'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

26 september 2014, 14:33

Psychiatrische klinieken moeten niet ontworpen worden als prikkelarme omgevingen, maar patiënten juist stimuleren en prikkelen. Dat concludeert Femke Feenstra, architect en directeur bij de Jong Gortemaker Algra (dJGA) in het afstudeeronderzoek ‘Huis voor alle Zinnen’. Een prikkelende omgeving draagt bij aan het geestelijk welzijn van de patiënt en bereidt deze beter voor op een terugkeer in de maatschappij.

Met haar onderzoek van plaatst Feenstra (38) vraagtekens bij de traditionele overtuiging in de psychiatrie dat patiënten in een kliniek weinig prikkels moeten krijgen. Daardoor wordt bij het ontwerpen en bouwen voor psychiatrische instellingen nog steeds vooral gedacht in termen van veiligheid, eisen en functionaliteit.

Dit vertaalt zich vaak in een prikkelarme, anonieme, grootschalige verzameling van ruimtes. De overtuiging van Feenstra is dat zo’n mensonvriendelijke omgeving niet aansluit bij de veranderende maatschappelijke realiteit. Met haar onderzoek ‘Huis voor Alle Zinnen’ geeft ze een voorzet voor hoe zintuiglijk ontwerpen de psychiatrie kan verbeteren.

Binnensteden
Het probleem van een prikkelarme omgeving is volgens Feenstra het grootst bij bestaande klinieken die na de vermaatschappelijking van de zorg in de jaren tachtig van de bossen naar de binnensteden verhuisden.

Door de beperkte ruimte in steden zitten mensen daar soms jarenlang in tien kamers, een woonkamer, een gang, een therapieruimte en een tuintje opgesloten. Ondertussen draait hun brein op volle toeren door, aldus Feenstra.

Gedurende het onderzoek werd steeds duidelijker dat zintuiglijkheid en het geestelijk welbevinden van patiënten leidend moeten zijn bij het ontwerp en de (her)inrichting van klinieken. Dat doet recht aan het idee dat psychiatrische patiënten net als ieder mens moeten kunnen bewegen, voelen, horen, ruiken en zien.

Ruimte voor beleving maakt dat de gedachten, gevoelens en het gedrag van patiënten gestimuleerd en geprikkeld worden. Volgens Feenstra is dat nodig om de patiënt ‘in plaats van te laten slapen, te helpen ontwaken’.

Een 10
Het ontwerp voor het Huis voor Alle Zinnen is gebaseerd op de locatie waar de kliniek van ggz-instelling Yulius in Dordrecht staat. De presentatie werd beoordeeld met een 10 en Feenstra behaalde met haar onderzoek een mastergraad in de architectuur.

Trefwoorden

de jong gortemaker algra femke feenstra zorg

1	Interview met Francine Houben over de coronacrisis: 'We moeten naar beloopbare en befietsbare steden' dinsdag, 26 mei
2	Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen vrijdag, 29 mei
3	Depot Boijmans leeg gepresenteerd tijdens 'zilveren opening' maandag, 25 mei
4	Post-corona toerisme dinsdag, 26 mei
5	ERA Contour en Van Manen winnen aanbesteding in Bergen op Zoom donderdag, 28 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Bouw ziekenhuis Maas en Kempen van start

Themaperiode ‘Zorg’ van start

Delft krijgt behandelcentrum protonentherapie

de jong gortemaker algra constructie fuseert

Eerste tbs-kliniek in België geopend

Nieuwbouwfase 2 Westfriesgasthuis is gestart

“Een goede logistiek in het ziekenhuis is cruciaal”

Nieuwbouw kinderziekenhuis Gent geopend

Inrichting meegenomen in integraal kleurconcept

Herstelhotel Udens Duyn officieel geopend

Nieuw centrum radiotherapie voor Westfriesgasthuis

dJGA wint opdracht voor Vlaams ziekenhuis

DJGA ontwerpt uitbreiding zorgcomplex

Meanderende brug voor UZ Gent

Nieuw gezondheidszorgcomplex voor Leiden

Kopstation campus UZ Leuven opgeleverd

EGM en dJGA winnen internationale awards

Andere nieuwsberichten

Terugkijken: Door de ogen van Arna

Gisteren, 15:43

In de documentaire is te zien hoe architect Arna Mackic onvermoeibaar vecht voor haar ideaal om te bouwen aan een inclusieve maatschappij.

Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen

Gisteren, 13:37

Bij de herontwikkeling van het Schiekadeblok in Rotterdam worden 680 woningen en extra kantoren gerealiseerd.

ZJA: nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

Gisteren, 10:45

Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over de nieuwe overdekking van het stadion, dat het vorig jaar ingestorte dak vervangt.

Amsterdam wil vermindering van prettoerisme, maar heeft daar geen nieuwe instrumenten voor

28 mei, 5:07

Nu het toerisme door de coronacrisis is stilgevallen, ligt de Amsterdamse binnenstad er verlaten bij. “Ineens is zichtbaar hoe weinig mensen er nog wonen”, verklaart burgemeester Femke Halsema in een interview met Het Parool.

Realiseren klimaatbeleid kost komende jaren drie miljard per jaar

Gisteren, 09:53

Dat meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van een nieuwe berekening.

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

Gisteren, 09:21

Dertig jaar geleden is afgesproken natuurgebieden te verbinden en de landbouw natuurvriendelijker te maken, maar die beloftes zijn nooit ingelost en de soortenrijkdom is steeds verder afgenomen.