Vierde kwartaal verdubbeling aanbestedingen

6 januari 2011, 12:54

Het aantal aanbestedingen van architectuuropdrachten is in het laatste kwartaal van 2010 verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder, meldt het Steunpunt Architectuuropdrachten & Ontwerpwedstrijden. Bijna de helft van de aanbestedingen waren geïntegreerde contracten.

Het Steunpunt Architectuuropdrachten registreerde in het vierde kwartaal in totaal 55 nieuwe aanbestedingen voor architectuuropdrachten. Dit aantal ligt fors hoger dan het aantal (27) in het vierde kwartaal van 2009. Wanneer de architectuuropdrachten uitgesplitst worden in traditionele contracten (architectendiensten) en geïntegreerde contracten (D&B tot en met DBFMO) valt op dat geïntegeerde contracten terrein blijven winnen: in het vierde kwartaal werd nagenoeg de helft van de architectuuropdrachten (27) geïntegreerd aanbesteed.

Meer aanbestedingen, meer geïntegreerde opdrachten
Over het gehele jaar 2010 valt op dat, crisis of geen crisis, het aantal aanbestedingen van architectuuropdrachten blijft groeien: 211 aanbestedingen in 2010 tegenover 188 aanbestedingen in 2009. Het aantal aanbestede architectendiensten daalt enigszins (118 tegenover 140 in 2009), maar deze daling wordt meer dan gecompenseerd door een verdubbeling van het aantal aanbestede geïntegreerde contracten (93 tegenover 48 in 2009).

Deze trends zullen naar verwachting van het Steunpunt Architectuuropdrachten doorzetten. De aanbestedingsplicht wordt volgens onderzoek door Significant steeds beter nageleefd. Bovendien moeten ook de woningbouwcorporaties per 1 januari 2011 maatschappelijk vastgoed verplicht aanbesteden. In het licht van de aangekondigde overheidsbezuinigingen valt te verwachten dat er een rol weggelegd is voor inkoop- en aanbestedingsbeleid. Geïntegreerde contracten zijn volgens het Steunpunt daarom niet meer weg te denken. De centrale overheid maakt inmiddels geen gebruik meer van traditionele aanbestedingen (architectendiensten).

Ondanks hun bezwaren tegen de gang van zaken bij Europees aanbesteden kunnen veel architectenbureaus aanbestedingen niet negeren, denkt het Steunpunt. “Europees aanbesteden is een must om als bureau in de huidige tijd te overleven”, aldus een architect tijdens de expertmeeting van PIANOo en de BNA afgelopen oktober. Gezien de opkomst van geïntegreerde contracten lijkt een herbezinning van architecten op hun positie binnen de bouwketen onvermijdelijk. Deze discussie wordt thans nog beperkt en overwegend vanuit een defensief perspectief gevoerd, vindt het Steunpunt. Juist nu is het moment om na te denken over de rol van de architect, strategische keuzes te maken en allianties aan te gaan.

Collegialiteit architecten onder druk
Voor veel architectenbureaus is het verwerven van nieuwe opdrachten van levensbelang. Dit brengt de nodige druk op de procedures met zich mee en stelt incidenteel de collegialiteit van de deelnemende bureaus op de proef, ziet het Steunpunt. Veel architecten vinden dat de deelnamekosten en gehanteerde eisen en voorwaarden geen rekening houden met de economische situatie van hun branche. Daarnaast vinden zij de motivering van de beoordeling vaak ondermaats.

Architecten vinden het volgens het Steunpunt Architectuuropdrachten lastig om over hun, vaak terechte, vooroordelen over Europees aanbesteden heen te stappen. Het persbericht van de BNA van 14 december 2010 kopt dat er “nog steeds veel mis” gaat bij Europese architectenselecties. Het Steunpunt schreef in 2010 in totaal 125 aanbevelingsbrieven op aangekondigde aanbestedingprocedures. Op basis van deze brieven herkent het Steunpunt zich in de strekking van het persbericht van de BNA en onderschrijft dan ook van harte de aanbeveling om meer te investeren in de voorbereiding van bouwprojecten, zodat de feitelijke (dus niet uitsluitend juridische) proportionaliteit van selectieprocedures toeneemt.

Transparantie achteraf nodig
Maar niet alleen aan het begin van de rit, ook aan het einde valt winst te behalen. Met enige regelmaat bestaat de motivering van een (voorlopige) gunning slechts uit een matrix met de door de deelnemers per beoordelingsaspect behaalde scores. Een toelichting op de toekenning van de scores ontbreekt, waardoor de inschrijvers niet goed kunnen achterhalen waarom hun inschrijving wel of niet als economisch meest voordelige inschrijving beoordeeld is. Het enkele feit dat een beoordeling cijfermatig uitgedrukt wordt, maakt deze niet objectief en transparant. Een score is een hulpmiddel om een subjectief oordeel over kwaliteit uit te drukken, niet een objectivering of verklaring van dat oordeel. Daarom acht het Steunpunt een toelichting op de scores noodzakelijk.

Een degelijke motivering van de gunning kan een belangrijke bijdrage leveren aan het vertrouwen tussen architectenbranche en aanbesteders en de professionalisering van beide partijen, denkt het Steunpunt. Juist de afwezigheid van een toelichting op de scores voedt vermoedens van vermeende onzorgvuldigheid en/of onregelmatige beoordeling. Inschrijvers investeren veel tijd, geld en energie in hun inschrijving en verwachten op zijn minst dat er uit de gunningsbeslissing blijkt dat hun inschrijving serieus beoordeeld is. Lastiger wordt het wanneer de uiteindelijke winnaar al in het voortraject van de aanbesteding betrokken geweest is. De andere inschrijvers hebben dan al snel het vermoeden dat er sprake is van ‘doorgestoken kaart’.

Een inhoudelijke discussie over de ingediende kwaliteit in plaats van individuele scores van de leden van de gunningscommissie optellen en middelen, draagt bij aan de opbouw van interne kennis over (het beoordelen van) architectuur en voorkomt dat er keuzes gemaakt worden die niet door alle partijen gedragen worden. Een toelichting op de inhoudelijke beoordeling betekent feedback voor de deelnemers die zij kunnen gebruiken voor toekomstige aanbestedingen.

Trefwoorden

steunpunt architectuuropdrachten & ontwerpwedstrijden aanbesteden europees aanbesteden architectuur lokaal

1	Central Park-toren Utrecht klaar voor ingebruikname donderdag, 21 oktober
2	Nieuw kantoor voor De Zwarte Hond Rotterdam woensdag, 20 oktober
3	Nieuwe Gezichten: DOOR architecten donderdag, 21 oktober
4	Gesloten diamantslijperij is herbestemd tot markant woon- en werkgebouw dinsdag, 19 oktober
5	Amsterdam schrijft tender uit voor kavel 4A Sluisbuurt woensdag, 20 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

EIB: bodem bouwsector lijkt bereikt

Bouw tempert verwachtingen

Bouw draagt niet bij aan economisch herstel

Architecten: 'Saneringen pijnlijk maar effectief’

Aanbestedingen worden eenvoudiger

Verhagen wil hogere drempel aanbestedingen

‘Stap niet zomaar in DBFMO-traject’

Steunpunt: ‘aantal aanbestedingen neemt af’

Steunpunt start discussie over KOMPAS DB

Meer prijsvragen uitgeschreven

Resultaten Aanbestedingendag besproken

Online aanbestedingshandleiding gelanceerd

Rapport Europees aanbesteden gepresenteerd

Rijksbouwmeester maakt leidraad aanbesteden

Steeds meer opdrachten Europees aanbesteed

D66 wil opheldering aanbestedingsklachten

Aanbestedingen ontwerpteams rukken op

BNA spreekt Kamercommissie over aanbesteden

Steunpunt blijft bezorgd over jonge architecten

Plasterk ziet niets in aanbestedingsautoriteit

BNA in gesprek over aanbestedingsautoriteit

Noorden gaat scholen ‘Vlaams’ aanbesteden

Minister: geen omzeteisen voor architecten

‘Aanbestedingswet juridisch niet houdbaar’

BNA presenteert werkmap Europees Aanbesteden

Europa wil meer 'groen' aanbesteden

Innovatieve aanbesteding door Atelier PRO

700 miljoen bespaard door 'slim' aanbesteden

‘Omzeteisen te fors voor veel architecten’

'Architectuur lijkt niet meer gewaardeerd te worden'

Handleiding voor aanbestedingen gelanceerd

BNA-debat over Europees aanbesteden

BNA wil kennisinstituut Europees aanbesteden

Andere nieuwsberichten

Een poort die de fantasie prikkelt

Gisteren, 16:07

Onder snelweg A7 strekt zich ter hoogte van afslag 29 bij Drachten een fietserstunnel. Hier overheen staat een constructie naar ontwerp van Studio Frank Havermans.

Feestelijke 'opening' voor gerenoveerd Amstelstation

Gisteren, 15:22

Het monumentale station is in de afgelopen jaren gerenoveerd naar ontwerp van Office Winhov en Gottlieb Paludan Architects. Daarnaast werd de oostzijde van het station vernieuwd.

Horecapaviljoen in centrum Emmeloord refereert aan polderbebouwing

Gisteren, 12:26

Op de Deel in Emmeloord is dit voorjaar een horecapaviljoen naar ontwerp van KHV Architecten in gebruik genomen.

Dutch Design Awards en BNO Piet Zwart Prijs uitgereikt

Gisteren, 11:51

De Marker Wadden, het Circulair Warenhuis en het online ontwerpgereedschap ByBorre Create behoren tot de winnaars van de Dutch Design Awards 2021. Hella Jongerius ontving de BNO Piet Zwart Prijs.

Woningbouw Jan Snel verder als Daiwa House Modular Europe

Gisteren, 17:37

Dit nieuwe bedrijf heeft bovendien een strategisch partnerschap met Capital Bay aangekondigd op het gebied van modulaire bouw.

Handboek gepresenteerd voor realiseren van 'superplinten'

Gisteren, 16:43

In de publicatie staat de rol centraal die plinten van gebouwen kunnen spelen bij de transformatie van bedrijventerreinen en grotere werkgebieden als Haven-Stad.