De al eerder door cepezed getransformeerde zaal

Het Speelhuis heropent als volwaardig theater in kerk

10 september 2018, 4:52

Op 28 september wordt theater Het Speelhuis in Helmond geopend. Zes jaar na de brand die het gelijknamige theater van architect Piet Blom in de as legde, is het tijdelijke onderkomen in de voormalige Onze Lieve Vrouwekerk voltooid tot een volwaardig theater. Van Dongen – Koschuch Architects and Planners ontwierp hiervoor een glazen ‘omarming’ als uitbreiding. Het interieurontwerp voor deze uitbreiding is gemaakt door Heyligers design + projects.

Door dit volume zo transparant en ingetogen mogelijk uit te voeren, blijft de historische bebouwing afleesbaar en vormt het exterieur van de kerk als decor voor het gehele theater. De nieuwbouw kent een open plattegrond, met daarin kleine volumes voor de functies die om privacy vragen.

De voormalige Onze Lieve Vrouwekerk werd begin 2013 in gebruik genomen als tijdelijk theater, nadat een jaar eerder het bekende theater Het Speelhuis van architect Piet Blom was afgebrand. Het theater, waarvoor cepezed het ontwerp had gemaakt, beviel zo goed dat in 2015 werd besloten om er een permanent theater van te maken. Van Dongen-Koschuch werd aangesteld om de hierbij noodzakelijke uitbreiding te ontwerpen.

In de uitbreiding zijn onder meer de foyer en functies voor publiek en artiesten opgenomen. Er is een duidelijke scheiding aangebracht tussen front- en backstage. Aan de zuidzijde van de kerk liggen de foyer en publieke functies, terwijl de aan de artiesten gerelateerde functies aan de andere kant in de luwte van het openbare gebied zijn gesitueerd.

Pleinzaal
Verbindend element is de Pleinzaal. Deze multifunctionele ruimte kan worden ingezet voor lezingen of kleine optredens. De gevel aan het Speelhuisplein kan geheel worden geopend, zodat de openbare ruimte en het gebouw een geheel worden. De houten balie met 135 gloeilampen erboven bij de entree van het theater fungeert als blikvanger.

Ten opzichte van de situatie toen het gebouw nog als kerk functioneerde is de hoofdentree naar de kant van het centrum verschoven, in plaats van de woonwijk. De entree ligt aan het Speelhuisplein en een wat meer gebruikte weg richting het centrum.

Om het contrast tussen de massieve, bestaande bebouwing en het transparante, open paviljoen te benadrukken is het dak zo dun mogelijk geconstrueerd en heeft het een tot een minimale maat aflopend overstek. Het dak lijkt hierbij een gewichtloos element, zwevend rondom de kerk.

Bij de ruimten waar een grote overspanning programmatisch een vereiste was is onder het plafond een vakwerk toegevoegd, waardoor de constructiehoogte van het dak is geminimaliseerd. Tegelijkertijd dient dit vakwerk als voorziening voor de theatertechniek, waarbij de afmetingen van de buisprofielen aangepast zijn op de standaard klemmen van de theaterverlichting.

Glas
De aansluiting van het dak op de kerk is grotendeels in glas uitgevoerd, waarbij geen constructieonderdelen of kozijnprofielen op de bestaande kerkgevel aansluiten. Het glasdak is in de bestaande kerkmuur opgelegd op een verborgen stalen hoeklijn en de glasdelen zijn onderling verbonden door slechts een kitvoeg.

Hierdoor kan het daglicht onbelemmerd het gebouw toetreden - met egaal strijklicht langs de bakstenen wand - en versterkt het daarmee de aanwezigheid van het oude exterieur in het nieuwe interieur.

Aan de theaterzaal lijkt ogenschijnlijk weinig veranderd, maar er is technisch veel geïnvesteerd, met name op het gebied van geluid. Daarnaast lichten de glas-in-loodramen vanaf nu op dankzij ledlampen, zodat van buitenaf te zien is dat er een voorstelling wordt gespeeld.