Kliniek voor psychiatrische zorg naar ontwerp Eentien Architecten opgeleverd

23 juni 2020, 15:15

Op het zogeheten Deltaterrein aan de Oude Maas in Poortugaal is een kliniek voor langdurige psychiatrische zorg gerealiseerd. Dit gebouw naar ontwerp van Eentien Architecten is de eerste stap in de ingrijpende transformatie van de locatie naar een GGZ-zorgcampus.

Op het Deltaterrein is al meer dan honderd jaar psychiatrische opvang voor de regio Rotterdam gevestigd. De inzichten in de geestelijke gezondheidszorg zijn in de loop der tijd sterk veranderd en vandaag de dag is het uitgangspunt dat cliënten niet een leven lang afhankelijk moeten zijn van zorg, de focus ligt dus op herstel en autonomie. Daarbij hechten de zorgverleners veel waarde aan een ‘healing environment’.

In opdracht van Antes heeft Eentien Architecten de kliniek van 11.000m² ontworpen voor cliënten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben. Deze kliniek is het eerste gebouw in een ingrijpende vernieuwing van het terrein naar een ‘campus voor geestelijke gezondheidszorg’, die zal bestaan uit meerdere grote klinieken in een landschappelijke omgeving.

Zelfstandigheid
De kliniek biedt plaats aan 144 individuele wooneenheden, vormgegeven als ‘micro-appartementen’ met kookgelegenheid en sanitaire cel, legt het Rotterdamse architectenbureau uit. De bewoners kunnen naar wens zelfstandig koken en eten, dan wel gebruik maken van de groepsvoorzieningen.

Collectieve woonkamers en houten buitenruimten vormen het grotendeels transparante middendeel van de kliniek. Ook de kwetsbaarder cliënten kunnen met een veilig gevoel genieten van de buitenlucht en het uitzicht door middel van loggia’s en terrassen. Ook blijft hiermee het gebouw rookvrij.

Overzicht en oriëntatie
In het hart van het gebouw is een terrasvormige tuin aangelegd. Dankzij de centraal gelegen open ruimte kan daglicht diep doordringen in dit deel van het gebouw. Rondom de binnentuin loopt een watervaltrap, die horizontale en verticale zichtrelaties biedt en zo een gevoel van overzicht en mogelijkheden tot oriëntatie schept.

Rondom de binnentuin en de trap ligt een ontsluitingsring met algemene voorzieningen. De ring heeft afwisselend relaties met de binnentuin, de buitenwereld, de trappen en de woonvleugels. De vleugels strekken zich in vier richtingen uit vanaf het hart van het gebouw.

Healing environment
De aandacht in het ontwerp voor frisse lucht en daglicht in het gehele gebouw draagt bij aan de ‘helende omgeving’, legt Eentien Architecten uit. Ook andere zaken dragen daaraan bij, zoals het vooropstellen van de ruimtelijke oriëntatie en intuïtieve manier om de weg te vinden, en het vermijden van eenvormigheid en eentonigheid.

Voorts zijn overal geluidsisolatie en goede akoestische voorzieningen toegepast. Groen is steeds in de nabijheid en bij de materialisering hebben de architecten gekozen voor natuurlijke, tactiele en mooi verouderende materialen als steen, bamboe en hout. De wandbekelding is gekozen in frisse tinten.

Totstandkoming
De uiteindelijke vorm van het gebouw is de uitkomst van twee krachten, aldus Eentien Architecten: een optimale interne zorgorganisatie en de organische inpassing te midden van waterpartijen en monumentale bomen op het terrein achter de zomerdijk van de Oude Maas. De gebouwdelen zijn ten opzichte van elkaar licht geknikt om te ontsnappen aan een rigide H-vorm en daarbij alle studio’s een optimaal uitzicht te bieden op het rivierengebied.

Tijdens het ontwerptraject besefte het architectenbureau goed dat het gebouw voor twee groepen mensen moest worden ontworpen. De ene groep bestaat uit degenen die door omstandigheden gedwongen zijn er een tijd te verblijven; voor de andere groep is het gebouw haar dagelijkse werkomgeving.

Beiden hebben een rol gehad in de totstandkoming van het ontwerp, vertelt architect en directeur Jeroen van Bekkum. Daarbij is onder andere dankbaar gebruik gemaakt van virtual reality om in een vroeg ontwerpstadium te testen of bepaalde ideeën ook zouden werken.

Integratie opleiding
Bijzonder aan het complex is de aanwezigheid van een onderwijsinstelling, het Albeda Zorgcollege, vertelt het architectenbureau. De opleidingsruimten voor verpleegkundigen liggen in de onderbouw, met een eigen entree naast die van de kliniek.

Zo ontstaat er een levendige plint en dito entreegebied op maaiveldniveau, aldus Eentien Architecten. Voor de opleiding en zorg vormde deze integratie een bijzondere kans om praktijkgericht onderwijs concreet vorm te geven.

Trefwoorden

01-10 architecten zorg antes poortugaal eentien architecten healing environment ggz zorggebouw psychiatrische zorgomgeving

1	Merwede – overzicht stadsblokken eerste fase woensdag, 17 december
2	Purmerend kiest uit drie ontwerpen voor Schapenmarkt woensdag, 17 december
3	Faillissement V&D laat nog altijd sporen na in winkelgebieden donderdag, 18 december
4	Voormalige jeugdgevangenis in Amsterdam getransformeerd en uitgebreid tot woongebouw woensdag, 17 december
5	Powerhouse Company en SO-IL delen ontwerp voor toren naast Whitney Museum dinsdag, 16 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Amersfoort krijgt twee appartementenblokken nabij binnenstad

4 maart 2020

Appartementengebouw op voorheen boerderijlocatie in Westergouwe

9 januari 2020

Herbestemming Zuiderziekenhuis Rotterdam gaat van start

10 september 2019

01-10 ontwerpt transformatie naar luxe voco-hotel

12 maart 2019

Erasmus Education Lab & Studio transparant en geborgen

18 februari 2019

Kerkgebouw met podium voor muziek

15 januari 2019

Helende omgeving voor persoonsgerichte zorg

10 februari 2016

'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

26 september 2014

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

Compact en transparant medisch centrum voor Ronse

26 maart 2020

Nieuwbouw Amphia Ziekenhuis in gebruik genomen

6 december 2019

Uitbreiding campus Saint-Luc door dJGA en MODULO

30 januari 2018

Gebouwen HIER! Amersfoort bieden plek aan betaalbare woningen

12 november 2024

Woonzorggebouw door Simone Drost en Theo Kupers ingepast in naoorlogse tuinwijk

11 juli 2023

Omvangrijke vernieuwing op technologiecampus Eindhoven door Eentien afgerond

1 oktober 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

Vandaag, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Gevarieerd kantoorlandschap voor Unilever in AIR Offices Rotterdam

19 december, 12:17

Levensmiddelenconcern Unilever heeft dit jaar twee verdiepingen betrokken in het voormalige V&D-pand in het centrum van Rotterdam. Fokkema & Partners ontwierp het interieur.

Negenhonderd woningen op historisch zorglandgoed in Vught

19 december, 10:52

Gebiedsontwikkelaar AM en een ontwerpteam bestaande uit Karres en Brands, Wenink Holtkamp en NAMO hebben een tender voor de realisatie van negenhonderd woningen op het historische Zorgpark Voorburg in Vught gewonnen.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.