Muziekgebouw Vredenburg, Utrecht

Muziekpaleis Vredenburg, Utrecht

Muziekgebouw Vredenburg, Utrecht

Muziekpaleis Vredenburg, Utrecht

‘Zijn zakelijk sterke architecten de beste?’

7 december 2011, 14:28

Zeer verheugd is architect Herman Hertzberger met de Royal Gold Medal van de RIBA. Over het huidige architectuurklimaat in Nederland maakt hij zich echter wel zorgen.

“Ik ben natuurlijk zeer verheugd met de onderscheiding”, zegt Herman Hertzberger, “Het is naar men zegt een belangrijke prijs. Maar ik heb nooit hoeven klagen over gebrek aan belangstelling.”

Internationale invloed
In toelichting van de RIBA wordt Hertzbergers internationale invloed geroemd. Hoe heeft die vorm gekregen? Hertzberger weet dat zelf eigenlijk ook niet. “Het is iets wat je niet kunt beoordelen. Als ik kijk naar wat er gebouwd wordt, denk ik dat mijn invloed gering is geweest.”

“Ik heb drie boeken geschreven. Ik werk momenteel aan mijn vierde. Die hoop ik voor mijn tachtigste verjaardag komende zomer af te ronden.” Volgens Hertzberger worden deze boeken in het buitenland beter gelezen dan in Nederland. “Van het eerste boek is een Nederlandse en Engelse versie verschenen. De Nederlandse versie is nooit verder gekomen dan de eerste druk. Maar de Engelse versie is inmiddels bij de vijfde druk.”

Zittrappen
Of zijn architectuur internationaal veel navolging heeft gehad betwijfelt Hertzberger ook. “Ik maak geen architectuur waarbij mensen de vorm kunnen nadoen. Het gaat in mijn architectuur om een innerlijke organisatie van een gebouw. Het gaat mij nooit om de vorm van een trap, maar om de richting ervan en hoe die loopt.”

En de trappen waar je ook op kunt zitten? “De zittrappen, dat is inderdaad wel een beetje mijn uitvinding. Ik heb dat voor het eerst toegepast in de Apollo-scholen. Nu doet iedereen het.”

De jaren zeventig
In de jaren zeventig kon Hertzberger op relatief jonge leeftijd grote en behoorlijk radicale gebouwen ontwerpen. Direct na de start van zijn eigen bureau, op 27-jarige leeftijd, ontwierp hij zijn bekende studentenhuisvesting in Amsterdam. Het ontwerp voor Centraal Beheer in Apeldoorn maakte hij op 36-jarige leeftijd.

Was er in de jaren zeventig meer ruimte voor experiment? Hadden architecten in die tijd de wind mee? “Zo zou je dat kunnen zeggen, ja. Een cultuur heeft natuurlijk pieken en dalen. Bij de architectuur die ik nu in tijdschriften zie draait het vooral om uiterlijke schijn. Inhoudelijk gebeurt er niet zoveel meer. De ruimtefragmenten van Centraal Beheer zouden vandaag de dag niet meer kunnen. Daarvoor wordt er momenteel teveel op de budgetten beknibbeld.”

Huidige werk
“Ik werk momenteel aan Muziekcentrum Vredenburg, of Muziekpaleis zoals het nu heet. Het is opvallend hoeveel gebouwen van mij er op de schop gaan. Ik overleef veel van mijn gebouwen. Het door mij ontworpen bejaardentehuis De Drie Hoven in Amsterdam wordt waarschijnlijk weer afgebroken. Het Ministerie van Sociale Zaken vertrekt ook uit zijn gebouw in Den Haag. Wat er met dat gebouw gaat gebeuren is nog niet bekend.” En de plannen voor Centraal Beheer in Apeldoorn? “Daar ben ik bij betrokken.”

“Ik werk ook aan een laboratorium voor de Technische Universiteit Eindhoven. Ik ga eigenlijk terug waar ik ooit ben begonnen. Niet veel mensen weten dat ik, voor ik mijn eigen bureau startte, gewerkt heb als assistent bij architect Van Emden aan een laboratorium voor de TU/e. Bij Van Emden heb ik veel geleerd. In mijn nieuwe boek vertel ik daar meer over.”

Opvolging
“Ik kom nog dagelijks naar kantoor en maak daar bijna volle dagen. Ik werk ook vaak ’s avonds nog. Dat houd je jong.” Zijn bureau, Architectuurstudio HH, heeft inmiddels wel drie partners. “We zijn het zo aan het organiseren dat ik uiteindelijk ‘misbaar’ ben. Misbaar tussen aanhalingstekens, want zonder mij wordt het natuurlijk wel een ander bureau.”

Zorgen
“In het laatste BNABlad las ik weer dat de crisis ook goede kanten heeft. Dat het kaf van het koren gescheiden wordt. Maar dat is een denkfout. Architecten die zakelijk sterk zijn overleven momenteel. Maar zijn dat ook de beste architecten?”

“Een tweede punt van zorg vind ik dat steeds meer architecten in Korea en China werken. Wat hebben ze daar te zoeken? Op die vraag heb ik tot nu toe van niemand een goed antwoord gekregen. Ja, het is werk. Maar dat is toch geen reden?”

“Als ik gevraagd zou worden om een revolutionaire school te ontwerpen in China, dan zou ik dat doen. Maar als ik gevraagd zou worden een eenvoudige school te ontwerpen met een gang en lokalen, dan hoeft het voor mij niet. Dat kan ik in Nederland ook doen. En dat is een stuk minder ver reizen.”

Trefwoorden

muziekpaleis centraal beheer michiel van raaij herman hertzberger architectuurstudio hh muziekgebouw vredenburg ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid

1	Oud bankgebouw in centrum Zwolle getransformeerd tot hostel vrijdag, 15 september
2	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend maandag, 18 september
3	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
4	Echte architecten dinsdag, 19 september
5	Winnaars Drentse Architectuurprijs 2023 bekend maandag, 18 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Financiële moeilijkheden voor vastgoedbedrijf Certitudo Capital

28 augustus

Kantoorgebouw biedt werklunch met vrij uitzicht

19 juni 2013

2011: De belangrijkste prijzen

23 december 2011

Tentoonstelling structuralisme in Nieuwe Instituut

13 augustus 2014

Nieuwe eigenaar voor gebouw Centraal Beheer

2 juli 2015

Uitbreiding Theater Markant Uden geopend

2 december 2013

Hertzberger draagt archief over aan Het Nieuwe Instituut

8 november 2013

Video: gebouwen van Herman Hertzberger

6 juli 2012

Expositie architectuurstudio HH in Alkmaar

22 oktober 2013

Video: oplevering TivoliVredenburg

13 december 2013

Herman Hertzberger viert tachtigste verjaardag

7 juni 2012

Architecten presenteren visies voor Spui (1)

20 april 2010

Prinses Máxima opent nieuwbouw NHL

25 mei 2010

Weer brede school Hertzberger in Arnhem geopend

3 december 2007

Bouw Utrechts Muziekpaleis officieel van start

16 februari 2010

Nieuwe bètafaculteit UvA voltooid

2 november 2010

RIBA Royal Gold Medal voor Hertzberger

6 december 2011

Brandweer-'landschap' opent deuren

3 september 2007

TU/e presenteert testgebouw duurzaamheid

16 juni 2011

Standbeeld voor Hertzberger onthuld bij Centraal Beheer-gebouw

12 juli 2019

Terugkijken: boekpresentatie 'De ruimte van Herman Hertzberger'

23 augustus 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Twee nieuwe partners voor wUrck

Vandaag, 16:40

Jakob Grambow en Remco Bangma zijn toegetreden tot de directie van wUrck. Het duo voegt zich bij de vier oprichters van het Rotterdamse bureau, dat sinds 2006 bestaat.

Hybride werkomgeving als clubhuis voor NBA

Vandaag, 15:16

De beroepsorganisatie van accountants NBA houdt kantoor in het gebouw Pharos in Hoofddorp. Zenber Architecten ontwierp voor de organisatie een passende, gevarieerde werkomgeving, die kan fungeren als ‘clubhuis’.

NGA architecten wint selectie eerste zelfbouwkavel Amsterdam-Zuidoost

Vandaag, 13:39

Het gebouw, dat plaats zal bieden aan vijftien tot twintig woningen, komt te staan in de E-Buurt. Naast appartementen komt er op de begane grond een voorziening voor de buurt.

Frans Hals Museum en ABC Architectuurcentrum bieden blik op Haarlem

Vandaag, 11:06

Het museum toont stadsgezichten van Haarlem uit de zeventiende eeuw, van onder meer Ruysdael, Berckheyde en Van Goyen, terwijl het architectuurcentrum aan de hand van deze schilderijen de ontwikkeling van de stad laat zien.

Amsterdam neemt extra maatregelen wegens achterblijven woningbouw

Vandaag, 14:21

Het college treft in aanvulling op de maatregelen uit het Woningbouwplan van januari extra crisismaatregelen.

Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten

Vandaag, 09:40

Het bedrijf is failliet verklaard na aanhoudende problemen bij lopende projecten.

Doortrekken Noord-Zuidlijn onzeker na miljardenbezuiniging

Vandaag, 09:05

Het kabinet moet bezuinigen en haalt ruim 1,5 miljard euro uit het project.

RVO: subsidiepot verduurzaming publieke gebouwen binnen dag leeg

Gisteren, 13:48

Volgend jaar komt er een nieuw subsidiebudget beschikbaar, evenals in de jaren daarna.

Energie-Nederland wil aanvalsplan voor overvol stroomnet

Gisteren, 11:02

Het overvolle elektriciteitsnetwerk is dé bottleneck voor de energietransitie, stelt Energie-Nederland in een reactie op de Miljoenennota.

Projectontwikkelaars vrezen ontslaggolf door crisis woningbouw

Gisteren, 10:15

Neprom heeft naar eigen zeggen weinig goede woorden over voor de Haagse politiek van dit moment en is teleurgesteld over de bekendmakingen op Prinsjesdag.

Ga naar het nieuws-archief