Collectief Made by NRE presenteert sluitstuk herontwikkeling NRE-terrein

Onlangs zijn de laatste vier kavels op het NRE-terrein in Eindhoven opgeleverd. Het collectief Made by NRE realiseerde vier gebouwen met alle een eigen karakter. Architectenbureau Houben / Van Mierlo is initiatiefnemer van het collectief bewoners, ondernemers, ontwerpers en makers – en verzorgde het architectonisch ontwerp.

Op het NRE-terrein waren eerst een gasfabriek en later de gemeentelijke nutsbedrijven (de afkorting NRE komt van Nutsbedrijven Regio Eindhoven) gehuisvest. In de afgelopen jaren is het terrein langs het Eindhovensch Kanaal getransformeerd tot een gebied met woningen, werk- en cultuurfuncties. Er zijn gebouwen gerealiseerd van bureaus als diederendirrix, FAAM Architects en MVD architecture.

Het sluitstuk van de herontwikkeling, die zowel nieuwbouw als transformatie van bestaande gebouwen behelst, is verzorgd door Made by NRE. Dit collectief won zes jaar geleden de tender die de gemeente Eindhoven had uitgeschreven. Het plan bestaat uit twaalf woningen, ambachtelijke en creatieve werkplekken, een talenschool, een oldtimer-garage, een restaurant, een klein hotel en parkeervoorzieningen.

De openbare ruimte op het NRE-terrein is geen traditionele straat-stoep-omgeving. Er is gekozen voor een intiem, vloeiend en openbaar toegankelijk maaiveld waar ruimte is voor alle typen verkeer, met voorrang voor de voetganger. De shared space is tegelijk straat, steeg, parkje, voortuin, (verlengde) woonkamer, speelterrein, hof, wandelpad, barbecue-plek en evenemententerrein. De gebouwen op het terrein zijn voorzien van een ‘tweede maaiveld’: de daken fungeren als een private of collectieve groene verblijfsplek.

De gevarieerde architectuur binnen het plan van Made by NRE is ontwikkeld uit specifieke gebruikerswensen, het gemengde programma, de toegepaste bouwtechnieken en het DNA van de plek. Tegelijk vormen deze gebouwen een vanzelfsprekend stedenbouwkundig ensemble, met elkaar en de bestaande gebouwen op het terrein, meldt Houben / Van Mierlo.

Ambachtsdorp

Een van de planonderdelen binnen Made by NRE is het Ambachtsdorp. Dit bestaat uit negen zeer verschillende woningen rondom een collectieve binnentuin. Door de carrévorm zijn alle woningen ondiep en licht. Daarnaast geeft de binnentuin het gebouw en zijn bewoners een intieme en beschutte buitenruimte.

Het gebouw is niet verkaveld, maar de woningen zijn als Tetris-puzzelstukken in elkaar gestoken. Hierdoor was het mogelijk om voor alle bewoners een optimale woning te maken die past bij ieders programma en budget. Zo zijn er woningen met en zonder werkruimte aan huis, groot en klein. Er is gekozen voor verspringende woonplattegronden. Elke woning heeft tenminste één ruimte met overmaat, die flexibel gebruik van de woning mogelijk maakt.

Werkgebouw

Met een diverse groep ondernemers werd een plan gemaakt voor een multifunctioneel gebouw. Zo moest er plek zijn voor een oldtimergarage met showroom en kantoren, een multiconcept-dagrestaurant en een bedrijfsverzamelgebouw voor een ontwerpbureau en een psychologiepraktijk. Op het dak van het gebouw was ruimte voor een boetiekhotel.

Een uitdaging was het consequent vormgeven en engineeren van het ongebruikelijk diverse programma, laat Houben / Van Mierlo weten. De gevel is geen lappendeken van verschijningsvormen maar heeft een rustig, alzijdig en ritmisch voorkomen.

De vormgeving van de tweelaagse onderbouw laat de structuur van het gebouw zien; een staccato van overheaddeuren op de begane grond en een dubbel ritme van opengewerkte gevels op de eerste verdieping. De onderbouw is opgetrokken in een droge en demontabele staalconstructie en heeft een gevel van stalen en kunststof profielen. Een gekartelde en terugliggende dakopbouw biedt plaats aan het hotel en is uitgevoerd in een goudgele stalen gevel.

Park NRE

In de tenderuitvraag is een plot aangewezen om te voorzien in de extra parkeerbehoefte door de transformatie van het NRE-terrein. Het zou zonde zijn om hierdoor een groot open gat te laten vallen in de verder intieme structuur van straatjes, stegen en pleintjes op het NRE-terrein, stelt het architectenbureau. Om die reden is er boven het parkeren een werkgebouw gemaakt.

Het bedrijfsverzamelgebouw huisvest vijf verschillende bedrijven, waaronder het kantoor van Houben / Van Mierlo zelf. Het gebouw bestaat volgens het bureau uit een rijk palet aan collectieve ruimtes voor ontspanning, ontmoeting en verblijf. Vanuit een grote entreetrap op de hoek van het perceel, komen bezoekers in de centrale as van het gebouw terecht. Binnen voert een grote tribunetrap verder naar een centrale keuken en kantine, tevens het hart van het gebouw. Dankzij een opengewerkt sheddak is deze plek van veel daglicht voorzien. Aangrenzend aan de kantine op de tweede verdieping is een groene daktuin ingericht, met uitzicht op de stad.

Body Building

Het Body Building is ontwikkeld door en voor drie ontwerpers die allen het menselijk lichaam als startpunt van hun werk hebben. Zij wilden hun ateliers en een collectieve presentatieruimte vormgeven in een zo circulair mogelijk gebouw. Het programma voor dit multifunctionele gebouw bestaat verder uit bijeenkomst- en lesruimtes voor de talenschool en drie woningen van de ontwikkelaars zelf.

Het werk- en expositieprogramma en de talenschool zijn gepositioneerd aan het publieke domein van de bestaande Gashouder en het centrale pleintje. De woningen zijn ontsloten aan het achterstraatje en klimmen omhoog over de ateliers heen richting de gezamenlijke daktuin.

De dragende structuur van het gebouw, inclusief de gevels, is opgetrokken in kruislaaghout (CLT). Hiervoor is een isolerende laag opgemetseld in zelfdragende, isolerende kalkhennepblokken. Deze biobased materialen zorgen voor een ademende schil en een gezond binnenklimaat; samen slaan ze meer dan 200 ton CO2 op. Aan de buitenzijde is de gevel afgewerkt met kalkpleister en schilderwerk.

Het idee voor de vormgeving van het bijzondere exterieur van het gebouw is ontwikkeld door de opdrachtgevers zelf. Het is geïnspireerd op het menselijk lichaam, waarbij de ‘botten’ afleesbaar zijn door de ‘huid’ heen. Ook is het geïnspireerd op beroemde Afrikaanse leembouwprojecten en op het voorkomen van in witte plasticfolie ingepakte steigerstructuren.