Opening van 'Onmetelijk belangrijk' in TAQA Theater De Vest, Alkmaar

Onmetelijk belangrijk – kunstmatige intelligentie en de zachte waarden van architectuur

Nieuwe Instituut, Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam

Tangram Architekten heeft een tentoonstelling samengesteld over kunstmatige intelligentie en architectuur. Daarbij is ruime aandacht voor de niet-meetbare waarden. De tentoonstelling ‘Onmetelijk belangrijk’ is van 19 juli tot 1 september te bezoeken in Nieuwe Instituut, Rotterdam.

Kunstmatige intelligentie, Artificial Intelligence, AI: ze is alomtegenwoordig en heeft aanzienlijke verwachtingen gewekt, ook op het gebied van architectuur. Architecten gebruiken al AI-tools voor het genereren van afbeeldingen en het ontwikkelen van plattegronden. Sommigen trainen modellen voor machinaal leren met afbeeldingen van hun gebouwen, terwijl anderen hun concepten verbeteren met behulp van AI. Deze technologie onderscheidt zich van traditionele programma’s zoals Revit of Photoshop doordat het creatief kan ‘denken’.

Architectenbureau Tangram gebruikt AI-tools zoals ChatGPT, Xkool en Midjourney voor het genereren van ideeën en beelden, maar de medewerkers beschouwen hun ontwerpproces nog niet als AI-gestuurd. Ze menen dat er nog veel ontwikkeling nodig is om structureel en integraal hoogwaardige ontwerpen met AI te maken.

De tentoonstelling, getiteld ‘Onmetelijk belangrijk’, onderzoekt de mogelijkheden en beperkingen van AI in de architectuur. Deze tentoonstelling bevat bijdragen van kennisinstellingen zoals TU Eindhoven , TU Delft en Academie van Bouwkunst Amsterdam, software-giganten als Xkool en TYGRON accelerated simulations platform, en ontwikkelaars en bouwers Smits en de Nijs.

Hypothese en missie
AI-modellen worden getraind met grote hoeveelheden data om complexe patronen te herkennen, wat ze bijzonder nuttig maakt voor ruimtelijke ontwerpprocessen. Deze technologie kan echter alleen leren van de dataset waarmee ze is getraind. Momenteel beschrijven deze data voornamelijk wat we beschouwen als ‘harde waarden’ zoals kosten, vierkante meters, bouwvoorschriften, enzovoort. Om dergelijke modellen te laten werken met onderwerpen die relevant zijn voor echt duurzame architectuur, moeten ook zachte waarden zoals sociale verbinding, intuïtieve leesbaarheid, gemeenschapszin en historisch besef worden opgenomen, zegt Tangram.

De missie van het architectenbureau is, mede met een tentoonstelling als deze, om mensen bewust te maken van de huidige stand van de technologie en het risico dat dergelijke zachte waarden bij het trainen van ontwerpgerichte ‘machine-learning’-modellen over het hoofd worden gezien. Tangram wil ook bewustzijn creëren over wat er moet gebeuren moet gebeuren om AI naar dat niveau te tillen waar het echt waarde kan toevoegen aan architectonisch ontwerp.

Als hoeders van de menselijke, zachte kant van architectuur, moeten architecten betrokken zijn bij de ontwikkeling van AI om ervoor te zorgen dat deze systemen de juiste waarden leren om mensgerichte en duurzame architectuur te ontwerpen. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met de TU Delft en architectuur masterstudent Feras Alsagaff, die heeft geprobeerd de menselijke perceptie van ruimte te kwantificeren voor AI-gedreven ontwerp. De resultaten worden getoond in de tentoonstelling.

Opzet
De tentoonstelling heeft in wezen twee kanten. Ze toont gerealiseerde werken van Tangram die de zachte waarden in architectuur benadrukken, zoals de balans tussen mens en natuur, gemeenschapszin, stedelijke gelaagdheid en de intuïtieve leesbaarheid van onze leefomgeving. Deze voorbeelden illustreren de cruciale rol van zachte waarden in AI-gestuurd ontwerp - het creëren van waarde bovenop het louter kwantitatief georiënteerde programma, aldus het architectenbureau.

De andere kant wordt ingevuld door de eerder genoemde partijen die de stand van de technologie op verschillende gebieden demonstreren. Tot slot: per thema worden in een mini-bioscoop met een door AI geconfigureerde ‘avatar’ suggesties gedaan over hoe we de modellen beter kunnen trainen en de twee werelden kunnen samenbrengen.

Tentoonstelling ‘Onmetelijk belangrijk – kunstmatige intelligentie en de zachte waarden van architectuur’ reist tot begin 2025 door Nederland. Van 19 juli tot 1 september 2024 is de tentoonstelling te bezoeken in Nieuwe instituut, Rotterdam.
Vervolgens reist de tentoonstelling in oktober/november 2024 naar ABC Haarlem en in januari/februari naar de TU Eindhoven.

Trefwoorden

artificial intelligence tangram architekten rotterdam kunstmatige intelligentie ai nieuwe instituut

Organisator Tangram Architekten en Nieuwe Instituut

Type Expositie

Locatie Nieuwe Instituut, Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam

Website nieuweinstituut.nl

Kosten 16,50 euro. Diverse kortingsmogelijkheden

Andere evenementen

30 okt — 31 okt

Architect@Work Amsterdam strijkt op 30 & 31 oktober neer in De Kromhouthal

De Kromhouthal, Gedempt Hamerkanaal 231, Amsterdam

Na een succesvolle eerste editie maakt ARCHITECT@WORK Amsterdam zich klaar voor een veelbelovende terugkeer op een nieuwe en inspirerende locatie.

15 okt

Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen?

Pakhuis de Zwijger

Woensdag 15 oktober 2025 organiseert Architectenweb samen met Hogeschool van Amsterdam, MORE Architecture, UFO Urbanism en Pakhuis de Zwijger een symposium rond de opkomst van grootschalige wooncomplexen met kleine woningen en gedeelde voorzieningen.

10 okt

Architects Table ’25: Lunch & Inspiratie in HAUT Amsterdam

ATAG LIVE – HAUT gebouw, Korte Ouderkerkerdijk 1, 1096 AC Amsterdam

Architects Table ’25 is hét jaarlijkse ontmoetingsmoment voor interieurarchitecten en ontwerpers die vooruit willen kijken, proeven, leren en verbinden rondom keukeninterieur ontwerp.

25 sep

Carbon Stories: Architects taking sustainable initiatives

Keilepand Rotterdam

In deze editie van Carbon Stories belichten we twee Nederlandse initiatieven die de grenzen van duurzaam ontwerp verleggen — met waardevolle lessen voor de bredere sector en voor Rotterdam.