'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

26 september 2014, 14:33

Psychiatrische klinieken moeten niet ontworpen worden als prikkelarme omgevingen, maar patiënten juist stimuleren en prikkelen. Dat concludeert Femke Feenstra, architect en directeur bij de Jong Gortemaker Algra (dJGA) in het afstudeeronderzoek ‘Huis voor alle Zinnen’. Een prikkelende omgeving draagt bij aan het geestelijk welzijn van de patiënt en bereidt deze beter voor op een terugkeer in de maatschappij.

Met haar onderzoek van plaatst Feenstra (38) vraagtekens bij de traditionele overtuiging in de psychiatrie dat patiënten in een kliniek weinig prikkels moeten krijgen. Daardoor wordt bij het ontwerpen en bouwen voor psychiatrische instellingen nog steeds vooral gedacht in termen van veiligheid, eisen en functionaliteit.

Dit vertaalt zich vaak in een prikkelarme, anonieme, grootschalige verzameling van ruimtes. De overtuiging van Feenstra is dat zo’n mensonvriendelijke omgeving niet aansluit bij de veranderende maatschappelijke realiteit. Met haar onderzoek ‘Huis voor Alle Zinnen’ geeft ze een voorzet voor hoe zintuiglijk ontwerpen de psychiatrie kan verbeteren.

Binnensteden
Het probleem van een prikkelarme omgeving is volgens Feenstra het grootst bij bestaande klinieken die na de vermaatschappelijking van de zorg in de jaren tachtig van de bossen naar de binnensteden verhuisden.

Door de beperkte ruimte in steden zitten mensen daar soms jarenlang in tien kamers, een woonkamer, een gang, een therapieruimte en een tuintje opgesloten. Ondertussen draait hun brein op volle toeren door, aldus Feenstra.

Gedurende het onderzoek werd steeds duidelijker dat zintuiglijkheid en het geestelijk welbevinden van patiënten leidend moeten zijn bij het ontwerp en de (her)inrichting van klinieken. Dat doet recht aan het idee dat psychiatrische patiënten net als ieder mens moeten kunnen bewegen, voelen, horen, ruiken en zien.

Ruimte voor beleving maakt dat de gedachten, gevoelens en het gedrag van patiënten gestimuleerd en geprikkeld worden. Volgens Feenstra is dat nodig om de patiënt ‘in plaats van te laten slapen, te helpen ontwaken’.

Een 10
Het ontwerp voor het Huis voor Alle Zinnen is gebaseerd op de locatie waar de kliniek van ggz-instelling Yulius in Dordrecht staat. De presentatie werd beoordeeld met een 10 en Feenstra behaalde met haar onderzoek een mastergraad in de architectuur.

Trefwoorden

de jong gortemaker algra femke feenstra zorg

1	Glasgebouw op Strijp-S in Eindhoven krijgt nieuw leven als woongebouw vrijdag, 5 september
2	VORM koopt voormalige boekweitfabriek in Rotterdamse Piekstraat vrijdag, 5 september
3	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
4	10 nieuwe steden dinsdag, 9 september
5	Rijksbouwmeester: tijd van nieuwe steden bouwen ligt achter ons maandag, 8 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Kliniek voor psychiatrische zorg naar ontwerp Eentien Architecten opgeleverd

23 juni 2020

Nieuw gezondheidszorgcomplex voor Leiden

24 mei 2011

Nieuwbouwfase 2 Westfriesgasthuis is gestart

14 maart 2013

dJGA wint opdracht voor Vlaams ziekenhuis

3 juli 2013

Nieuw centrum radiotherapie voor Westfriesgasthuis

13 december 2012

Nieuwbouw kinderziekenhuis Gent geopend

13 september 2011

EGM en dJGA winnen internationale awards

16 juli 2013

DJGA ontwerpt uitbreiding zorgcomplex

18 augustus 2014

Kopstation campus UZ Leuven opgeleverd

27 mei 2011

“Een goede logistiek in het ziekenhuis is cruciaal”

15 november 2013

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

de jong gortemaker algra constructie fuseert

13 juli 2011

Delft krijgt behandelcentrum protonentherapie

30 januari 2014

Meanderende brug voor UZ Gent

8 juni 2011

Herstelhotel Udens Duyn officieel geopend

31 maart 2014

Inrichting meegenomen in integraal kleurconcept

13 november 2013

Themaperiode ‘Zorg’ van start

21 september 2015

Bouw ziekenhuis Maas en Kempen van start

5 januari 2015

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Studio id+ ontwerpt school volgens STEAM onderwijsmodel

3 uur geleden

Het architectenbureau gebruikt innovatief onderwijsmodel al leidraad bij het ontwerpen van het interieur van een van de gebouwen van het Vitus College in Bussum.

Architecten- en ontwerporganisaties komen onder één dak op NDSM-werf

Vandaag, 12:10

Zes architecten- en ontwerporganisaties, waaronder de BNA en BNI, gaan verhuizen naar De Baanderij, de voormalige kantine van de NDSM-werf.

Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start

Vandaag, 10:35

Het vernieuwde gebouw gaat plek bieden aan ruim vierhonderd werknemers van de Belastingdienst, het Rijksvastgoedbedrijf en DUO. De voormalige parkeerplaats wordt omgevormd tot een publiek toegankelijke binnentuin met verschillende niveaus.

Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend

Vandaag, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Kantoorgebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de twintig inzendingen voor deze prijs heeft de jury drie projecten genomineerd.