Het thema was ‘Erfgoed & Architectuur, met de slogan ‘Gebouw(d) om te blijven’.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

12 september, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.