Het Energiehuis in Dordt in gebruik genomen

23 september 2013, 12:25

De voormalige elektriciteitsfabriek in Dordrecht is in gebruik genomen voor haar nieuwe functie als cultureel gebouw. Het naar ontwerp van TenBrasWestinga getransformeerde gebouw biedt op 14.400 vierkante meter totale vloeroppervlak onderdak aan het ToBe cultuurcentrum, poppodium Bibelot, schouwburg Kunstmin en Muziektheater Hollands Diep.
Het architectenbureau won in 2006 een ontwerpwedstrijd voor de transformatie van het fabriekscomplex tot een groot cultureel centrum. TenBrasWestinga heeft het complex omgevormd met zoveel mogelijk behoud van de industriële sfeer. De in de loop der jaren dichtgebouwde hallen werden leeggehaald, wat van de oorspronkelijk constructie in goede staat verkeerde, werd hergebruikt en nieuwe toevoegingen zijn in passende vormgeving uitgevoerd.

Snede
De voormalige GEB-Energiefabriek bestaat uit meerdere gebouwdelen, waarbij de twee oudste hallen stammen uit 1905 (Ketelhal1 en Machinehal1, in een rationalistische stijl). In 1918 zijn Ketelhal2 en Machinehal2 toegevoegd en in 1928 is het complex uitgebreid Ketelhal3 en Machinehal3, in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.

De belangrijkste architectonische ingreep die TenBrasWestinga (voorheen
JonkmanKlinkhamer) heeft uitgevoerd, is de ‘snede’. Dit is een verkeersstraat over de volle lengte van de aaneengeschakelde hallen. Een glazen dak zorgt voor ruim binnenvallend daglicht in deze centraal gelegen ontsluitingsroute.

Hergebruik
Alle grote ruimtes zijn direct onder het dak geplaatst, zodat de spanten volledig in het zicht zijn gebleven. De kleinere ruimtes heeft TenBrasWestinga verdeeld over de lagere verdiepingen. Door de gangen zoveel mogelijk langs de bestaande buitengevels te situeren, konden die worden behouden.

Ook in het interieur heeft het architectenbureau constructies kunnen hergebruiken. Zo worden de twee (gestapelde) popzalen van Bibelot in Ketelhal3 gedragen door een oude stalen constructie van loopbruggen. Deze, deels afgezaagde, constructie werd ooit gebruikt voor het onderhoud aan de stoomketels. Ze is ook te zien in het popcafé op de begane grond.

In Machinehal3 is de Kunstmin ondergebracht. De oorspronkelijk ruimte is zoveel mogelijk intact gelaten. Wel is een glazen pui over de volle hoogte toegepast, met zware stalen kozijnen die aansluiten bij de industriële sfeer. De pui scheidt de theaterzaal van de foyer. Hier is een oude rolbrug behouden, die samen met een nieuwe rolbrug dienst doet voor de verplaatsing van tribune en decorstukken.

Industriële sfeer
Het middelste deel van het complex biedt ruimte aan de lesruimten van ToBe, met bovenin Ketelhal2 een theaterzaal en in Machinehal2 twee dansstudio’s. De theatertechniek is opgehangen aan nieuwe, zwaar uitgevoerde stalen spanten. Alle ramen in de theaterzaal zijn aan de binnenzijde voorzien van voorzetramen, waarbij de verduistering is weggewerkt in de stijlen en regels. Dit is ook toegepast in de concertzaal in Ketelhal1.

In Machinehal1 is een grand café ondergebracht. Het interieurontwerp hiervan is Angelika Kok (ontwerpbureau Barzileye). Hier wordt de industriële sfeer doorgezet met onder meer staalconstructies voor de drankenkast en een tussenvloer, en de in het zicht gelaten bouwsporen op de binnenmuren.

Trefwoorden

dordrecht tenbraswestinga het energiehuis cultuurcentrum centrum voor podiumkunsten cultuurcomplex transformatie herbestemming industrieel erfgoed

1	Een winkelgevel als haute couture van UNStudio woensdag, 11 december
2	Villa als lijnenspel van glas, hout en schoon beton woensdag, 11 december
3	Clubgebouw met contrasterende volumes voor watersportvereniging dinsdag, 10 december
4	Ingrijpende verbouwing stationsplein Oostende voltooid dinsdag, 10 december
5	Architectenweb netwerkevent: ontwerpen van interieurs tot op het kleinste detail maandag, 09 december