'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

26 september 2014, 14:33

Psychiatrische klinieken moeten niet ontworpen worden als prikkelarme omgevingen, maar patiënten juist stimuleren en prikkelen. Dat concludeert Femke Feenstra, architect en directeur bij de Jong Gortemaker Algra (dJGA) in het afstudeeronderzoek ‘Huis voor alle Zinnen’. Een prikkelende omgeving draagt bij aan het geestelijk welzijn van de patiënt en bereidt deze beter voor op een terugkeer in de maatschappij.

Met haar onderzoek van plaatst Feenstra (38) vraagtekens bij de traditionele overtuiging in de psychiatrie dat patiënten in een kliniek weinig prikkels moeten krijgen. Daardoor wordt bij het ontwerpen en bouwen voor psychiatrische instellingen nog steeds vooral gedacht in termen van veiligheid, eisen en functionaliteit.

Dit vertaalt zich vaak in een prikkelarme, anonieme, grootschalige verzameling van ruimtes. De overtuiging van Feenstra is dat zo’n mensonvriendelijke omgeving niet aansluit bij de veranderende maatschappelijke realiteit. Met haar onderzoek ‘Huis voor Alle Zinnen’ geeft ze een voorzet voor hoe zintuiglijk ontwerpen de psychiatrie kan verbeteren.

Binnensteden
Het probleem van een prikkelarme omgeving is volgens Feenstra het grootst bij bestaande klinieken die na de vermaatschappelijking van de zorg in de jaren tachtig van de bossen naar de binnensteden verhuisden.

Door de beperkte ruimte in steden zitten mensen daar soms jarenlang in tien kamers, een woonkamer, een gang, een therapieruimte en een tuintje opgesloten. Ondertussen draait hun brein op volle toeren door, aldus Feenstra.

Gedurende het onderzoek werd steeds duidelijker dat zintuiglijkheid en het geestelijk welbevinden van patiënten leidend moeten zijn bij het ontwerp en de (her)inrichting van klinieken. Dat doet recht aan het idee dat psychiatrische patiënten net als ieder mens moeten kunnen bewegen, voelen, horen, ruiken en zien.

Ruimte voor beleving maakt dat de gedachten, gevoelens en het gedrag van patiënten gestimuleerd en geprikkeld worden. Volgens Feenstra is dat nodig om de patiënt ‘in plaats van te laten slapen, te helpen ontwaken’.

Een 10
Het ontwerp voor het Huis voor Alle Zinnen is gebaseerd op de locatie waar de kliniek van ggz-instelling Yulius in Dordrecht staat. De presentatie werd beoordeeld met een 10 en Feenstra behaalde met haar onderzoek een mastergraad in de architectuur.

Trefwoorden

de jong gortemaker algra femke feenstra zorg

1	Gebiedsontwikkelaar AM en Wageningen University & Research onderzoeken mogelijkheden voor versnelling natuurinclusief bouwen maandag, 5 juni
2	Nieuwe stappen richting realisatie Hotel De Veste in Schiedam woensdag, 7 juni
3	Rijssen-Holten heeft bijzonder energiezuinig nieuw zwembadcomplex dinsdag, 6 juni
4	Dubbel woongebouw Space Encounters op Oostenburg opgeleverd maandag, 5 juni
5	Nieuw regiokantoor Amsterdam van Alliander is circulair en flexibel woensdag, 7 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Kliniek voor psychiatrische zorg naar ontwerp Eentien Architecten opgeleverd

23 juni 2020

Nieuw gezondheidszorgcomplex voor Leiden

24 mei 2011

Nieuwbouwfase 2 Westfriesgasthuis is gestart

14 maart 2013

dJGA wint opdracht voor Vlaams ziekenhuis

3 juli 2013

Nieuw centrum radiotherapie voor Westfriesgasthuis

13 december 2012

Nieuwbouw kinderziekenhuis Gent geopend

13 september 2011

EGM en dJGA winnen internationale awards

16 juli 2013

DJGA ontwerpt uitbreiding zorgcomplex

18 augustus 2014

Kopstation campus UZ Leuven opgeleverd

27 mei 2011

“Een goede logistiek in het ziekenhuis is cruciaal”

15 november 2013

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

de jong gortemaker algra constructie fuseert

13 juli 2011

Delft krijgt behandelcentrum protonentherapie

30 januari 2014

Meanderende brug voor UZ Gent

8 juni 2011

Herstelhotel Udens Duyn officieel geopend

31 maart 2014

Inrichting meegenomen in integraal kleurconcept

13 november 2013

Themaperiode ‘Zorg’ van start

21 september 2015

Bouw ziekenhuis Maas en Kempen van start

5 januari 2015

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw van The Baan Tower van start

Gisteren, 09:00

Zeven jaar na de eerste presentatie van de plannen voor The Baan Tower gaat de bouw van de 159 meter hoge woontoren in september nu echt van start.

Signature presenteert zich als nieuwe gebieds- en natuurontwikkelaar

8 juni, 4:00

Onder de naam signature presenteert zich een nieuwe ontwikkelaar, die zich wil richten op woon- en werkomgevingen die “meerwaarde bieden voor mens én natuur”.

Bruisend festivalhart van Rotterdam Architectuur Maand in beeld

8 juni, 9:51

In het festivalhart van de Rotterdam Architectuur Maand bruist het van de activiteit. Er vinden allerlei bijeenkomsten plaats, er wordt geskatet en gefreerund, de tentoonstelling wordt bezocht…

Met Nudus slaan Caro van de Venne, Albert Dijk en Tim Brans een nieuwe weg in

8 juni, 9:00

Bij het werk van het bureau zal de natuur een belangrijke inspiratiebron zijn, laten de drie oprichters weten.

Zuid-Holland plaatst informatie over slavernij bij landgoederen

Gisteren, 15:51

De provincie Zuid-Holland gaat informatiebordjes plaatsen bij landgoederen die een link hebben met het slavernijverleden. Op die borden komt bijvoorbeeld te staan hoe de financiering van deze locaties tot stand is gekomen.

Sara van Popta en Marc Eijkelkamp treden toe tot directie 19 het atelier

8 juni, 5:44

Samen met de Rob Moritz en Erik van Scheijndel geven zij leiding aan het jonge architectenbureau uit Zwolle.

Provincie Utrecht pakt verouderde bedrijventerreinen aan

7 juni, 4:00

De provincie Utrecht trekt 30 miljoen euro uit voor het opkopen van verouderde kavels op en het vernieuwen en verduurzamen van bedrijventerreinen.

Geen vergoeding vloerenbedrijf ingestorte parkeergarage Eindhoven

6 juni, 4:23

Bouwbedrijf BAM is niet aansprakelijk voor de geleden schade van een vloerenmaker na het instorten van een parkeergarage bij Eindhoven Airport.

Voor het eerst meer energie uit zonnepanelen dan uit biomassa

5 juni, 3:41

Van de totale hoeveelheid hernieuwbare energie die de afgelopen maand werd opgewekt, kwam 39% van zonnepanelen.

Woongebouw in Amsterdam-Oost onbewoonbaar door grote brand

5 juni, 11:19

In een woongebouw van het complex De Enter aan de Joan Muyskenweg in Amsterdam-Oost brak zaterdagavond een zeer grote brand uit. Alle 95 woningen zijn voorlopig onbewoonbaar, meldt de brandweer.

Ga naar het nieuws-archief