The Edge: Internet of Things in de werkomgeving

15 juni 2015, 18:17

Vrijdag 12 juni organiseerde Architectenweb in samenwerking met Philips voor zo'n 60 architecten een rondleiding door The Edge op de Amsterdamse Zuidas. In het gebouw is een innovatief licht- en klimaatsysteem geïnstalleerd dat talloze besparingen oplevert en nu al een goed beeld geeft van hoe het Internet of Things in de werkomgeving vorm krijgt. Een verslag.

Tekst Michiel van Raaij

Als je in The Edge rondloopt, is er weinig dat erop wijst dat hier een bijzonder innovatie licht- en klimaatsysteem is toegepast. Als je goed kijkt, dan zie je dat er in het plafond net wat meer sensoren zijn opgenomen dan anders. Meer is er niet van te zien. De techniek, zo legt Tim Sluiter van Deloitte uit, is onzichtbaar weggewerkt achter het plafond.

De crux van Connected Lighting is dat de netwerkkabels die sowieso al door het kantoorgebouw gelegd moesten worden, nu een tweede functie hebben gekregen in de zin dat ze de ledverlichting voeden en aansturen. "Ieder armatuur heeft zijn eigen ip-adres", vertelt Kevin Raaijmakers van Philips Lighting. Op die manier is ieder armatuur individueel aan te sturen, maar belangrijker: "Het armatuur praat ook terug." Voor het klimaatplafond, dat onzichtbaar boven het plafond is geïnstalleerd, geldt hetzelfde.

Werknemers van Deloitte kunnen met een app op hun smartphone de verlichting en koeling/verwarming van hun werkplek instellen. Nu gaat dat nog handmatig, maar op termijn zal het systeem de werknemer herkennen en automatisch de verlichting en het klimaat naar zijn wensen aanpassen, stelt Sluiter. Het systeem zorgt zo voor een optimaal comfort op de werkplek.

Grote besparingen in de exploitatie van het gebouw
In de exploitatie van het gebouw zorgt het systeem volgens Raaijmakers voor grote besparingen. De grootste winst, tot meer dan 40 euro per vierkante meter per jaar, wordt behaald uit het feit dat de verlichting en het klimaatplafond uitgaan op het moment dat er niemand aanwezig is. Op een dag als vrijdag kan dit efficiënte ruimtegebruik gestimuleerd worden door bijvoorbeeld een hele vloer niet te gebruiken. Het is een ontzettend efficiënt ledverlichtingssysteem, legt Raaijmakers uit, maar tegen het niet gebruiken ervan kan niets op.

Het systeem levert echter ook op andere vlakken besparingen op. Het via de sensoren in het plafond gesignaleerde gebruik van de kantooromgeving wordt vertaald in heatmaps die de schoonmakers gebruiken om te kijken waar er schoongemaakt moet worden. Zo kan effectief schoongemaakt worden, maar kan ook extra aandacht gegeven worden aan de ruimtes die intensief gebruikt zijn, wat een grote kwaliteitsverbetering oplevert.

Ook met zoiets eenvoudigs als de koffiemachines past Deloitte dit systeem toe. Iedere koffiemachine zit op internet en geeft aan wanneer deze bijgevuld moeten worden of onderhouden dient te worden. De facilitaire dienst hoeft zo niet continu alle machines te controleren, maar kan zich effectief richten op de machines die daadwerkelijk aandacht nodig hebben.

'Het duurzaamste kantoorgebouw ter wereld'
Dat het Connected Lighting-systeem in The Edge een plek heeft kunnen krijgen, blijkt nog een verhaal op zich. Op het moment dat de eerste vijf verdiepingen van het gebouw al gerealiseerd waren, heeft de topman van Philips contact gezocht met de directeur van OVG, dat voor The Edge op zoek was naar innovaties die de duurzaamheid van het gebouw verder konden verhogen.

Oorspronkelijk was het doel van OVG om met het gebouw een Breaam Excellent-score te behalen, vertelt Cees van der Spek, sustainability director van OVG, maar gedurende het ontwerpproces bleek het mogelijk een Breeam Outstanding-score te halen. Daarop heeft de ontwikkelaar zijn ambitie verhoogd. Uiteindelijk heeft het gebouw de hoogste Breeam-score ooit behaald, waarmee The Edge wat dat betreft dus het duurzaamste kantoorgebouw ter wereld genoemd kan worden.

Cruciaal voor deze score is allereerst de oriëntatie van het gebouw, legt Van der Spek uit. Met een relatief gesloten zuidgevel en opener gevel met groot atrium op het noorden. Maar de waardering voor innovaties binnen de Breeam-certificering is ook doorslaggevend geweest, gaf hij toe. Het werd gewaardeerd dat het Connected Lighting-systeem is opgenomen – de eerste toepassing in Nederland – en dat niet alleen op de eigen zuidgevel PV-cellen zijn toegepast, maar ook op omliggende gebouwen PV-cellen zijn geïnstalleerd – dit was ook niet eerder op deze schaal vertoond.

Toekomst van Internet of Things in werkomgeving
In het seminar voorafgaand aan de rondleiding door The Edge gaf Jim Stolze, oprichter van TEDxAmsterdam en presentator van Toekomstmakers op RTL-Z, een blik op de toekomst van het Internet of Things in de woon- en werkomgeving. Over tien jaar, zo voorspelde hij, zit ieder apparaat dat we hebben op internet en praten ze allemaal met elkaar.

Veel mensen verbeteren hun slaap nu al met een app die je op het juiste moment uit je slaap wekt, straks denkt je hele bed met je mee. Als je niet lekker geslapen hebt, kan het bed ervoor kiezen je wat langer te laten slapen wanneer je agenda dat toelaat. Dat soort dingen. Iedereen zal ook een virtuele assistent hebben, zoals in de film 'Her' al treffend verbeeld is. Die assistent organiseert automatisch vanalles voor je.

Tim Sluiter van Deloitte voegde hier later aan toe dat de systemen in de werkomgeving in de toekomst pro-actief zullen worden. Dan is het bijvoorbeeld mogelijk dat het systeem in het gebouw automatisch een werkplek voor je reserveert die dichtbij jouw collega's gelegen is en die op basis van een later op de dag in jouw agenda genoteerde meeting alvast de dichtstbijzijnde vergaderruimte reserveert.

Een van de architecten die aan de rondleiding deelnam speculeerde dat gebouwen in de toekomst ook pro-actief zullen gaan reageren op de weersvoorspelling. Komt er een extra warme dag aan, zoals vrijdag het geval was, dan kan het gebouw zich daarop voorbereiden. Zo staan we op het punt dat gebouwen zich in al hun aspecten werkelijk intelligent gaan gedragen.

Kevin Raaijmakers van Philips opende het seminar met een foto van zijn kinderen die met een oom aan het Skypen waren. "Dat alles met elkaar verbonden is, is voor hen al vanzelfsprekend. Voor ons is dat straks ook het geval."

Over The Edge
The Edge heeft een bruto oppervlakte van 40.000 vierkante meter. Er zijn 6.000 ledlampen en er zullen uiteindelijk 30.000 sensoren in worden toegepast. Er werken 2.500 mensen. Het gebouw is ontwikkeld door OVG, is nu eigendom van een Duitse belegger, en heeft Deloitte als hoofdhuurder. The Edge is ontworpen door PLP Architecture in samenwerking met OeverZaaijer. Het interieur is ontworpen door Fokkema & Partners.

Trefwoorden

philips fokkema & partners the edge deloitte rondleiding fokkema & partners architecten connected lighting ovg

1	Verbouwing Boijmans van Beuningen wordt soberder dan geambieerd woensdag, 01 december
2	Zecc Architecten presenteert ontwerp voor renovatie De Vasim maandag, 29 november
3	Rotterdam wil minstens 2.500 woningen in kantoorgebied Brainpark 1 vrijdag, 03 december
4	Klassiek schoolgebouw gerenoveerd naar ontwerp van 9graden architectuur maandag, 29 november
5	Prins Clausbrug in Dordrecht officieel geopend dinsdag, 30 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Architectenweb Podcast – Gesprek met Laura Atsma over het ontwerp van gezonde interieurs voor kantoren

Upfield Food Science Centre ontworpen door Fokkema & Partners bereikt hoogste punt

Lantaarnpaal met wifi-zendmast

Architectenweb organiseert rondleiding door The Edge

Philips Research: Technologie is slechts gereedschap

Woontoren op oud terrein Philips Lighting

Lichtschilderingen van Philips in Rijksmuseum

Video: hoe dichtbij is de smart home?

Video: interactief lichtplan Leeuwarden gepresenteerd

Architectenweb houdt rondleiding 'transformer'-rooms Philips

'Huiselijk' interieur voor Egon Zehnder

Verlichting Total reageert continu op gebruikers en daglicht

MVRDV ontwerpt gebouw P15 Ravel Zuidas

Verslag rondleiding ‘transformer’-rooms Philips

Eerste eredivisiestadion met led-veldverlichting

KPN vergroot mogelijkheden internet of things

D/DOCK realiseert 'lifestyle-werkomgeving'

Bouw NoMA House Zuidas van start gegaan

Drie Nederlandse winnaars bij BREEAM Awards

Rauw én verfijnd interieur voor adviesbureau

Philips splitst verlichtingstak af

OVG maakt sprong over de oceaan

Renovatie voor kantoorpand langs A20

Kleur, textuur, planten; ontmoeting en afzondering – de werkomgeving verandert snel van karakter

Bouwstart voor EDGE Suedkreuz in Berlijn

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Laura Atsma over het ontwerp van gezonde interieurs voor kantoren

Andere nieuwsberichten

Bouw blok IVY in Klaprozenbuurt Amsterdam-Noord gaat van start

3 december, 2:32

Het door BurtonHamfelt Urban Architecture ontworpen IVY bestaat uit 157 woningen en accentueert met zijn prominente plek in een knik van de Klimopweg de entree van de buurt. Het blok bestaat uit vier gebouwen, waaronder een 42 meter hoge toren.

Rotterdam wil minstens 2.500 woningen in kantoorgebied Brainpark 1

3 december, 11:40

Het stadsbestuur van Rotterdam wil kantoorgebied Brainpark I transformeren tot een gemengd gebied met onder meer 2.500 tot drieduizend woningen.

Hubert-Jan Henket komt in actie tegen sloop tuinpaviljoen Boijmans

3 december, 9:35

Hubert-Jan Henket komt in actie tegen de geplande sloop van het door hem ontworpen tuinpaviljoen van Museum Boijmans van Beuningen.

DP6 en Zenber presenteren voorlopig ontwerp gemeentehuis Oldambt

2 december, 3:44

Het rijksmonumentale raadhuis uit 1896 in Winschoten wordt via een loopbrug verbonden met een nieuwbouwdeel, dat een latere uitbreiding van het gemeentehuis aan de achterzijde vervangt.