Europese klacht over Havenhuis Antwerpen

23 februari 2009, 12:30

Een aantal Nederlandse en Vlaamse architectenbureaus overweegt een klacht in te dienen bij de Europese Commissie over de keuze van Zaha Hadid Architects als ontwerper van het nieuwe Havenhuis in Antwerpen. De architecten zijn van mening dat de ingediende ontwerpen niet volgens de regels zijn beoordeeld, maar een verzoek om de gunning te schorsen werd afgewezen door de auditeur.

De Belgische Raad van State zal de definitieve beslissing nemen, maar het is gebruikelijk dat deze de uitspraak van de auditeur overneemt. Tegen het arrest is geen hoger beroep mogelijk, dus rest de architecten niets dan zich te wenden tot de Europese Commissie.

Het Nederlandse Rapp+Rapp en het Spaanse Vier Aquitectos hadden het schorsingsverzoek ingediend. Na de negatieve uitspraak tijdens een hoorzitting sloten ook Atelier Kempe Thill en de Vlaamse bureaus Xaveer de Geyter en a2o-architecten zich bij hen aan.

Om mee te dingen naar de ontwerpopdracht konden architecten zich via een Open Oproep inschrijven. Een jury onder voorzitterschap van de Vlaams Bouwmeester maakte een eerste selectie, waaruit zij op basis van onder meer het ontwerp en honorarium de beste inzending zou voordragen aan de opdrachtgever.

De jury verzuimde echter een definitieve keuze te maken en schoof de vijf geselecteerde ontwerpen door naar de opdrachtgever, het Gemeentelijk Havenbedrijf. Hiermee zijn volgens de architecten de Europese regels overtreden, omdat de keuze voor een ontwerp door een vakjury gemaakt dient te worden.

Daarnaast zijn de architecten er ontevreden over dat de selectie niet anoniem is verlopen, zoals in de meeste gevallen wel gebeurt. Het Havenbedrijf koos volgens de andere architecten vooral op basis van de merites voor Zaha Hadid (wat overigens niet verboden is).

Budget
,,Door de tussentijds aangepaste spelregels waren de ontwerpvoorstellen van de overige architecten op voorhand kansloos. Alsof dat nog niet genoeg was blijkt het ontwerp van Zaha Hadid slechts realiseerbaar door het beschikbare budget van 28 miljoen euro voorlopig met ruim 3.5 miljoen euro op te hogen”, stellen de ‘verliezende’ bureaus verder.

,,De andere ontwerpers vinden ook daarom dat ze niet gelijk aan de startmeet stonden. Natuurlijk hadden zij met dat budget een ambitieuzer ontwerp kunnen maken om hun kansen op gunning te vergroten.”

De auditeur ziet echter geen onregelmatigheden in de procedure en wees er volgens de architecten op dat er genoeg deskundigheid bij het Havenbedrijf is om zelf een keuze te maken voor het ontwerp. Mocht de Raad van State deze mening delen, dan gaan de vijf bureaus waarschijnlijk naar de Europese Commissie.

Niet enthousiast
De Vlaamse krant De Standaard schrijft overigens dat de jury de keuze voor een ontwerp heeft doorgeschoven omdat ze naar verluidt niet al te enthousiast zou zijn over de inzendingen.

Stadsbouwmeester van Antwerpen Kristiaan Borret noemde de ontwerpen bij de bekendmaking van de winnaar openlijk ‘teleurstellend’. Hij vond de inzending van Hadid wel de beste van allemaal, maar ook dit is volgens hem ‘geen uniek gebouw’.

Reageren? Mail naar rw@architectenweb.nl

Trefwoorden

rapp rapp atelier kempe thill vier arquitectos vlaams bouwmeester a2o-architecten zaha hadid architects europese commissie havenhuis antwerpen gemeentelijk havenbedrijf xaveer de geyter

1	Recreatiewoningen geïntegreerd in centrum Zoutelande maandag, 16 september
2	‘Levende’ brug als verbinding over het IJ maandag, 16 september
3	Nieuwe kantoor Triodos Bank is ook een materialenbank donderdag, 12 september
4	Nominaties ‘Schoolgebouw van het Jaar 2019’ bekend woensdag, 18 september
5	De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen dinsdag, 17 september