Pole-productions begeleidt het afscheid met wanden

3 mei 2018, 16:55

In opdracht van Stichting Begraafplaats Zoom & Zegestede heeft architectenbureau pole-productions de aula op de Roosendaalse begraafplaats gerenoveerd en uitgebreid. Het bureau maakte een ontwerp voor de aula aan de hand van het thema ‘van iets naar niets’.

De aula op begraafplaats Zoom & Zegestede in Roosendaal is oorspronkelijk in de jaren 1970 opgeleverd. Toen pole-productions in 2016 de opdracht kreeg voor renovatie en uitbreiding van het gebouw, vroegen de architecten zich af hoe zij de architectuur konden inzetten om het afscheid ‘comfortabeler’ te maken.

Het nieuwe interieur neemt de bezoekers als het ware mee in een aantal stappen van verwerking en afscheid. Drie wanden met symboolwaarde spelen daarbij een centrale rol.

Dood en rouw
De eerste wand is degene die haaks op de entree van het gebouw staat en van buiten naar binnen loopt. De bestaande muur is hier verlengd, waarmee ook de bezoekersentree duidelijker is gemarkeerd – voorheen belandden de bezoekers wel eens in de personeelsruimte.

Deze eerste wand geeft al aan wat de bezoekers bij dit gebouw brengt. Uitgevoerd in zwaar en zwart materiaal symboliseert het de dood en rouw. Een horizontale belijning refereert aan de flat line – de vlakke lijn wanneer meetapparatuur aangeeft dat het hart niet meer klopt.

Cirkel
De bezoekers komen allereerst in de condoleanceruimte. Dit beschouwt pole-productions als de ruimte waar het leven van de overledene wordt herinnerd en ‘gevierd’. Deze ruimte wordt gedomineerd door de tweede wand, die zandkleurig is en minder massief oogt.

De condoleancewand is voorzien van een patroon met cirkels, verwijzend naar de cirkel van leven en dood. Ook deze wand is een bestaande wand die is verlengd en nu van het interieur doorloopt in het exterieur; ze omsluit het terras dat een uitbreiding van de condoleanceruimte vormt.

Zowel de eerste als de tweede wand zijn verlengd door een staalprofiel te maken, dat vervolgens is bekleed met vezelcementplaten, legt architect Ingrid Annokkee uit. Daarin zijn de patronen gefreesd, waarna de platen met de hand zijn bijgewerkt.

Scheidslijn
De condoleanceruimte is gescheiden van de afscheidsruimte door een glaswand en taatsdeuren. Deze nieuwe wand vervangt een eerdere muur tussen beide ruimtes.

Pole-productions heeft hier gekozen voor een glaswand als “dunne scheidslijn tussen leven en dood”. Het glas kan van transparant naar ondoorzichtig veranderen, om bij het daadwerkelijke afscheid de ruimte beslotener te maken. Als de deuren sluiten en de glazen wand naar mat verandert, gaat de aandacht van het bezoek naar de overledene.

Onthechting
In de afscheidsruimte is er zicht op de deur waardoor de overledene wordt binnengebracht en weer wordt weggebracht. “Voorheen was hier een gesloten deur naar een buitenplaatsje met containers”, zegt pole-productions. “Nu is het een belangrijke in- en uitgang.” Het architectenbureau wilde deze ‘doorgang’ geplaatst hebben in een lichte, bijna onthechtende wand. “Van iets naar niets.”

Degene die afscheid neemt moet het als een geruststelling ervaren, aldus pole-productions. Op zoek naar passende materialen en patronen is gekozen voor een drielaagse glazen wand. Elke laag is voorzien van verschillende zeefdrukken, waardoor een spel van transparantie, licht en schaduw is ontstaan. Het bureau heeft voor het ontwerp van de patronen Ontward gevraagd.

Risico
In het bouwproces deed zich een even spannend als interessant moment voor, vertelt pole-productions. De aannemer gaf aan dat hij de drie speciale wanden en de tussenwand van glas en taatsdeuren niet kon produceren. “Samen met Margreet van Maanen-Pals, van U-build, hebben we de opdrachtgever ervan kunnen overtuigen dat zoiets ook zonder aannemer is te realiseren”, zegt Annokkee.

Realisatie en productie van de eerste twee wanden heeft pole-productions verzorgd in samenwerking met Sant Interiors; de derde wand in samenwerking met Interior Glass Solutions en – voor de zeefdruk – Ontward. Annokkee: “Heembouw heeft uiteindelijk de bouwkundige omgeving van de wanden verzorgd.”

De aula voor begraafplaats Zoom & Zegestede in Roosendaal is in 2017 opgeleverd. Vorige week maakte de jury van de Herengracht Industrie Prijs 2018 het project bekend als een van de genomineerden voor de prijs.

Trefwoorden

interieur pole-productions roosendaal aula begraafplaats

1	Forum Groningen: een gebouw dat (niet) gezien mag worden woensdag, 04 december
2	Glanzende en gestroomlijnde warmtecentrale voor Hengelo maandag, 02 december
3	Vier architectenbureaus geselecteerd voor Nieuw Kralingen donderdag, 05 december
4	MVRDV en Jaarbeurs presenteren masterplan Jaarbeursdistrict woensdag, 04 december
5	Nieuw Provinciehuis Antwerpen in gebruik genomen maandag, 02 december