'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

26 september 2014, 14:33

Psychiatrische klinieken moeten niet ontworpen worden als prikkelarme omgevingen, maar patiënten juist stimuleren en prikkelen. Dat concludeert Femke Feenstra, architect en directeur bij de Jong Gortemaker Algra (dJGA) in het afstudeeronderzoek ‘Huis voor alle Zinnen’. Een prikkelende omgeving draagt bij aan het geestelijk welzijn van de patiënt en bereidt deze beter voor op een terugkeer in de maatschappij.

Met haar onderzoek van plaatst Feenstra (38) vraagtekens bij de traditionele overtuiging in de psychiatrie dat patiënten in een kliniek weinig prikkels moeten krijgen. Daardoor wordt bij het ontwerpen en bouwen voor psychiatrische instellingen nog steeds vooral gedacht in termen van veiligheid, eisen en functionaliteit.

Dit vertaalt zich vaak in een prikkelarme, anonieme, grootschalige verzameling van ruimtes. De overtuiging van Feenstra is dat zo’n mensonvriendelijke omgeving niet aansluit bij de veranderende maatschappelijke realiteit. Met haar onderzoek ‘Huis voor Alle Zinnen’ geeft ze een voorzet voor hoe zintuiglijk ontwerpen de psychiatrie kan verbeteren.

Binnensteden
Het probleem van een prikkelarme omgeving is volgens Feenstra het grootst bij bestaande klinieken die na de vermaatschappelijking van de zorg in de jaren tachtig van de bossen naar de binnensteden verhuisden.

Door de beperkte ruimte in steden zitten mensen daar soms jarenlang in tien kamers, een woonkamer, een gang, een therapieruimte en een tuintje opgesloten. Ondertussen draait hun brein op volle toeren door, aldus Feenstra.

Gedurende het onderzoek werd steeds duidelijker dat zintuiglijkheid en het geestelijk welbevinden van patiënten leidend moeten zijn bij het ontwerp en de (her)inrichting van klinieken. Dat doet recht aan het idee dat psychiatrische patiënten net als ieder mens moeten kunnen bewegen, voelen, horen, ruiken en zien.

Ruimte voor beleving maakt dat de gedachten, gevoelens en het gedrag van patiënten gestimuleerd en geprikkeld worden. Volgens Feenstra is dat nodig om de patiënt ‘in plaats van te laten slapen, te helpen ontwaken’.

Een 10
Het ontwerp voor het Huis voor Alle Zinnen is gebaseerd op de locatie waar de kliniek van ggz-instelling Yulius in Dordrecht staat. De presentatie werd beoordeeld met een 10 en Feenstra behaalde met haar onderzoek een mastergraad in de architectuur.

Trefwoorden

de jong gortemaker algra femke feenstra zorg

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
3	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
4	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
5	Wenckebach – sociale woningbouw met toegevoegde kwaliteiten donderdag, 15 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Kliniek voor psychiatrische zorg naar ontwerp Eentien Architecten opgeleverd

23 juni 2020

Nieuw gezondheidszorgcomplex voor Leiden

24 mei 2011

Nieuwbouwfase 2 Westfriesgasthuis is gestart

14 maart 2013

dJGA wint opdracht voor Vlaams ziekenhuis

3 juli 2013

Nieuw centrum radiotherapie voor Westfriesgasthuis

13 december 2012

Nieuwbouw kinderziekenhuis Gent geopend

13 september 2011

EGM en dJGA winnen internationale awards

16 juli 2013

DJGA ontwerpt uitbreiding zorgcomplex

18 augustus 2014

Kopstation campus UZ Leuven opgeleverd

27 mei 2011

“Een goede logistiek in het ziekenhuis is cruciaal”

15 november 2013

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

de jong gortemaker algra constructie fuseert

13 juli 2011

Delft krijgt behandelcentrum protonentherapie

30 januari 2014

Meanderende brug voor UZ Gent

8 juni 2011

Herstelhotel Udens Duyn officieel geopend

31 maart 2014

Inrichting meegenomen in integraal kleurconcept

13 november 2013

Themaperiode ‘Zorg’ van start

21 september 2015

Bouw ziekenhuis Maas en Kempen van start

5 januari 2015

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Being en COD ontwikkelen vier woongebouwen aan Tolhuiskanaal in Amsterdam-Noord

4 uur geleden

Het project ASTR bestaat uit vier gebouwen met in totaal 229 woningen, plus bedrijfsruimten. Het ontwerp van Office Winhov zoekt de aansluiting bij het industriële karakter van de omgeving; DELVA maakt het ontwerp voor een groene buitenruimte.

Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland

Vandaag, 13:56

De nieuwe stad, met een omvang van zo’n 180 hectare en zo’n 12.000 woningen, kenmerkt zich door een samengaan van natuur en stad in een ‘symbiotische relatie’. Stad aan het Sloe moet bijdragen aan een hernieuwde vitaliteit van Zeeland.

Team met Mecanoo en Inside Outside wint tender kavel 1A2 Sluisbuurt

Vandaag, 10:52

Het plan SunSet bestaat uit een blok met gevarieerde volumes, met twee geschakelde torens als middelpunt. Ook is er veel ruimte voor groen op en rond de gebouwen.

Voids benadert lastig plangebied als aantrekkelijke leefomgeving

Gisteren, 16:48

In opdracht van de gemeente ’s-Hertogenbosch en woningcorporatie Zayaz heeft bureau Voids het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan voor de nieuwe woonbuurt De Donken opgesteld.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

Vandaag, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

Gisteren, 14:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

Gisteren, 09:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.

Gemeenten krijgen 7.000 euro per gebouwde betaalbare woning

19 mei, 3:05

Dat maakte woonminister Mona Keijzer (BBB) bekend. In 2025 is de grens voor betaalbaarheid vastgesteld op 405.000 euro voor een koophuis.

Marian Herman wordt algemeen directeur ontwikkelaar Edge

19 mei, 1:14

Hij volgt per 1 september de huidige CEO en oprichter van het bedrijf Coen van Oostrom op, die een andere functie gaat vervullen binnen Edge.

KYK Architecten/Quadraat neemt architectenbureau MD2A over

19 mei, 12:59

De beide bureaus richten zich op architectuur op vergelijkbare gebieden en de overname past goed bij de de ontwikkelambitie van KYK Architecten, laat het Goudse bureau weten.

Ga naar het nieuws-archief