De door Soeters Van Eldonk architecten gepresenteerde schets

Soeters eist ontwerp 'Zaanse huisjes-hotel' op

18 oktober 2010, 10:46

Wilfried van Winden (WAM architecten) heeft bij de publicatie van het veelbesproken Inntel-hotel in Zaandam plagiaat gepleegd. Dat stelt collega-architect Sjoerd Soeters in een open brief aan hem. De directeur van Soeters van Eldonk architecten zegt dat Van Winden de vormtaal voor het gebouw van Zaanse huisjes via een schets van zijn bureau heeft verkregen.

Van Winden weerspreekt deze beschuldiging en zegt het jammer te vinden dat Soeters het op deze manier, via de pers, speelt. “Het is merkwaardig dat hij nu het hotel zo succesvol in de publiciteit is gebleken, na al die jaren hiermee komt en dat hij een collegiaal gesprek heeft geweigerd. De schets die hij nu toont, ken ik niet. De opdrachtgever, Molenaar en Van Winden en mijn team kennen die ook niet.”

Inverdan
Soeters is de maker van het masterplan Inverdan, waar het inmiddels wereldberoemde hotel deel van uit maakt. In de open brief zegt de architect in 2004 een schets voor het beeld van het gebouw te hebben gemaakt. Omdat de gemeente niet wilde dat Soeters het hotel zelf ging ontwerpen, zocht hij een andere architect.

Eerst kwam Soeters uit bij Dirk Jan Postel van Kraaijvanger•Urbis, maar zag er vanaf nadat Postel na enig nadenken een geabstraheerde versie van het schetsontwerp voorstelde. Soeters wilde de tekening echter letterlijk gerealiseerd zien en heeft daarop Van Winden (toen nog partner bij Molenaar & Van Winden) benaderd.

“Wilfried van Winden had minder tijd nodig dan Dirk Jan Postel om tot een antwoord te komen; wijzend op de gevelschets die voor hem op tafel lag zei hij glunderend: ‘ja hoor, dat wil ik wel maken!’ Ik heb hem daarop voorgesteld aan de hotelier en ervoor gezorgd dat hij een volledige opdacht van hem kreeg. Ik zou zeggen, dank je wel,” schrijft Soeters.

Beeldkwaliteitsplan
Van Winden beweert geen schetsontwerp van zijn vakgenoot te hebben gezien. “Wij werkten op basis van een beeldkwaliteitsplan, waarin Soeters twee referenties had aangegeven. Een ervan was om iets te doen met Zaanse huizen.”

In de daaropvolgende schetsen voor het gebouw kwamen onder meer een groot Zaans huis naar voren. “Soeters was echter zelf al bezig dat beeld te gebruiken bij het nieuwe stadhuis”, zegt Van Winden, “en om die reden hebben we daar vanaf gezien. Tot de andere schetsen behoorden een spiegeling van een klokgevel en de collage van Zaanse huisjes. Die laatste vonden wij het beste en ook de opdrachtgever was verrast en enthousiast.”

‘Plagiaat’
Soeters schreef de open brief naar aanleiding van het onlangs verschenen boek Fusion, waarin Van Winden een pleidooi voor ‘sierlijke’, multiculturele architectuur houdt. Het Inntel-hotel staat er in de vorm van twee foto’s in, aan het begin en eind van de tekst. Het steekt Soeters dat hij ook niet in deze veelbesproken publicatie wordt genoemd als oorspronkelijke ontwerper.

“Zoals het hoort bevat je boekje een groot aantal noten (hoe meer noten, hoe hoger de kunst) en verwijzingen naar de herkomst van de plaatjes, maar wat je weglaat te midden van deze notities is het feit dat jij niet de bedenker bent van het Zaanse hotel,” schrijft Soeters in zijn brief.

“Daarmee pleeg je plagiaat. Weliswaar heb je het hotel, in de vorm die het heeft, gemaakt op mijn uitdrukkelijk verzoek, sterker nog: als je het anders had willen maken, dan had je de opdracht niet eens gekregen, maar dat ontslaat je niet van de plicht, dat in je zelfpromotiepublicatie te vermelden.”

“Het is geen plagiaat om iets van een andere over te nemen in geschrift of in beeld, en zeker niet als je daarvoor uitdrukkelijk toestemming of zelfs opdracht hebt gekregen; plagiaat wordt het als je dat vervolgens verzwijgt. Daarvoor was een heel klein regeltje tekst, een voetnoot, voldoende geweest, maar dat kon er niet bij je af.”

“En zo ben je dan in een wereld vol citerende en verwijzende architecten toch iets heel unieks geworden, je hebt een echte wereldprimeur: je bent de eerste architect in de geschiedenis die werkelijk vierkant en welbewust plagiaat pleegt!”

Beraden
Van Winden wijst erop dat het boek geen ‘noten’ bevat, zoals Soeters beweert, wel een illustratieverantwoording. Daarnaast wil hij benadrukken dat het ‘geen zelfpromotiepublicatie, maar een serieus essay over de positie van de architect in de huidige maatschappij’ betreft.

Van Winden zegt zich op dit moment nog te beraden wat hij doet met de open brief. “Ik zal in ieder geval feitelijk uitleg geven hoe het werkelijk zit.”

Maandag stuurde Van Winden een persverklaring uit over de kwestie. Klik [hier] voor een nieuwsbericht daarover.

Trefwoorden

wam architecten molenaar en van winden architecten soeters van eldonk architecten inntel hotel

1	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend maandag, 18 september
2	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
3	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
4	Echte architecten dinsdag, 19 september
5	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Sjoerd Soeters stopt als supervisor Zaanstad

9 december 2019

Zaans fietsenpakhuis open voor publiek

31 mei 2011

‘Brief Soeters ontbeert elke grond’

19 oktober 2010

'Zaans' stadhuis officieel geopend

27 januari 2012

Stadhuis Zaandam wordt officieel geopend

17 januari 2012

Molenaar & Van Winden levert complex Delft op

8 september 2010

Hotel van Zaanse huisjes in gebruik genomen

18 maart 2010

Zaanse architectuurprijs voor stadhuis

24 april 2012

Erepenning Zaanstad voor Sjoerd Soeters

19 september 2017

Gemeentehuis Gouda opent deuren

26 juni 2012

Bouw ambassade Saoedi-Arabië van start

9 december 2011

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein

22 september, 3:41

Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.

'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs

22 september, 2:32

Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september, 12:14

Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.